Το τουρκολιβυκό μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης (GNA) υπεγράφη το 2019 και συνεχίζει να προκαλεί έντονες αντιδράσεις στη διεθνή σκηνή. Η συμφωνία αφορά τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών και ΑΟΖ (Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης) στην Ανατολική Μεσόγειο, παρακάμπτοντας τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου.

Τι προβλέπει το τουρκολιβυκό μνημόνιο

Το τουρκολιβυκό μνημόνιο περιλαμβάνει δύο σκέλη:

  1. Στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών
  2. Οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών που αγνοεί νησιά όπως η Κρήτη, η Ρόδος και η Κάρπαθος

 

Η συμφωνία αυτή δίνει στην Τουρκία πρόσβαση σε ενεργειακούς πόρους και υφαλοκρηπίδα σε περιοχές που διεκδικεί και η Ελλάδα, δημιουργώντας έντονη γεωπολιτική ένταση.

Αντίδραση Ελλάδας και Διεθνούς Κοινότητας

Η Ελλάδα απέρριψε από την πρώτη στιγμή το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης ως παράνομο και αντίθετο στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Σε απάντηση, υπέγραψε το 2020 συμφωνία με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση ΑΟΖ, ακυρώνοντας στην πράξη το τουρκολιβυκό μνημόνιο στη συγκεκριμένη περιοχή.

Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλοι διεθνείς οργανισμοί έχουν εκφράσει ανησυχία και αντίθεση, χαρακτηρίζοντας το μνημόνιο προβληματικό για τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Επιπτώσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και στις Ελληνοτουρκικές Σχέσεις

Η συμφωνία εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της τουρκικής στρατηγικής “Γαλάζια Πατρίδα”, με στόχο την επέκταση της τουρκικής επιρροής σε κρίσιμες θαλάσσιες ζώνες. Το τουρκολιβυκό μνημόνιο έχει οδηγήσει σε:

  • Αύξηση της έντασης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο
  • Ναυτικές αποστολές και στρατιωτικές προκλήσεις
  • Διπλωματικό μπρα-ντε-φερ μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας

Το τουρκολιβυκό μνημόνιο αποτελεί σημείο αναφοράς για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και επιβεβαιώνει ότι ο ενεργειακός ανταγωνισμός και οι θαλάσσιες ζώνες παραμένουν θερμά ζητήματα για την ευρύτερη περιοχή. Η ανάγκη για σεβασμό του διεθνούς δικαίου και διάλογο είναι πιο επιτακτική από ποτέ.

Διαβάστε επίσης:

Kızılelma: Το τουρκικό drone που στόχο έχει να «σβήσει» τα επανδρωμένα μαχητικά – Ακόμα και τα… τουρκικά

Διεθνείς αναλυτές βλέπουν θρίαμβο Ερντογάν στην εξωτερική πολιτική – Πώς από μαύρο πρόβατο έγινε «ισχυρός παίκτης»

Το βέτο της Ελλάδας στο SAFE – Πώς μπορεί να μπλοκάρει την Τουρκία από την Ευρωάμυνα