Λίγες μόλις εβδομάδες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, η νέα ηγεσία της Ιαπωνίας βρέθηκε αντιμέτωπη με την απόλυτη γεωπολιτική πρόκληση: το πέρασμα της «κόκκινης γραμμής» που έχει χαράξει το Πεκίνο σχετικά με το ζήτημα της Ταιβάν. Η ατμόσφαιρα στην Ανατολική Ασία έχει φορτιστεί επικίνδυνα, φέρνοντας στην επιφάνεια ιστορικά τραύματα και σύγχρονους φόβους.
Η Οργισμένη Αντίδραση του Πεκίνου
Όλα ξεκίνησαν όταν η Σανάε Τακαΐτσι άφησε να εννοηθεί ότι η χώρα της θα μπορούσε να απαντήσει στρατιωτικά, σε περίπτωση που η Κίνα επιχειρούσε να θέσει υπό τον έλεγχό της την Ταιβάν δια της βίας. Η αντίδραση του Πεκίνου ήταν άμεση και πολυεπίπεδη, ενεργοποιώντας το γνωστό «οπλοστάσιο» οικονομικών πιέσεων.
Οι κινεζικές αρχές εξέδωσαν προειδοποιήσεις προς τους πολίτες τους να αποφεύγουν τα ταξίδια και τις σπουδές στην Ιαπωνία, ενώ άφησαν σαφείς αιχμές ότι οι ιαπωνικές εξαγωγές θαλασσινών ενδέχεται να βρουν τις πόρτες της κινεζικής αγοράς κλειστές. Παράλληλα, ένα κύμα εθνικιστικού πυρετού κατέκλυσε τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης, στοχεύοντας προσωπικά την Ιαπωνική ηγεσία.
Αυτή η έκρηξη οργής δεν είναι τυχαία. Φαίνεται προσεκτικά σχεδιασμένη για να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα, όχι μόνο στο Τόκιο αλλά και σε άλλες χώρες της περιοχής: όποιος τολμήσει να αμφισβητήσει την κυριαρχία της Κίνας στην Ταιβάν —το αυτόνομο δημοκρατικό νησί που το Πεκίνο θεωρεί έδαφός του— θα βρεθεί αντιμέτωπος με σκληρές συνέπειες.
Το Φάντασμα της Ιστορίας και ο Στρατιωτικός Εξοπλισμός
Πέρα από την τρέχουσα διπλωματική κρίση, η ένταση αποκαλύπτει τους βαθύτερους φόβους του Πεκίνου για την αλλαγή των στρατιωτικών ισορροπιών στην Ασία. Καθώς οι σύμμαχοι των ΗΠΑ αυξάνουν τις αμυντικές τους δαπάνες, η Κίνα βλέπει μια απειλή για την ανερχόμενη στρατιωτική της ισχύ.
Καμία άλλη χώρα δεν προκαλεί τόση ανησυχία στην Κίνα όσο η Ιαπωνία. Οι μνήμες από τον 20ό αιώνα, όταν ο Ιαπωνικός Αυτοκρατορικός Στρατός εισέβαλε, κατέλαβε και διέπραξε φρικαλεότητες στην Κίνα, παραμένουν ζωντανές. Η περίοδος αυτή αποτελεί βασικό κομμάτι του λεγόμενου «αιώνα της ταπείνωσης» της Κίνας. Υπό την ηγεσία του Σι Τζινπίνγκ, το αντι-ιαπωνικό αίσθημα έχει αναζωπυρωθεί, καθώς το Κομμουνιστικό Κόμμα ορκίζεται ότι η ιστορία δεν θα επαναληφθεί ποτέ.
Η Στροφή της Ιαπωνίας στον Μιλιταρισμό
Για το Πεκίνο, τα σχόλια της Τακαΐτσι είναι η απόδειξη ότι η Ιαπωνία δεν σέβεται τη νέα θέση της Κίνας ως υπερδύναμης. Κινεζικά μέσα, όπως η People’s Daily, κατηγορούν τις «δεξιές δυνάμεις» της Ιαπωνίας ότι προσπαθούν να απαλλαγούν από το ειρηνιστικό σύνταγμα και να μετατρέψουν τη χώρα ξανά σε «στρατιωτική δύναμη».
Πράγματι, η Ιαπωνία έχει πραγματοποιήσει μια θεαματική στροφή στην πολιτική ασφαλείας της τα τελευταία χρόνια. Απομακρυνόμενη από το μεταπολεμικό ειρηνιστικό της δόγμα, αυξάνει τον προϋπολογισμό για την άμυνα και αποκτά δυνατότητες αντεπίθεσης. Αυτό συμβαίνει ως απάντηση στην αυξανόμενη στρατιωτική δραστηριότητα της Κίνας γύρω από την Ταιβάν και τις πιέσεις των ΗΠΑ για μεγαλύτερη συμμετοχή των συμμάχων στα βάρη της άμυνας.
Διπλωματικός Πόλεμος και Συμβολισμοί
Η κατάσταση δεν δείχνει σημάδια αποκλιμάκωσης. Παρά την αποστολή Ιάπωνα απεσταλμένου στο Πεκίνο για να κατευνάσει τα πνεύματα, η Κίνα επιμένει σε ανάκληση των σχολίων, οδηγώντας σε διπλωματικό αδιέξοδο.
Οι συμβολισμοί παίζουν καθοριστικό ρόλο σε αυτή την αντιπαράθεση. Μια φωτογραφία που κυκλοφόρησε ευρέως στα κινεζικά κοινωνικά δίκτυα δείχνει τον Κινέζο αξιωματούχο να στέκεται αγέρωχος με τα χέρια στις τσέπες, ενώ ο Ιάπωνας διπλωμάτης γέρνει προς το μέρος του ακούγοντας προσεκτικά. Οι σχολιαστές ερμήνευσαν τη στάση του Ιάπωνα ως «υπόκλιση», ενώ επαίνεσαν το ντύσιμο του Κινέζου ομολόγου του, το οποίο παρέπεμπε στο κίνημα κατά του ιμπεριαλισμού του 1919.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε το κρατικό δίκτυο CCTV, η στάση της Κίνας στην υπεράσπιση της κυριαρχίας της παραμένει αμετάβλητη εδώ και έναν αιώνα. Για το Πεκίνο, ο έλεγχος της Ταιβάν αποτελεί τον πυρήνα της «εθνικής αναγέννησης», ένας στόχος που περιπλέκεται επικίνδυνα από μια ισχυρότερη και πιο διεκδικητική Ιαπωνία.
Διαβάστε επίσης:
«Μπλόκο» της ΕΕ στο Σουδάν: Κυρώσεις στον «υπαρχηγό» των RSF για τη φρίκη του πολέμου
Η ρωσική αντίδραση για την ελληνική συνεργασία με την Ουκρανία στα USV
Κίνα
Ιαπωνία
Ταϊβάν
Απόρρητο