Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) έδωσε το «πράσινο φως» για την κυκλοφορία της πρώτης στον κόσμο εξαμηνιαίας ένεσης πρόληψης του HIV, με την φαρμακευτική ουσία λενακαπαβίρη, που αποτελεί σημαντική ιατρική πρόοδο στη μάχη κατά του ιού. Η θεραπεία εγκρίθηκε με βάση εντυπωσιακά αποτελέσματα από δύο μεγάλες κλινικές δοκιμές και χαρακτηρίζεται ως ισχυρό εμβολιαστικό ισοδύναμο, λόγω της πρόληψης μετάδοσης άνω του 99,9%.
Η λενακαπαβίρη, η οποία θα διατίθεται εμπορικά με την ονομασία Yeztugo, χορηγείται μόνο δύο φορές τον χρόνο, καθιστώντας την πρακτική και μακράς διάρκειας επιλογή πρόληψης για τον HIV. Πρόκειται για μια καινοτόμα προσέγγιση που αλλάζει τα δεδομένα στη δημόσια υγεία και τη σεξουαλική πρόληψη.
Εντυπωσιακά Αποτελέσματα από Κλινικές Δοκιμές
Η έγκριση βασίστηκε σε δύο ευρείες και πολυεθνικές κλινικές μελέτες, οι οποίες καταγράφηκαν ως οι πιο επιτυχημένες έως σήμερα στο πεδίο της πρόληψης του HIV:
- Στην πρώτη δοκιμή, συμμετείχαν πάνω από 2.000 γυναίκες στην υποσαχάρια Αφρική. Δεν καταγράφηκε καμία νέα μόλυνση, αποδεικνύοντας πως η λενακαπαβίρη ξεπερνά το γνωστό χάπι Truvada σε αποτελεσματικότητα.
- Η δεύτερη μελέτη περιλάμβανε άνδρες και άτομα διαφορετικής φυλετικής ταυτότητας, όπου καταγράφηκαν μόλις δύο περιπτώσεις μόλυνσης, με το ποσοστό πρόληψης να αγγίζει το 99,9%.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι παρενέργειες ήταν ήπιες και ελεγχόμενες, με πιο συχνές τον πονοκέφαλο, την ναυτία και ερεθισμό στο σημείο της ένεσης.
Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό The New England Journal of Medicine, ενώ η λενακαπαβίρη ανακηρύχθηκε από το Science ως η “Ανακάλυψη της Χρονιάς 2024“.
Ανησυχία για την Τιμή της Νέας Θεραπείας
Παρά την αισιοδοξία για τη φαρμακευτική επανάσταση, ο ενθουσιασμός μετριάζεται από τις οικονομικές ανησυχίες. Η τιμή της λενακαπαβίρης στην υπάρχουσα θεραπευτική της χρήση ανέρχεται στα 39.000 δολάρια ετησίως. Αν και εκτιμάται πως για προληπτική χρήση θα είναι φθηνότερη, οι αναλυτές προβλέπουν ότι η τιμή στις ΗΠΑ θα κυμανθεί στα 25.000 δολάρια ετησίως.
Αν συγκριθεί με το υπάρχον ενέσιμο φάρμακο καμποτεγκραβίρη, το οποίο κοστίζει δεκάδες χιλιάδες δολάρια και απαιτεί χορήγηση κάθε δύο μήνες, η λενακαπαβίρη παραμένει οικονομικά προκλητική, ιδίως για ευρύτερη χρήση.
Ο καθηγητής Άντριου Χιλ από το Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ επισήμανε ότι η μαζική παραγωγή της λενακαπαβίρης θα μπορούσε να μειώσει το κόστος σε μόλις 25 δολάρια ετησίως ανά άτομο. Τόνισε ότι ακόμα και πλούσιες χώρες θα δυσκολευτούν να υιοθετήσουν την ευρεία χρήση της, αν δεν υπάρξει σημαντική μείωση τιμής.
Παγκόσμια Πρόσβαση και Ανισότητες Υγείας
Η Gilead Sciences, η εταιρεία που ανέπτυξε τη λενακαπαβίρη, υπέγραψε συμφωνίες με έξι φαρμακευτικές εταιρείες για την παραγωγή γενόσημων εκδόσεων του φαρμάκου σε 120 χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Αυτή η πρωτοβουλία θεωρείται καθοριστική για την καθολική πρόσβαση στη θεραπεία.
Παράλληλα, η Gilead συνήψε συνεργασία με το Global Fund, τον ΟΗΕ, το PEPFAR και άλλους οργανισμούς, με στόχο την προμήθεια δόσεων για δύο εκατομμύρια άτομα. Ωστόσο, οι περικοπές στο πρόγραμμα PEPFAR που ξεκίνησαν επί προεδρίας Τραμπ, έχουν προκαλέσει αβεβαιότητα για τη βιωσιμότητα της χρηματοδότησης.
Η Γουίνι Μπιανίμα, αναπληρώτρια γενική γραμματέας του ΟΗΕ, χαιρέτισε την καινοτομία, επισημαίνοντας ότι: «Η λενακαπαβίρη μπορεί να γίνει το εργαλείο-κλειδί για τον έλεγχο των νέων λοιμώξεων HIV – αρκεί να είναι οικονομικά προσβάσιμη και διαθέσιμη σε όλους».
Τι Σημαίνει η Έγκριση για το Μέλλον της Δημόσιας Υγείας
Η έγκριση της λενακαπαβίρης από τον FDA σηματοδοτεί νέο κεφάλαιο στην πρόληψη του HIV, ειδικά για ευάλωτες ομάδες πληθυσμού που δυσκολεύονται να τηρήσουν καθημερινές φαρμακευτικές αγωγές. Η μακρά διάρκεια δράσης, η υψηλή αποτελεσματικότητα και η ευκολία χορήγησης καθιστούν το νέο φάρμακο μια ελπιδοφόρα λύση για τον έλεγχο της επιδημίας.
Ωστόσο, η επιτυχία της λενακαπαβίρης εξαρτάται από την πολιτική βούληση, τη χρηματοδότηση και τη δίκαιη παγκόσμια διανομή. Αν αυτά διασφαλιστούν, τότε η νέα θεραπεία μπορεί να αποτελέσει ισχυρό σύμμαχο στον παγκόσμιο αγώνα ενάντια στον HIV/AIDS.
ΠΗΓΕΣ: ΕΡΤ News, Science Alert
Διαβάστε επίσης:
Ο Τραμπ ενέκρινε σχέδια επίθεσης στο Ιράν — Αναποφάσιστος για το τελικό χτύπημα
Η Πολεμική Αεροπορία ενισχύεται: 38 Viper ήδη στην Ελλάδα – προχωρά η αναβάθμιση των F-16
