Η «Βιτρίνα» των Εξοπλισμών και η Σκληρή Πραγματικότητα στο Αιγαίο
Ζούμε σε μια εποχή όπου η επικοινωνία συχνά προσπαθεί να υποκαταστήσει την ουσία, ειδικά στα κρίσιμα εθνικά θέματα. Τις τελευταίες ημέρες, παρατηρούμε έναν «πόλεμο δηλώσεων» με αφορμή τις αναφορές για περικύκλωση της Άγκυρας με πυραύλους και τη δημιουργία ενός «θόλου» στο Αιγαίο. Ωστόσο, η στρατιωτική επιστήμη είναι αμείλικτη και δεν συγχωρεί τον ενεστώτα χρόνο σε μελλοντικά σχέδια.
Το να μιλάμε σήμερα για δυνατότητες που θα αποκτήσουμε σε 10 ή 15 χρόνια, όχι μόνο δεν φοβίζει την Τουρκία, αλλά ενδεχομένως εκθέτει τη χώρα σε κινδύνους για τους οποίους δεν είμαστε προετοιμασμένοι. Ένα νέο στρατηγικό δόγμα απαιτεί δεκαετίες για να εφαρμοστεί πλήρως. Το να διαφημίζουμε οπλικά συστήματα που δεν έχουν καν παραληφθεί ή επιχειρησιακά ενταχθεί, θυμίζει επικίνδυνα την περίοδο του 2021, όταν μιλούσαμε για τις φρεγάτες Belharra λες και ήταν ήδη εδώ. Μπαίνουμε στο 2026 και η πρώτη δεν έχει καταπλεύσει ακόμα.
Επιθετική Ρητορική χωρίς Υποδομές Πολιτικής Προστασίας;
Η Ελλάδα, ιστορικά και δομικά, δεν έχει κάνει ποτέ επιθετικό πόλεμο. Η στρατηγική μας είναι αμυντική: η υπεράσπιση των πατρίων εδαφών. Όταν λοιπόν αξιωματούχοι αφήνουν να εννοηθεί ότι έχουμε δυνατότητα προληπτικών χτυπημάτων, οφείλουμε να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί. Έχουμε το στρατηγικό βάθος και το απόθεμα πυραύλων για να καταβάλουμε μια μεγάλη χώρα όπως η Τουρκία;
Το σημαντικότερο ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: Αν έχεις σκοπό ή έστω αφήνεις να εννοηθεί ότι θα κάνεις το πρώτο χτύπημα, έχεις προετοιμάσει τον πληθυσμό σου; Τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου διαθέτουν υποδομές και καταφύγια για να προστατευτεί ο άμαχος πληθυσμός από την αναμενόμενη απάντηση; Η σοβαρότητα επιβάλλει πρώτα να θωρακίζεις τα μετόπισθεν και μετά να προχωράς σε λεκτικές κλιμακώσεις.
Το Λάθος της «Στατικής Άμυνας» στο Αρχιπέλαγος
Υπάρχει μια λανθασμένη προσέγγιση που θέλει το Αιγαίο να προστατεύεται αποκλειστικά από συστοιχίες πυραύλων στα νησιά, υποβαθμίζοντας τον ρόλο του Στόλου. Αυτή η λογική εγκυμονεί κινδύνους. Οι πύραυλοι έχουν αξία όταν ξεκινήσει ο πόλεμος. Όσο όμως βρισκόμαστε σε περίοδο ειρήνης ή «γκρίζων ζωνών», την κυριαρχία την εξασφαλίζει η φυσική παρουσία: το πλοίο που πλέει και ο στρατιώτης στο έδαφος.
Δεν μπορούμε να κλειστούμε στα λιμάνια και να λέμε «έχουμε πυραύλους, δεν θα περάσει κανείς». Το Πολεμικό Ναυτικό πρέπει να είναι παρόν, κινητικό και απρόβλεπτο. Το Αιγαίο είναι η κοιτίδα του ελληνικού πολιτισμού και ο φυσικός χώρος δράσης του Ναυτικού μας. Αν κλειστούμε μέσα, θα χάσουμε τον έλεγχο των εξελίξεων.
Το Κενό στην Επιτήρηση και το Μάθημα της Ισπανίας
Ένα κρίσιμο στοιχείο που συχνά αγνοείται είναι η εικόνα τακτικής κατάστασης. Η Τουρκία έχει επενδύσει χρόνια σε ένα σύστημα ολοκληρωμένης παρακολούθησης (από τον Έβρο μέχρι την Αλεξανδρέτα). Εμείς γνωρίζουμε ανά πάσα στιγμή τι κινείται στο Αιγαίο; Ή βασιζόμαστε μόνο στα τυπικά ραντάρ και τις δηλώσεις των εμπορικών πλοίων; Πριν μιλήσουμε για φουτουριστικά όπλα του 2035, ας φτιάξουμε ένα αξιόπιστο σύστημα επιτήρησης τώρα, με τη βοήθεια της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Η ιστορία διδάσκει σκληρά μαθήματα. Το Ναυτικό Μουσείο της Μαδρίτης περιγράφει γλαφυρά το «Τέλος μιας Αυτοκρατορίας». Όταν η Ισπανία παραμέλησε τον στόλο της και έβγαλε τα πληρώματα στη στεριά για να πολεμήσουν ως στρατιώτες, έχασε την κυριαρχία της στις θάλασσες και, τελικά, τις αποικίες της. Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να πάθει το ίδιο. Δεν έχουμε πλούσια ενδοχώρα· η επιβίωσή μας εξαρτάται από τη θάλασσα και τον υποθαλάσσιο πλούτο της.
Φρεγάτες Constellation και Εθνική Ναυπηγική Στρατηγική
Όσον αφορά τα εξοπλιστικά προγράμματα, η ακύρωση ή η καθυστέρηση της συμμετοχής στις αμερικανικές φρεγάτες Constellation ίσως δεν είναι κακή είδηση. Η αμερικανική ναυπηγική βιομηχανία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα και δεν είναι σίγουρο ότι ένα σχέδιο του 2020 θα καλύπτει τις ανάγκες του 2035. Αντί να περιμένουμε «μαγικές λύσεις» από το εξωτερικό, πρέπει να δούμε τι μπορούμε να χτίσουμε εμείς, εδώ, στα δικά μας ναυπηγεία.
Το Πολεμικό Ναυτικό και τα στελέχη του είναι έτοιμα να θυσιαστούν, αλλά τα πλοία δεν είναι «επαναφορτιζόμενα βουρτσάκια». Φθείρονται. Η χρήση φρεγατών εκατομμυρίων για κυνήγι λέμβων με μετανάστες είναι σπατάλη πόρων που θα βρούμε μπροστά μας.
Κλείνοντας, ας θυμηθούμε την 3η Δεκεμβρίου 1912 και τη Ναυμαχία της Έλλης. Ο Ναύαρχος Κουντουριώτης δεν περίμενε να του δώσουν άδεια οι ξένοι. Βγήκε μπροστά, κλείδωσε τον τουρκικό στόλο στα Δαρδανέλια και επέτρεψε την απελευθέρωση των νησιών μας. Αυτή είναι η παρακαταθήκη μας: Μέγα το της θαλάσσης κράτος.
Το άρθρο βασίστηκε σε συνέντευξη και απόψεις του Αντιναυάρχου ε.α. Σπύρου Κονιδάρη. (Σάββας Καλεντερίδης/YouTube)
Διαβάστε επίσης:
Σοκ στις Βρυξέλλες: Ο χάρτης που «χάρισε» τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία
«Τέλος» ο Κατευνασμός: Το νέο δόγμα ΓΕΕΘΑ που αλλάζει τα πάντα στο Αιγαίο
Αιγαίο και ΑΟΖ: Η «απαγορευμένη» αλήθεια για τα 500.000 χλμ που αγνοούμε
Τουρκία
Ελλάδα
Απόρρητο