Σε μια κίνηση που σηματοδοτεί σοβαρή κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις τους, η Κίνα προειδοποίησε επίσημα τους πολίτες της να αποφεύγουν τα ταξίδια στην Ιαπωνία. Η ταξιδιωτική προειδοποίηση αυτή αποτελεί την πιο ουσιαστική μέχρι στιγμής απάντηση του Πεκίνου στις πρόσφατες δηλώσεις της Ιαπωνίδας πρωθυπουργού, Σανάε Τακαΐτσι, σχετικά με την Ταϊβάν.
Αν και πολλοί αναλυτές τη βλέπουν ως μια κίνηση περισσότερο συμβολική, δείχνει ξεκάθαρα την πρόθεση του Πεκίνου να χρησιμοποιήσει την τεράστια οικονομική του δύναμη –ειδικά την τουριστική αγορά– ως οικονομικό μοχλό για την προώθηση των γεωπολιτικών του θέσεων. Είναι μια γνωστή τακτική για το Πεκίνο, που τώρα ενεργοποιείται ξανά.
Η «κόκκινη γραμμή» της Ταϊβάν πυροδοτεί την κρίση
Το φιτίλι άναψε όταν η Σανάε Τακαΐτσι, απαντώντας σε ερώτηση στο ιαπωνικό κοινοβούλιο, δήλωσε ότι μια ενδεχόμενη κινεζική επίθεση στην Ταϊβάν θα συνιστούσε «κατάσταση που απειλεί την επιβίωση της Ιαπωνίας». Αυτό, όπως είπε, θα μπορούσε να πυροδοτήσει στρατιωτική απάντηση από το Τόκιο.
Για την Κίνα, η οποία θεωρεί τη δημοκρατικά αυτοδιοικούμενη Ταϊβάν ως δικό της έδαφος και έχει ορκιστεί να την θέσει υπό τον έλεγχό της, ακόμη και με τη βία, η δήλωση αυτή ξεπέρασε κάθε όριο. Η εθνική κυριαρχία της Ταϊβάν είναι η απόλυτη «κόκκινη γραμμή» για το Πεκίνο.
Το Κινεζικό Υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι οι «κατάφωρα προκλητικές παρατηρήσεις» βλάπτουν περαιτέρω το κλίμα για τις ανταλλαγές μεταξύ των λαών και δημιουργούν «πρόσθετους κινδύνους για την ασφάλεια» των Κινέζων πολιτών στην Ιαπωνία.
Στρατιωτικές απειλές και διπλωματικός πυρετός
Η αντίδραση δεν περιορίστηκε εκεί. Το Υπουργείο Άμυνας της Κίνας εξέδωσε ξεχωριστή, σκληρή προειδοποίηση, τονίζοντας ότι η Ιαπωνία θα «υποστεί συντριπτική ήττα» εάν τολμήσει να παρέμβει στρατιωτικά στο Στενό της Ταϊβάν.
Η κατάσταση οδήγησε σε έντονο διπλωματικό πυρετό. Και οι δύο χώρες κάλεσαν τους πρεσβευτές της άλλης πλευράς για να εκφράσουν την έντονη διαμαρτυρία τους. Το Πεκίνο κάλεσε τον Ιάπωνα πρέσβη για να καταδικάσει τις δηλώσεις Τακαΐτσι, κατηγορώντας τες ότι «υπονομεύουν σοβαρά το πολιτικό θεμέλιο των σινο-ιαπωνικών σχέσεων».
Οικονομικές συνέπειες και εσωτερική πίεση
Η ταξιδιωτική οδηγία δεν είναι αμελητέα. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που επικαλείται το ιαπωνικό δημόσιο ραδιόφωνο NHK, σχεδόν 7.5 εκατομμύρια ταξιδιώτες από την Κίνα επισκέφθηκαν την Ιαπωνία μόνο το πρώτο εννιάμηνο του τρέχοντος έτους, αποτελώντας μακράν τη μεγαλύτερη τουριστική αγορά για τη χώρα. Η απώλειά τους, έστω και προσωρινή, θα είχε σοβαρό οικονομικό αντίκτυπο.
Παράλληλα, η κόντρα τροφοδοτεί ένα ήδη αυξανόμενο κύμα εθνικισμού και αντι-ιαπωνικού αισθήματος στην Κίνα, το οποίο εκφράζεται έντονα στα κινεζικά κρατικά και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με σφοδρή κριτική κατά της Τακαΐτσι.
Η εμπρηστική δήλωση του Γενικού Προξένου
Την ένταση πυροδότησε περαιτέρω ο Γενικός Πρόξενος της Κίνας στην Οσάκα, Ξουέ Τζιαν. Σε μια ανάρτηση (που έκτοτε διέγραψε) στην πλατφόρμα X, σχολιάζοντας τις δηλώσεις της Τακαΐτσι, έγραψε: «ο βρώμικος λαιμός που προεξέχει πρέπει να κοπεί».
Αυτή η «εξαιρετικά ακατάλληλη» δήλωση, όπως τη χαρακτήρισε το Τόκιο, οδήγησε στην κλήση του Κινέζου πρέσβη στην Ιαπωνία, με το Τόκιο να απαιτεί «κατάλληλες ενέργειες» από το Πεκίνο.
Το Τόκιο προσπαθεί να ισορροπήσει
Από την πλευρά της, η Ιαπωνία προσπαθεί να διαχειριστεί την κρίση. Ο Ιάπωνας Υπουργός Εξωτερικών, Τοσιμίτσου Μοτέγκι, δήλωσε ότι δεν υπάρχει λόγος ανάκλησης των σχολίων, τονίζοντας ότι εντάσσονταν σε μια συζήτηση περί «κατάστασης υπαρξιακής κρίσης».
Ωστόσο, η ίδια η πρωθυπουργός Τακαΐτσι φάνηκε να κάνει ένα βήμα πίσω, διευκρινίζοντας αργότερα ότι οι παρατηρήσεις της ήταν «υποθετικές» και ότι θα αποφύγει παρόμοιες τοποθετήσεις στο κοινοβούλιο στο μέλλον. Η κρίση αυτή αναδεικνύει τη διαρκή πρόκληση της Ιαπωνίας να ισορροπήσει μεταξύ της στενής συμμαχίας της με τις ΗΠΑ σε θέματα ασφάλειας και των ζωτικής σημασίας οικονομικών δεσμών της με την Κίνα.
Διαβάστε επίσης:
Ταϊβάν
Κίνα
Ιαπωνία
Απόρρητο