Το αδιέξοδο του Ερντογάν στην Ουάσιγκτον και ο αναβαθμισμένος ρόλος της Ελλάδας στον νέο αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ

Οι εξελίξεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού τρέχουν με καταιγιστικούς ρυθμούς και το γεωπολιτικό σκηνικό για την περιοχή μας επαναπροσδιορίζεται πάνω σε μια νέα, πιο στέρεα βάση, σύμφωνα με την ανάλυση του Μιχάλη Ιγνατίου (ΣΚΑΪ). Η πρόσφατη υπογραφή του αμυντικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ (NDAA 2026) από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι απλώς μια τυπική διοικητική πράξη. Είναι ένα σαφές μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση, και κυρίως προς την Άγκυρα, ότι οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν αλλάξει και οι «λευκές επιταγές» ανήκουν οριστικά στο παρελθόν. Την ώρα που η Τουρκία προσπαθεί απεγνωσμένα να βρει χαραμάδες στο αμερικανικό σύστημα, η Ελλάδα εδραιώνεται ως ο πλέον αξιόπιστος εταίρος, όχι μόνο στα χαρτιά, αλλά και στο πεδίο των μεγάλων ενεργειακών και στρατηγικών συμφωνιών.

Το αμερικανικό «μπλόκο» και το άρθρο 1245 που «καίει» την Άγκυρα

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά, διότι στα Ελληνοτουρκικά και ΗΠΑ η λεπτομέρεια είναι αυτή που κάνει τη διαφορά. Ο πρόεδρο Τραμπ υπέγραψε τον νόμο NDAA 2026, ο οποίος περιλαμβάνει ρητές προβλέψεις που δεν επιτρέπουν παρερμηνείες. Παρά τις προσπάθειες του τουρκικού λόμπι και τις διαρροές που ήθελαν μια γρήγορη διευθέτηση του ζητήματος των F-35, το αμερικανικό Κογκρέσο παρέμεινε αμετακίνητο. Το περίφημο άρθρο 1245 παραμένει σε ισχύ, θέτοντας ως απαράβατο όρο την οριστική απομάκρυνση των ρωσικών συστημάτων S-400 από το τουρκικό έδαφος.

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι εδώ δεν μιλάμε για μια απλή πολιτική επιθυμία του Λευκού Οίκου, αλλά για νόμο του αμερικανικού κράτους. Οποιαδήποτε προσπάθεια παράκαμψης απαιτεί πλειοψηφία στο Κογκρέσο, κάτι που στην παρούσα φάση φαντάζει αδιανόητο. Ακόμη κι αν ο Ερντογάν αποφάσιζε αύριο να «διώξει» τους πυραύλους, η διαδικασία πιστοποίησης από τους Υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας των ΗΠΑ θα ήταν εξαντλητική. Οι Αμερικανοί απαιτούν πλέον αποδείξεις: είτε την επιστροφή των συστημάτων στη Ρωσία (κάτι που η Μόσχα ήδη διαψεύδει), είτε την πώλησή τους σε τρίτη χώρα, είτε ακόμα και την πλήρη καταστροφή τους υπό την επίβλεψη αμερικανικών κλιμακίων.

Η νέα σκληρή γραμμή της Γερουσίας

Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο δύσκολη για την Τουρκία αν αναλογιστούμε τη στάση του νέου προέδρου της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας. Ο διάδοχος του Μενέντεζ, αν και προέρχεται από το Ρεπουμπλικανικό κόμμα και είναι κοντά στον Τραμπ, φαίνεται να υιοθετεί μια εξίσου αυστηρή ατζέντα. Το δικαίωμα βέτο που κατέχει για τις πωλήσεις πολεμικού υλικού είναι το ισχυρότερο όπλο στα χέρια του. Οι απαιτήσεις του είναι ξεκάθαρες: η Τουρκία πρέπει να αποδείξει εμπράκτως ότι δεν στηρίζει τη Χαμάς, ότι δεν απειλεί το Ισραήλ και ότι δεν λειτουργεί ως «δούρειος ίππος» της Ρωσίας και της Κίνας εντός του ΝΑΤΟ.

Ο ενεργειακός διάδρομος και το ελληνικό «κεφάλαιο» στην Ουάσιγκτον

Ενώ η Άγκυρα αναζητά τρόπους να ξεφύγει από την απομόνωση, η Αθήνα «χτίζει» το μέλλον της μέσα από στρατηγικές συμμαχίες που αλλάζουν το επίπεδο της χώρας. Η παρουσία κορυφαίων Ελλήνων επιχειρηματιών, όπως του κ. Εξάρχου της Aktor, στο Kennedy Center και οι επαφές τους με το περιβάλλον του Ντόναλντ Τραμπ, δεν είναι τυχαίες. Αντικατοπτρίζουν την εμπιστοσύνη που δείχνει η DFC (ο αμερικανικός κρατικός χρηματοδοτικός οργανισμός) στα ελληνικά έργα υποδομής.

Ο στρατηγικός σχεδιασμός για τη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από την Ελλάδα προς τη Βόρεια Ευρώπη αποτελεί προτεραιότητα για τον Λευκό Οίκο. Αυτός ο «κάθετος διάδρομος» δεν είναι μόνο μια επιχειρηματική κίνηση, αλλά ένα εθνικό κεφάλαιο που θωρακίζει την ενεργειακή ασφάλεια της Γηραιάς Ηπείρου και απεξαρτά την περιοχή από το ρωσικό αέριο. Η συνεργασία του ιδιωτικού τομέα με την κρατική ΔΕΠΑ δημιουργεί ένα πανίσχυρο μέτωπο που καθιστά την Ελλάδα τον κεντρικό παίκτη στην ενεργειακή σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου.

Η πρόσκληση για τη Γάζα: Μια αναγνώριση κύρους

Ίσως η πιο ενδιαφέρουσα είδηση που προκύπτει από το παρασκήνιο της Φλόριντα είναι η επιθυμία της αμερικανικής κυβέρνησης για συμμετοχή της Ελλάδας και της Κύπρου στην ειρηνευτική δύναμη στη Γάζα. Ο Τραμπ φαίνεται να αναζητά περίπου 10.000 στρατιώτες από 20 διαφορετικές χώρες για τη διατήρηση της ασφάλειας σε μη εμπόλεμες ζώνες που ελέγχονται από το Ισραήλ. Το γεγονός ότι ο Λευκός Οίκος προτιμά την ελληνική και κυπριακή παρουσία, αποκλείοντας ταυτόχρονα την Τουρκία από κρίσιμες συσκέψεις για το θέμα, δείχνει ποιον θεωρεί πραγματικό πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή.

Επίλογος: Οι σχέσεις Τραμπ-Ερντογάν στην εποχή του ρεαλισμού

Πολλοί πίστευαν ότι η προσωπική σχέση του Τραμπ με τον Ερντογάν θα έλυνε μαγικά όλα τα προβλήματα της Άγκυρας. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Παρά τους φιλόφρονες χαρακτηρισμούς, η αμερικανική διοίκηση κινείται με βάση το εθνικό συμφέρον και την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Η Τουρκία αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Από τη μία, ο Χακάν Φιντάν επισκέπτεται τη Φλόριντα για να συναντηθεί με τον γαμπρό του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, και τη Σούζι Γουάιλς (Susie Wiles), προσπαθώντας να διασώσει ό,τι μπορεί. Από την άλλη, οι πιέσεις για το ρωσικό αέριο και την υποστήριξη ακραίων οργανώσεων στενεύουν τα περιθώρια ελιγμών της.

Η Ελλάδα, αντίθετα, δεν χρειάζεται να «παζαρέψει» την παρουσία της. Έχει αποδείξει ότι μπορεί να σηκώσει το βάρος των ευθυνών που της αναλογούν, είτε πρόκειται για την άμυνα, είτε για την ενέργεια, είτε για τη διπλωματία. Η επόμενη μέρα βρίσκει τη χώρα μας πιο ενισχυμένη από ποτέ, με ανοιχτές πόρτες στο Mar-a-Lago και στον Λευκό Οίκο, όχι ως ικέτη, αλλά ως ισότιμο και απαραίτητο σύμμαχο.

Το ερώτημα δεν είναι πλέον αν η Τουρκία θα πάρει τα F-35, αλλά αν θα καταφέρει να παραμείνει στον δυτικό προσανατολισμό χωρίς να υποστεί τις συνέπειες των επιλογών της. Και σε αυτό το παιχνίδι ισχύος, η Ελλάδα έχει ήδη κάνει τις σωστές κινήσεις.

ΠΗΓΕΣ: Μιχάλης Ιγνατίου (ΣΚΑΪ / Hellas Journal)– Ανταπόκριση από ΗΠΑ, Προϋπολογισμός Εθνικής Άμυνας ΗΠΑ (NDAA 2026), Δημοσιεύματα Bloomberg σχετικά με τις διαπραγματεύσεις για τους S-400 (και σχετικές διαψεύσεις Κρεμλίνου), Επίσημες ανακοινώσεις Senate Foreign Relations Committee, Ενημερωτικά δελτία DFC (U.S. International Development Finance Corporation) για τα ενεργειακά έργα στην Ελλάδα.

Διαβάστε επίσης:

Το ριψοκίνδυνο γεωπολιτικό πόκερ της Λευκωσίας με το ΝΑΤΟ που αλλάζει τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο

Κυπριακό: Η «φόρμουλα» Φιντάν που αλλάζει τα δεδομένα – Τι προτείνει;

Κωνσταντίνος Κούσαντας: Η «αόρατη» Ταξιαρχία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ που αλλάζει τα πάντα στην Ανατολική Μεσόγειο