Σφοδρή κριτική και έντονο σκεπτικισμό έχει προκαλέσει η πολυαναμενόμενη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση των ξένων παρεμβάσεων στις εκλογικές αναμετρήσεις. Η πρωτοβουλία, γνωστή με την ονομασία «Ασπίδα Δημοκρατίας» (Democracy Shield), αποτελούσε κεντρική προεκλογική δέσμευση της Προέδρου Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, όμως η ανακοίνωσή της έτυχε μιας ιδιαίτερα ψυχρής υποδοχής.
Επικριτές κατηγορούν την Κομισιόν για μια «δειλή» προσέγγιση, η οποία φαίνεται να υποκλίνεται στα συμφέροντα των ΗΠΑ, ειδικά όσον αφορά τη διαχείριση των γιγάντων της τεχνολογίας.
Κριτική για έλλειψη τόλμης και αποφασιστικότητας
Σύμφωνα με το Politico, η απογοήτευση είναι διάχυτη μεταξύ των ευρωβουλευτών. Ο Αυστριακός φιλελεύθερος ευρωβουλευτής Χέλμουτ Μπράντστεττερ (Helmut Brandstätter) χαρακτήρισε την ανακοίνωση της Επιτροπής «χωρίς έμπνευση» και «επικίνδυνα ανεπαρκή» για την τρέχουσα γεωπολιτική κατάσταση, λέγοντας ότι θα ήταν αποδεκτή μόνο «σε καιρό ειρήνης».
Η πρωτοβουλία «Ασπίδα Δημοκρατίας» αγγίζει το κρίσιμο ζήτημα της επιβολής των ψηφιακών κανόνων της ΕΕ, οι οποίοι μεταφέρουν την ευθύνη στις κοινωνικές πλατφόρμες για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης στα δίκτυά τους.
Η «αδύναμη γλώσσα» απέναντι στο Big Tech
Σύμφωνα με την Έμμα Κουέντβλιγκ (Emma Quaedvlieg), από την οργάνωση European Partnership for Democracy, ακριβώς σε αυτούς τους τομείς συναντάται η «πιο αδύναμη γλώσσα» του σχεδίου. Η ίδια εκτίμησε ότι αυτό ήταν «αναμενόμενο, δεδομένης της πίεσης που ασκεί η αμερικανική κυβέρνηση», αλλά προειδοποίησε ότι δημιουργεί ένα «επικίνδυνο προηγούμενο» για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Είναι γεγονός ότι αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη έρευνες σε βάρος αρκετών πλατφορμών, συμπεριλαμβανομένου του X, βάσει του ισχυρού Digital Services Act (DSA), χωρίς ωστόσο να έχουν εκδοθεί οριστικές αποφάσεις. Ο ιδιοκτήτης του X, Έλον Μασκ, δεν έχασε την ευκαιρία να επικρίνει εκ νέου την ΕΕ με αφορμή την ανακοίνωση.
Λύσεις που παραμένουν προαιρετικές
Ενώ η πρόταση «Ασπίδα Δημοκρατίας» αναγνωρίζει την έκταση των εκστρατειών παραπληροφόρησης που μαστίζουν τις εκλογές, πολλές από τις λύσεις που προτείνει η Επιτροπή παραμένουν προαιρετικές.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η «ναυαρχίδα» του σχεδίου: η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Κέντρου για τη Δημοκρατική Ανθεκτικότητα, ενός κόμβου για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας. Όπως αποκαλύφθηκε, η Κομισιόν όχι μόνο δεν έχει καταλήξει στη δομή αυτού του κέντρου, αλλά δεν έχει καν αποφασιστεί ποιος θεσμός της ΕΕ θα είναι υπεύθυνος για αυτό, ένα βασικό εσωτερικό αγκάθι.
«Τίτλοι κεφαλαίων που δεν έχουν γραφτεί»
Ακόμη και από το πολιτικό στρατόπεδο της φον ντερ Λάιεν, ο Σουηδός ευρωβουλευτής Τόμας Τομπέ (Tomas Tobé), αν και χαρακτήρισε την επισκόπηση «έγκαιρη», ζήτησε από την Επιτροπή να «κάνει μερικά βήματα παραπέρα στη φιλοδοξία της όσον αφορά τις πραγματικές μεταρρυθμίσεις».
Πιο αιχμηρός, ο Γάλλος φιλελεύθερος Σάντρο Γκοζί (Sandro Gozi) δήλωσε: «Μου φαίνεται πολύ περισσότερο σαν μια σειρά από “τίτλους” κεφαλαίων που μένει να γραφτούν, παρά σαν συγκεκριμένες απαντήσεις».
Ανησυχία και για τον τομέα των ΜΜΕ
Η στρατηγική αγγίζει και τον δοκιμαζόμενο τομέα των ευρωπαϊκών ΜΜΕ. Ωστόσο, ο Τιμπό Μπρουτίν (Thibaut Bruttin), γενικός διευθυντής των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα (RSF), σχολίασε ότι το έγγραφο, αν και περιλαμβάνει μια «μεγάλη λίστα» με πράγματα που πρέπει να γίνουν, «αποτυγχάνει να δώσει προτεραιότητα στις λύσεις που θα αλλάξουν το παιχνίδι».
Μια εσωτερική έκκληση για δράση;
Στον αντίποδα αυτής της κριτικής, η Γερμανίδα Πράσινη ευρωβουλευτής Αλεξάνδρα Χιζ (Alexandra Geese) εξέφρασε μια διαφορετική άποψη. Σύμφωνα με την ίδια, το σχέδιο περιλαμβάνει μια «σαφή κλήση για την αντιμετώπιση των συστημικών κινδύνων για την κοινωνία και τη δημοκρατία» μέσω των κανόνων που ήδη υπάρχουν (όπως το DSA).
Η Χιζ ερμήνευσε την πρωτοβουλία ως μια εσωτερική κλήση αφύπνισης από τον Επίτροπο Δικαιοσύνης Μάικλ ΜακΓκραθ (Michael McGrath) προς την Εκτελεστική Αντιπρόεδρο για την Τεχνολογία, Χένα Βιρκούνεν (Henna Virkkunen). Όπως είπε, αν ο ΜακΓκραθ «καλεί για επιβολή των κανόνων… η Βιρκούνεν πρέπει επιτέλους να αναλάβει δράση».
Διαβάστε επίσης:
Απόρρητο