Αναζωπυρώνεται η ένταση μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης με φόντο την έναρξη διεθνούς διαγωνισμού για την εξερεύνηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στα θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης. Μετά την επίσημη καταγγελία από την κυβέρνηση της Τρίπολης, τη σκυτάλη πήρε και η παράλληλη κυβέρνηση της Βεγγάζης, υπό τον στρατηγό Χαλίφα Χάφταρ, εκδίδοντας επίσημη ανακοίνωση μέσω του «Υπουργείου Εξωτερικών» της.
Κατηγορίες για παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων
Η Βεγγάζη κατηγορεί την Αθήνα ότι ενεργεί μονομερώς, προκηρύσσοντας διαγωνισμό υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές που θεωρεί αμφισβητούμενες, υποστηρίζοντας πως αυτές ανήκουν στη λιβυκή θαλάσσια δικαιοδοσία. Συγκεκριμένα, στο τεύχος (2025/3335/C) της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα δημοσίευσε πρόσκληση για υποβολή αδειών εξερεύνησης, προκαλώντας την άμεση αντίδραση τόσο της Τρίπολης όσο και της Βεγγάζης.
Η ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Βεγγάζης
Στην επίσημη δήλωσή της, η κυβέρνηση Χαφτάρ εκφράζει «βαθιά έκπληξη και ανησυχία» για τις κινήσεις της Ελλάδας, τονίζοντας ότι παραβιάζονται τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης. Η Βεγγάζη επικαλείται τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982, τονίζοντας ότι οποιαδήποτε δραστηριότητα χωρίς την έγκρισή της θεωρείται παράνομη και επιθετική ενέργεια.
«Οποιαδήποτε εξερεύνηση ή εκμετάλλευση υδρογονανθράκων χωρίς προηγούμενη ρητή συναίνεση της Λιβύης παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και θα οδηγήσει σε νομικές συνέπειες», σημειώνει η ανακοίνωση.
Διπλωματικές προεκτάσεις και διεθνείς συνέπειες
Η ανακοίνωση της Βεγγάζης αποκτά μεγαλύτερη σημασία καθώς έρχεται λίγες ημέρες πριν από την προγραμματισμένη επίσκεψη του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, στη Λιβύη, τόσο στην Τρίπολη όσο και στη Βεγγάζη, στις αρχές Ιουλίου. Η διπλωματική ένταση ενδέχεται να δυσχεράνει τις συνομιλίες και να περιπλέξει περαιτέρω τις σχέσεις των δύο πλευρών.
Οι θέσεις της Ελλάδας
Σε απάντηση στις λιβυκές καταγγελίες, πηγές του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) τόνισαν πως η Ελλάδα ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα με απόλυτο σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και τις σχετικές διεθνείς συνθήκες.
«Η Ελλάδα δεν εγκαταλείπει τον διάλογο, αλλά πάντοτε στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας», ανέφεραν χαρακτηριστικά.
Η ελληνική πλευρά επισημαίνει ότι οι περιοχές εξερεύνησης βρίσκονται εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, όπως αυτή έχει αναγνωριστεί διεθνώς, και πως η διεθνής πρόσκληση για επενδυτικό ενδιαφέρον αποτελεί νόμιμη διαδικασία.
Διπλή εξουσία και εσωτερική διάσπαση στη Λιβύη
Η κατάσταση στη Λιβύη παραμένει περίπλοκη, με τη χώρα να είναι χωρισμένη ανάμεσα σε δύο ανταγωνιστικές κυβερνήσεις: τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης και την παράλληλη διοίκηση της Βεγγάζης υπό τον στρατηγό Χάφταρ. Η ύπαρξη δύο εξουσιών δημιουργεί πολλαπλά προβλήματα στη χάραξη ενιαίας εξωτερικής πολιτικής, καθώς και σε ζητήματα που άπτονται της οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών και της εκμετάλλευσης ενεργειακών πόρων.
Οι γεωπολιτικές προεκτάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο
Η διαμάχη Ελλάδας – Λιβύης εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο ανταγωνισμού στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου πολλές χώρες διεκδικούν θαλάσσιες ζώνες πλούσιες σε ενεργειακούς πόρους. Η συγκεκριμένη περιοχή, νότια της Κρήτης, έχει βρεθεί στο επίκεντρο της γεωστρατηγικής σκακιέρας, ειδικά μετά τις συμφωνίες Τουρκίας – Λιβύης το 2019, οι οποίες δεν αναγνωρίζονται από την Ελλάδα και άλλες χώρες.
Η κλιμάκωση της αντιπαράθεσης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τόσο τις περιφερειακές ισορροπίες, όσο και τις επενδυτικές προσπάθειες για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στη Μεσόγειο.
Η νέα αυτή κρίση φέρνει στο προσκήνιο τα περίπλοκα ενεργειακά και γεωπολιτικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή. Με την Ελλάδα να προχωρά στην άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων και τη Λιβύη να καταγγέλλει παραβίαση της θαλάσσιας κυριαρχίας της, γίνεται φανερό ότι η διπλωματία και ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου είναι περισσότερο απαραίτητα από ποτέ.
Η επόμενη μέρα θα εξαρτηθεί από τη διάθεση των εμπλεκομένων πλευρών να προχωρήσουν σε διάλογο, αναζητώντας κοινά αποδεκτές λύσεις που να εγγυώνται σταθερότητα και ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ερωτήματα:
- Μήπως θα προχωρήσει η Λιβύη σε υλοποίηση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου;
- Γιατί ο Χαφτάρ αγκαλιάζει τις θέσεις της Τουρκίας;
- Κάνει δουλίτσες ο γιός του Χαφτάρ στην Τουρκία ή με την Τουρκία;
- Παρέχει στρατό (Τούρκους μισθοφόρους) η Τουρκία στον Χάφταρ;
Διαβάστε επίσης:
Η Ε.Ε. συμφωνεί σε Βασικό Δασμό 10% με τις ΗΠΑ – Νέα εποχή στις εμπορικές σχέσεις
Διπλωματική κρίση Ελλάδας – Λιβύης: Στο προσκήνιο τα κυριαρχικά δικαιώματα και οι υδρογονάνθρακες
