Σε μία κίνηση που αιφνιδίασε τη διεθνή κοινότητα και έσπασε κάθε διπλωματικό πρωτόκολλο, οι παγκόσμιοι ηγέτες που συμμετείχαν στη Σύνοδο G20 στη Νότια Αφρική προχώρησαν το Σάββατο στην άμεση υιοθέτηση μιας κοινής διακήρυξης. Η απόφαση αυτή ελήφθη παρά την έντονη αντίθεση και τις πιέσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες, σηματοδοτώντας ένα ρήγμα στις παραδοσιακές συμμαχίες.
Συνήθως, τέτοιες διακηρύξεις υιοθετούνται στο κλείσιμο των εργασιών. Ωστόσο, ο Πρόεδρος της Νότιας Αφρικής, Σίριλ Ραμαφόσα, θέλησε να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα αυτονομίας. Στην εναρκτήρια ομιλία του τόνισε χαρακτηριστικά πως «δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε τίποτα να μειώσει την αξία, το κύρος και τον αντίκτυπο της πρώτης αφρικανικής προεδρίας των G20», δείχνοντας αποφασισμένος να προστατεύσει τη διοργάνωση.
Η σκιά του Τραμπ και το διπλωματικό παρασκήνιο
Η φετινή συνάντηση επισκιάστηκε από την απόφαση του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, να μην στείλει αμερικανική αντιπροσωπεία, μποϊκοτάροντας ουσιαστικά τη διαδικασία. Αξιωματούχοι της Νότιας Αφρικής αποκάλυψαν πως η Ουάσιγκτον άσκησε πιέσεις ώστε να μην υιοθετηθεί καμία διακήρυξη ερήμην της. Παρόλα αυτά, ο Ραμαφόσα επέμεινε ότι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου μπορεί να απουσιάζει, αλλά οι G20 παραμένουν ο βασικός πυλώνας της διεθνούς συνεργασίας.
«Οι G20 υπογραμμίζουν την αξία της πολυμέρειας. Αναγνωρίζουν ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε μπορούν να λυθούν μόνο μέσω της συνεργασίας και της σύμπραξης», δήλωσε ο οικοδεσπότης της Συνόδου, προσπαθώντας να διατηρήσει το κλίμα ενότητας.
«Τέλος εποχής» βλέπει ο Μακρόν
Παρά την αισιοδοξία των διοργανωτών, η ατμόσφαιρα ήταν βαριά. Ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, προειδοποίησε ότι ο θεσμός ίσως φτάνει στο τέλος ενός κύκλου. «Ζούμε σε μια στιγμή γεωπολιτικής έντασης όπου δυσκολευόμαστε να λύσουμε μεγάλες κρίσεις μαζί γύρω από αυτό το τραπέζι, συμπεριλαμβανομένων μελών που δεν είναι παρόντα σήμερα», σημείωσε με νόημα.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Βρετανός Πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, παραδεχόμενος πως ο δρόμος μπροστά είναι δύσβατος, ενώ ο Κινέζος Πρωθυπουργός Λι Τσιανγκ (που αντικατέστησε τον Σι Τζινπίνγκ) μίλησε για ανεξέλεγκτο προστατευτισμό που απειλεί την παγκόσμια αλληλεγγύη.
Τι συμφωνήθηκε: Κλίμα, Χρέος και Ειρήνη
Η διακήρυξη των 122 σημείων εστίασε στην ανάγκη για άμεση δράση απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Την ίδια ημέρα που ολοκληρώθηκαν οι συνομιλίες της COP30 στη Βραζιλία, οι ηγέτες αναγνώρισαν πως η χρηματοδότηση για το κλίμα πρέπει να κλιμακωθεί από δισεκατομμύρια σε τρισεκατομμύρια παγκοσμίως.
Επιπλέον, το κείμενο αναφέρθηκε στην ανάγκη μεταρρύθμισης των διεθνών οικονομικών συστημάτων για την ελάφρυνση του χρέους των φτωχότερων χωρών. Ωστόσο, υπήρξε οπισθοχώρηση στο ζήτημα της φορολόγησης των υπερ-πλουσίων, με τη διατύπωση να είναι πιο αδύναμη σε σχέση με την προηγούμενη διακήρυξη στο Ρίο ντε Τζανέιρο.
Όσον αφορά τα φλέγοντα γεωπολιτικά μέτωπα, οι ηγέτες ζήτησαν μια «δίκαιη και διαρκή ειρήνη» στην Ουκρανία, το Σουδάν, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τα Παλαιστινιακά Εδάφη, βασισμένη στον Χάρτη του ΟΗΕ. Παρόλο που η Ουκρανία αναφέρθηκε μόνο μία φορά στο κείμενο, στο παρασκήνιο οι δυτικοί ηγέτες συζητούσαν έντονα το ειρηνευτικό σχέδιο που προτείνουν οι ΗΠΑ, το οποίο πολλοί θεωρούν ευνοϊκό για τη Ρωσία.
Επεισόδιο στην τελετή παράδοσης
Η ένταση κορυφώθηκε στο φινάλε. Τυπικά, η Νότια Αφρική θα έπρεπε να παραδώσει την προεδρία στις ΗΠΑ. Ωστόσο, η τελετή αυτή είναι απίθανο να συμβεί. Η κυβέρνηση Ραμαφόσα αρνήθηκε να παραδώσει την προεδρία σε έναν απλό εκπρόσωπο της αμερικανικής πρεσβείας, χαρακτηρίζοντάς το προσβολή.
«Δεν έχει ξαναγίνει ποτέ και δεν πρόκειται να συμβεί εδώ», δήλωσε κατηγορηματικά ο εκπρόσωπος της προεδρίας της Νότιας Αφρικής, με τον Λευκό Οίκο να κατηγορεί από την πλευρά του τη χώρα υποδοχής ότι υπονομεύει τις αρχές των G20.
Διαβάστε επίσης:
Συναγερμός στους αιθέρες: Τι «βλέπει» η FAA στη Βενεζουέλα και προειδοποιεί για θανάσιμο κίνδυνο;
Ουκρανία: Το «τελεσίγραφο» της Ουάσιγκτον και οι 28 κρυφοί όροι που αλλάζουν τον χάρτη
ΗΠΑ
Απόρρητο