Στη σύγχρονη γεωπολιτική σκακιέρα, η τεχνολογική υπεροχή δεν είναι απλώς ένα πλεονέκτημα· είναι ζήτημα επιβίωσης. Εδώ και δεκαετίες, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στο δόγμα της stealth τεχνολογίας, δημιουργώντας μαχητικά και βομβαρδιστικά που υποτίθεται ότι είναι αόρατα στα εχθρικά ραντάρ. Ωστόσο, η Ρωσία έρχεται τώρα να ταράξει τα νερά με έναν ισχυρισμό που, αν ισχύει, ανατρέπει πλήρως τις ισορροπίες: τα συστήματα αεράμυνας S-400 και, κυρίως, τα νέα S-500 Προμηθέας, μπορούν να δουν και να καταστρέψουν αυτά τα «αόρατα» αεροσκάφη.

Αυτή η δήλωση από τη Μόσχα φέρνει στο προσκήνιο μια κρίσιμη ερώτηση που απασχολεί κάθε αναλυτή αμυντικών θεμάτων: Είναι όντως το τέλος της κυριαρχίας των F-35 και των υπερσύγχρονων B-21 Raider, ή πρόκειται για μια ακόμη υπερβολή στα πλαίσια του ψυχολογικού πολέμου; Η απάντηση δεν είναι απλή και απαιτεί να κοιτάξουμε πίσω από τις επικεφαλίδες.

Εντοπισμός vs Στόχευση: Η κρίσιμη διαφορά που κρίνει τη ζωή και τον θάνατο

Για να κατανοήσουμε την πραγματική απειλή, πρέπει να διαχωρίσουμε δύο έννοιες που συχνά συγχέονται: τον εντοπισμό και τον εγκλωβισμό (tracking). Οι Ρώσοι ισχυρίζονται ότι οι S-500 διαθέτουν προηγμένα ψηφιακά δίκτυα και ραντάρ μεγάλης εμβέλειας που λειτουργούν σε πολλαπλές συχνότητες. Αυτό είναι το κλειδί. Είναι αλήθεια ότι τα ραντάρ χαμηλών συχνοτήτων (low-frequency radars) μπορούν να αντιληφθούν ότι «κάτι» υπάρχει στον ουρανό, ακόμη κι αν αυτό το κάτι είναι ένα stealth αεροσκάφος.

Ωστόσο, το να ξέρεις ότι υπάρχει κάτι στον αέρα είναι εντελώς διαφορετικό από το να μπορείς να στείλεις έναν πύραυλο εναντίον του. Για να επιτευχθεί μια κατάρριψη ακριβείας, το σύστημα αεράμυνας χρειάζεται δεδομένα υψηλής πιστότητας (weapons-quality track), τα οποία συνήθως παρέχονται από ραντάρ υψηλότερων συχνοτήτων. Τα αμερικανικά stealth μαχητικά είναι σχεδιασμένα ακριβώς για να παραμένουν αόρατα ή να «μπερδεύουν» αυτού του είδους τα ραντάρ στόχευσης.

Επομένως, ενώ τα ρωσικά συστήματα μπορεί να δουν μια «θολή» εικόνα ενός B-21 Raider, η μετατροπή αυτής της ένδειξης σε σταθερό στόχο για πύραυλο είναι μια εξαιρετικά δύσκολη τεχνική πρόκληση. Παρ’ όλα αυτά, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την πρόοδο της Μόσχας. Οι S-500 φέρονται να έχουν ενσωματώσει τεχνολογίες που γεφυρώνουν αυτό το χάσμα, καθιστώντας τους μια υπαρκτή απειλή για τη Δύση.

Ο «Εφιάλτης» του NATO στην Ανατολική Ευρώπη

Αν υποθέσουμε ότι τα τεχνικά χαρακτηριστικά που δημοσιεύει το πρακτορείο RIA Novosti είναι ακριβή, τότε το πρόβλημα για το ΝΑΤΟ είναι τεράστιο. Το σύστημα φέρεται να έχει εμβέλεια περίπου 600 χιλιομέτρων (370 μίλια) και ικανότητα να αναχαιτίζει βαλλιστικούς πυραύλους που κινούνται με ιλιγγιώδεις ταχύτητες. Το πιο ανησυχητικό στοιχείο, όμως, είναι η δικτύωση.

Σε ένα σενάριο σύγκρουσης, η ικανότητα των ρωσικών ραντάρ να μοιράζονται δεδομένα σε πραγματικό χρόνο είναι καθοριστική. Ένα ραντάρ μπορεί να εντοπίσει το αεροσκάφος και να μεταβιβάσει τα δεδομένα σε ένα άλλο, δημιουργώντας μια συνεχή αλυσίδα παρακολούθησης καθώς το F-35 πετάει με υψηλή ταχύτητα. Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει στη Ρωσία να ελέγχει αποτελεσματικά τον εναέριο χώρο της Ανατολικής Ευρώπης, περιπλέκοντας δραματικά τα σχέδια της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.

Εδώ κρύβεται και το μεγάλο στρατηγικό μειονέκτημα της Ρωσίας που οι S-500 καλούνται να καλύψουν. Η ρωσική πολεμική αεροπορία διαθέτει ελάχιστα stealth μαχητικά Su-57 σε σύγκριση με τις εκατοντάδες F-35 που διαθέτει το NATO. Έτσι, το επίγειο σύστημα αεράμυνας γίνεται ο «εξισωτής», το εργαλείο που θα προσπαθήσει να ακυρώσει την αριθμητική και τεχνολογική υπεροχή της Δύσης στον αέρα.

Ο Ασιατικός Παράγοντας: Κίνα και Ινδία στο παιχνίδι

Ο κίνδυνος, όμως, δεν περιορίζεται στα σύνορα της Ευρώπης. Σύμφωνα με αναφορές του Sputnik, η Ρωσία εξετάζει σοβαρά την πώληση των S-500 σε στρατηγικούς εταίρους όπως η Κίνα και η Ινδία. Μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να αλλάξει δραματικά τις ισορροπίες ισχύος στον Ειρηνικό Ωκεανό, δημιουργώντας νέους πονοκεφάλους για την Ουάσιγκτον.

Ειδικά στην περίπτωση της Κίνας, η ανησυχία είναι διπλή. Πέρα από την άμεση επιχειρησιακή ενίσχυση του Πεκίνου, υπάρχει ο φόβος της αντίστροφης μηχανικής (reverse engineering). Οι Κινέζοι μηχανικοί θα μπορούσαν να μελετήσουν τα ραντάρ και τους αισθητήρες του ρωσικού συστήματος, αποκτώντας πολύτιμη τεχνογνωσία. Ακόμη κι αν η Μόσχα κρατήσει κρυφά τα πιο ευαίσθητα μυστικά του συστήματος, η πρόσβαση στην αρχιτεκτονική του θα επιτρέψει στην Κίνα να βελτιώσει τα δικά της εγχώρια συστήματα.

Αυτό θα σήμαινε ότι το τεχνολογικό πλεονέκτημα των ΗΠΑ στον ηλεκτρονικό πόλεμο και την απόκρυψη θα διαβρωνόταν ταχύτερα. Μια στενότερη αμυντική συνεργασία Ρωσίας-Κίνας θα ανάγκαζε το Πεντάγωνο να προετοιμάζεται για ταυτόχρονες κρίσεις σε Ευρώπη και Ασία, τεντώνοντας επικίνδυνα τους αμερικανικούς πόρους.

Ο Κίνδυνος Κλιμάκωσης και το Μέλλον

Τελικά, η εξάπλωση συστημάτων όπως οι S-500 αυξάνει τον κίνδυνο ενός λάθους υπολογισμού. Καθώς τα αμερικανικά πλοία και αεροσκάφη θα αναγκάζονται να επιχειρούν πιο κοντά σε περιοχές που προστατεύονται από κινεζικά ή ρωσικά συστήματα «άρνησης περιοχής» (A2/AD), οι πιθανότητες για ένα θερμό επεισόδιο αυξάνονται.

Είναι σαφές πως το αφήγημα της απόλυτης αμερικανικής κυριαρχίας στους αιθέρες αμφισβητείται. Είτε οι S-500 είναι τόσο ικανοί όσο ισχυρίζεται το Κρεμλίνο είτε όχι, η ύπαρξή τους και μόνο αλλάζει τον τρόπο που σχεδιάζονται οι αεροπορικές επιχειρήσεις. Η τεχνολογία τρέχει, και στον πόλεμο του μέλλοντος, το να είσαι «αόρατος» ίσως να μην είναι πια αρκετό για να είσαι ασφαλής.

ΠΗΓΕΣ: RIA Novosti (Στοιχεία για την εμβέλεια και τα τεχνικά χαρακτηριστικά των S-500), Sputnik (Αναφορές για πιθανή πώληση σε Κίνα και Ινδία), National Security Journal.

Διαβάστε επίσης:

Οι ΗΠΑ θωρακίζουν τα F-35 με «αόρατους» πυραύλους άνω των 500 χιλιομέτρων

Συρία: Θανάσιμη ενέδρα σε Αμερικανούς – Η οργισμένη απάντηση Τραμπ

AKINCI με BOZOK και KAYI 30 – Το νέο μήνυμα της τουρκικής UAV ισχύος