F-35 Ελλάδας vs Eurofighter Τουρκίας: Ανάλυση κόστους, δυνατοτήτων & η νέα ισορροπία στο Αιγαίο

Η κούρσα τεχνολογικής υπεροχής στους αιθέρες του Αιγαίου εισέρχεται σε μια νέα, καθοριστική φάση. Η Ελλάδα, έχοντας εξασφαλίσει την έγκριση για την απόκτηση των μαχητικών F-35, κάνει ένα άλμα στην 5η γενιά αεροσκαφών. Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία, ευρισκόμενη εκτός του προγράμματος των F-35, στρέφεται αναγκαστικά σε μια ευρωπαϊκή λύση, επιδιώκοντας την αγορά των Eurofighter Typhoon. Η σύγκριση αυτή δεν αφορά απλώς δύο διαφορετικά αεροπλάνα, αφορά δύο εντελώς διαφορετικές φιλοσοφίες αεροπορικού πολέμου και, φυσικά, ένα τεράστιο οικονομικό κόστος.

Η Ελληνική επένδυση: Το F-35 ως πολλαπλασιαστής ισχύος

Η Ελλάδα δρομολογεί την απόκτηση έως και 40 μαχητικών F-35A, με το αρχικό πακέτο να έχει εγκριθεί από τις ΗΠΑ με ύψος που αγγίζει τα 8.6 δισεκατομμύρια δολάρια. Είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε ότι αυτό το ποσό δεν αφορά απλώς την «αγορά» των αεροσκαφών. Περιλαμβάνει ένα τεράστιο πακέτο υποστήριξης, εκπαίδευσης, προσομοιωτών, αρχικών όπλων και υποδομών που είναι απαραίτητες για να υποδεχτεί η Πολεμική Αεροπορία ένα αεροσκάφος 5ης γενιάς.

Το Κόστος της αορατότητας και της πληροφορίας

Το F-35 δεν είναι ένα κλασικό μαχητικό. Η τεράστια αξία του δεν έγκειται στην ευελιξία του σε κλειστές αερομαχίες (dogfights), αλλά στην ικανότητά του να επιχειρεί χωρίς να γίνεται αντιληπτό. Τα χαρακτηριστικά stealth (χαμηλή παρατηρησιμότητα) του επιτρέπουν να διεισδύει σε εχθρικές άμυνες και να «βλέπει» τα πάντα, χωρίς να το «βλέπουν».

Η πραγματική του δύναμη, ωστόσο, είναι η πληροφοριακή κυριαρχία. Μέσω της διαδικασίας «sensor fusion», οι πανίσχυροι αισθητήρες του (όπως το ραντάρ AESA APG-81) συλλέγουν, επεξεργάζονται και συνδυάζουν δεδομένα από πολλαπλές πηγές, δίνοντας στον πιλότο μια πρωτοφανή εικόνα του πεδίου μάχης. Λειτουργεί, ουσιαστικά, ως ένας «ιπτάμενος εγκέφαλος» που όχι μόνο εκτελεί τις δικές του αποστολές, αλλά καθιστά και τα υπόλοιπα αεροσκάφη (όπως τα F-16 Viper και τα Rafale) πολύ πιο αποτελεσματικά, τροφοδοτώντας τα με κρίσιμες πληροφορίες. Αυτός ο ρόλος στον δικτυοκεντρικό πόλεμο είναι που δικαιολογεί το υψηλό κόστος κτήσης.

F-35

Η Τουρκική αναζήτηση: Το Eurofighter ως “Plan B”

Μετά την αποπομπή της από το πρόγραμμα των F-35 λόγω της αγοράς των ρωσικών S-400, η Τουρκία αναζητά απεγνωσμένα μια λύση για να καλύψει το τεχνολογικό κενό. Η επιλογή που προκρίνεται είναι αυτή του ευρωπαϊκού Eurofighter Typhoon, και συγκεκριμένα της πιο σύγχρονης έκδοσης (Tranche 4).

Οι συζητήσεις αφορούν την αγορά 20 έως 40+ αεροσκαφών. Πρόσφατες πληροφορίες κάνουν λόγο για ένα σύνθετο πακέτο που μπορεί να περιλαμβάνει 20 νέα αεροσκάφη από τη Βρετανία και έως 24 μεταχειρισμένα από άλλες χώρες (όπως το Κατάρ και το Ομάν). Το κόστος παραμένει ασαφές, αλλά οι εκτιμήσεις για ένα πακέτο 40 νέων αεροσκαφών με όπλα και υποστήριξη ξεπερνούν τα 10-13 δισεκατομμύρια δολάρια/ευρώ. Επιπλέον, το Eurofighter είναι γνωστό για το εξαιρετικά υψηλό κόστος συντήρησης και πτήσης, συχνά υψηλότερο ακόμη και από αυτό του F-35.

Δυνατότητες: Ένας εξαίρετος αερο-μαχητής 4.5 γενιάς

Το Eurofighter Typhoon είναι ένα κορυφαίο μαχητικό 4.5 γενιάς. Σε αντίθεση με το F-35, ο σχεδιασμός του δίνει απόλυτη προτεραιότητα στην αερομαχία. Είναι εξαιρετικά ευέλικτο, γρήγορο (με ικανότητα supercruise, δηλαδή πτήση με υπερηχητική ταχύτητα χωρίς χρήση μετάκαυσης) και διαθέτει εντυπωσιακή αναλογία ώσης/βάρους. Η έκδοση Tranche 4 που επιδιώκει η Τουρκία είναι εξοπλισμένη με το προηγμένο ραντάρ AESA Captor-E, το οποίο του δίνει εξαιρετικές ικανότητες εντοπισμού στόχων.

Ωστόσο, του λείπει το καθοριστικό στοιχείο της 5ης γενιάς: το stealth. Σε ένα σύγχρονο πεδίο μάχης, ένα Eurofighter θα είναι ορατό στα ραντάρ του F-35 πολύ πριν το τουρκικό μαχητικό αντιληφθεί την παρουσία του αμερικανικού.

Eurofighter Typhhon 4

Η Ζυγαριά στο Αιγαίο: Stealth εναντίον ευελιξίας

Η σύγκριση είναι σαν να συγκρίνουμε έναν κατάσκοπο-δολοφόνο με έναν πρωταθλητή βαρέων βαρών. Το F-35 είναι σχεδιασμένο για να κερδίζει τον πόλεμο πριν καν αρχίσει η αερομαχία. Η φιλοσοφία του είναι «see first, shoot first» (βλέπω πρώτος, ρίχνω πρώτος). Θα χρησιμοποιήσει την αορατότητά του για να πλησιάσει, να εγκλωβίσει στόχους και να εξαφανιστεί.

Το Eurofighter είναι σχεδιασμένο για να κυριαρχήσει στην κλασική αερομαχία. Αν τα δύο αεροσκάφη έφταναν σε οπτική επαφή (ένα σενάριο που το F-35 θα προσπαθούσε με κάθε τρόπο να αποφύγει), το Eurofighter θα είχε σαφές πλεονέκτημα στην ευελιξία.

Ο Παράγοντας «X»: Ο Πύραυλος Meteor

Ένα κρίσιμο στοιχείο στη συμφωνία της Τουρκίας είναι αν θα καταφέρει να αγοράσει τον ευρωπαϊκό πύραυλο αέρος-αέρος Meteor. Πρόκειται για έναν πύραυλο πολύ μεγάλης εμβέλειας (BVR – Beyond Visual Range) με κινητήρα ramjet, που θεωρείται ο κορυφαίος στο είδος του. Η Ελλάδα διαθέτει ήδη αυτόν τον πύραυλο για τα μαχητικά της Rafale. Αν η Τουρκία δεν εξασφαλίσει τον Meteor για τα Eurofighter της, η αποτελεσματικότητά τους μειώνεται δραματικά απέναντι στα ελληνικά Rafale, πόσο μάλλον απέναντι στα F-35.

Η Ελλάδα επενδύει ένα τεράστιο ποσό για να αγοράσει ένα στρατηγικό πλεονέκτημα δεκαετιών: την πληροφοριακή κυριαρχία και την ικανότητα να επιχειρεί αθέατη. Η Τουρκία, από την άλλη, ξοδεύει ένα εξίσου τεράστιο (αν όχι μεγαλύτερο) ποσό, απλώς για να προσπαθήσει να «μείνει στο παιχνίδι» της 4.5 γενιάς, καλύπτοντας το κενό που άφησε η αποπομπή της από το F-35. Η ελληνική κίνηση είναι ένα ποιοτικό άλμα, η τουρκική είναι μια δαπανηρή προσπάθεια να μην μείνει πίσω.

ΠΗΓΕΣ