Η Γερμανία αντιμετωπίζει μια σημαντική πρόκληση: η Bundeswehr (οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις) χρειάζεται επειγόντως δεκάδες χιλιάδες επιπλέον στρατιώτες για να καλύψει τις αμυντικές ανάγκες της χώρας και τις δεσμεύσεις της στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, παρά τις πιέσεις, τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού συμφώνησαν να μην επαναφέρουν την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία με την παλιά της μορφή.
Το νέο μοντέλο: Εθελοντισμός με «υποχρεωτικά» στοιχεία
Τον δρόμο φαίνεται να δείχνει ένα νέο νομοσχέδιο που αναμένεται να συζητηθεί στη γερμανική βουλή (Bundestag) τον Δεκέμβριο. Η κεντρική φιλοσοφία του, όπως την παρουσίασε ο Υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους (SPD), βασίζεται σε μια «νέα στρατιωτική θητεία» που θα παραμείνει αρχικά εθελοντική. Ο σχεδιασμός είναι να τεθεί σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο, προσφέροντας σημαντικά καλύτερες συνθήκες και, κυρίως, υψηλότερες αποδοχές που φτάνουν τα 2.600 ευρώ μηνιαίως προ φόρων.
Ο Πιστόριους, επικαλούμενος τα μοντέλα σκανδιναβικών χωρών, τόνισε πως «η αρχή του εθελοντισμού σε συνδυασμό με την ελκυστικότητα λειτουργεί». Ο στόχος είναι φιλόδοξος: η στρατολόγηση 20.000 νέων εθελοντών έως το 2026. Αυτό κρίνεται απαραίτητο, καθώς η Bundeswehr διαθέτει σήμερα περίπου 182.000 στρατιώτες, τη στιγμή που ο στόχος του ΝΑΤΟ για το 2035 απαιτεί τουλάχιστον 260.000.
Ο πολιτικός συμβιβασμός και η «θητεία κατά παραγγελία»
Η συμφωνία αυτή δεν ήρθε εύκολα. Οι συντηρητικοί (CDU/CSU) επέμεναν ότι οι στόχοι δεν θα επιτευχθούν χωρίς την πλήρη επαναφορά της υποχρεωτικής στράτευσης ή, τουλάχιστον, ενός μηχανισμού αυτόματης ενεργοποίησής της. Οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) απέρριπταν κάθετα αυτό το σενάριο.
Ο συμβιβασμός που επετεύχθη είναι «υβριδικός». Εάν ο αριθμός των εθελοντών δεν επαρκεί, η Bundestag θα καλείται να αποφασίσει για την εισαγωγή μιας «υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας κατά παραγγελία» (compulsory military service on demand) για συγκεκριμένο αριθμό νεαρών ανδρών. Ακόμη και στελέχη της κοινοβουλευτικής ομάδας των CDU/CSU, όπως ο Αλεξάντερ Χόφμαν, επαίνεσαν τη συμφωνία ως τον «σωστό συνδυασμό ελεύθερης βούλησης και υποχρέωσης».
Τι αλλάζει για τους 18χρονους: Ερωτηματολόγια και ιατρικές εξετάσεις
Εδώ βρίσκεται η ουσιαστική αλλαγή του νέου συστήματος. Παρόλο που η θητεία παραμένει εθελοντική, εισάγονται νέες υποχρεώσεις για τους νέους.
Από το 2026, όλοι οι 18χρονοι άνδρες στη Γερμανία θα υποχρεούνται να συμπληρώνουν ένα ερωτηματολόγιο (που αποκαλείται «δήλωση προθυμίας»). Μέσω ενός QR code, θα καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με τη φυσική τους κατάσταση και την προθυμία τους να υπηρετήσουν στις ένοπλες δυνάμεις. Οι γυναίκες θα μπορούν να το συμπληρώσουν εθελοντικά, καθώς το Σύνταγμα της Γερμανίας (Basic Law) προβλέπει υποχρεωτική στράτευση μόνο για άνδρες.
Η πιο σημαντική αλλαγή έρχεται από τον Ιούλιο του 2027: όλοι οι 18χρονοι άνδρες (ξεκινώντας με όσους γεννήθηκαν το 2008) θα υπόκεινται πλέον σε υποχρεωτική ιατρική εξέταση για να διαπιστωθεί η καταλληλότητά τους. Αυτό αφορά περίπου 300.000 νέους ετησίως. Σύμφωνα με τον Πιστόριους, αυτός είναι ο μόνος τρόπος ώστε η Bundeswehr να γνωρίζει ποιοι θα μπορούσαν να κληθούν «σε περίπτωση σύγκρουσης».
Για τον σκοπό αυτό, το Υπουργείο Άμυνας σπεύδει να δημιουργήσει νέες υποδομές, καθώς τα παλιά γραφεία στρατολόγησης καταργήθηκαν το 2011. Ο στόχος είναι να δημιουργηθούν σύγχρονα «κέντρα καριέρας», φωτεινά και μοντέρνα, στα πρότυπα της Σουηδίας.
Αντιδράσεις από τους νέους και την αντιπολίτευση
Η νέα συμφωνία έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις, κυρίως από όσους επηρεάζονται άμεσα. Ο εκπρόσωπος των μαθητών, Κουέντιν Γκάρτνερ, χαρακτήρισε τη συμφωνία ανεπαρκή. Ζήτησε ο νόμος για τη στρατιωτική θητεία να συνοδεύεται από μια χρηματοδότηση 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για «μια εκστρατεία για την εκπαίδευση και την ψυχική υγεία των νέων».
Σφοδρή κριτική άσκησε και η Αριστερά (Die Linke). Ο Σέρεν Πέλμαν κατηγόρησε τον κυβερνητικό συνασπισμό ότι απλώς «ανέβαλε τη διαφωνία» και πως «δεν χρειάζεται να είσαι προφήτης για να συνειδητοποιήσεις ότι έρχεται η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία». Το κόμμα του δεσμεύτηκε να προσφέρει συμβουλές σε όσους επιθυμούν να αρνηθούν να υπηρετήσουν, καθώς το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης παραμένει εγγυημένο από το Σύνταγμα.
ΠΗΓΗ: DW
Διαβάστε επίσης:
ΝΑΤΟ: Μεγάλη άσκηση «κρυφτού» με υποβρύχια στη Βαλτική – Η Σουηδία δείχνει τον δρόμο
Γερμανία
Απόρρητο