Φρεγάτες: Τι είναι το πρόγραμμα ELSA και γιατί αφορά άμεσα την Ελλάδα

Το ELSA είναι μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για ανάπτυξη μακράς εμβέλειας συμβατικών όπλων κρούσης. Θεσμοθετήθηκε με επιστολή προθέσεων που υπέγραψαν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2024 η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Πολωνία. Στη συνέχεια εντάχθηκαν επιπλέον χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σουηδία και άλλες ευρωπαϊκές εταίροι. Σκοπός είναι η κάλυψη του κενού που έχει εντοπιστεί στις ευρωπαϊκές δυνατότητες βαθιάς κρούσης σε σχέση με τα ρωσικά μέσα εδάφους εδάφους. Οι πρώτες αποφάσεις για την ανάδειξη επικεφαλής βιομηχανικών φορέων αναμένονταν εντός του 2025 σύμφωνα με δημόσιες τοποθετήσεις που καταγράφονται σε γαλλικές κοινοβουλευτικές εκθέσεις και διεθνή ρεπορτάζ.

Η φιλοσοφία του ELSA είναι συμμαχική και διακυβερνητική. Μιλάμε για συνεργασία κυρίως σε επίγεια συστήματα μεγάλης εμβέλειας. Οι ανοιχτές πηγές αναφέρουν στόχο εμβέλειας περίπου από 1.000 έως 2.000 χιλιόμετρα. Η έμφαση δίνεται τόσο σε βαλλιστικές όσο και σε πύραυλοι cruise. Η προσπάθεια χαρακτηρίζεται από τους εμπλεκόμενους ως γρήγορη και με περιορισμένη γραφειοκρατία ώστε να παραχθεί επιχειρησιακό αποτέλεσμα μέσα στην τρέχουσα δεκαετία.

Στο βιομηχανικό σκέλος προβάλλουν ονόματα όπως η MBDA και η ArianeGroup για υποσυστήματα πρόωσης και καθοδήγησης. Η τελική κατανομή ρόλων παρέμενε αντικείμενο πολιτικών και τεχνικών αποφάσεων μέσα στο 2025. Η στόχευση είναι ένα οικοσύστημα ευρωπαϊκής κυριαρχίας στη βαθιά κρούση ώστε να μη βασίζεται η ήπειρος αποκλειστικά σε αμερικανικά μέσα.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για τις ναυτικές πλατφόρμες. Επισήμως το ELSA περιγράφεται ως προσέγγιση μακράς εμβέλειας με επίγεια εκτόξευση. Παρ’ όλα αυτά πολλές χώρες με ναυτικές απαιτήσεις εξετάζουν από νωρίς την αρχιτεκτονική διαλειτουργικότητα ώστε μελλοντικοί φορείς να μπορούν να ενσωματωθούν σε πλοία μέσω κατακόρυφων εκτοξευτών. Για την Ελλάδα υπάρχει ήδη σχετική συζήτηση σε αμυντικά ρεπορτάζ για δυνατότητες που αφορούν μελλοντικές εκδόσεις των FDI HN, όπως θυρίδες Sylver A70 για όπλα μεγάλης εμβέλειας. Πρόκειται για ρεαλιστική κατεύθυνση που όμως απαιτεί ώριμες προδιαγραφές του ίδιου του πυραύλου και πολιτικές αποφάσεις σε επίπεδο προγράμματος. Η διασύνδεση αυτή πρέπει να ιδωθεί σήμερα ως βάσιμη προοπτική και όχι ως τετελεσμένο.

Σε επιχειρησιακό επίπεδο το ELSA αλλάζει τα δεδομένα αποτροπής. Προσφέρει δυνατότητα πλήγματος ακριβείας σε μεγάλο βάθος. Καλύπτει την απόσταση ανάμεσα στις υφιστάμενες συμβατικές δυνατότητες και στο πυρηνικό κατώφλι. Απαντά στις εμπειρίες του πολέμου στην Ουκρανία όπου η ανάγκη για ευρωπαϊκή αυτάρκεια σε όπλα βαθιάς κρούσης έγινε πασιφανής.

Για την Ελλάδα το ELSA αποτελεί ευκαιρία στρατηγικής συμμετοχής. Η χώρα επενδύει σε φρεγάτες FDI, υποβρύχια και αεροπορικά μέσα. Η πρόσβαση σε μελλοντικό ευρωπαϊκό πύραυλο μακράς εμβέλειας θα πρόσθετε κρίκο υψηλής αξίας στην αλυσίδα αποτροπής. Η πολιτική και βιομηχανική εμπλοκή από νωρίς μπορεί να αποδώσει τεχνογνωσία, θέσεις εργασίας και πρόσβαση σε κρίσιμη τεχνολογία. Το ELSA είναι περισσότερο από ένα πρόγραμμα πυραύλου. Είναι βήμα προς μια ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία που η Ελλάδα έχει λόγους να στηρίξει.

Να σημειωθεί ότι οι δημόσιες περιγραφές για το ELSA αφορούν κυρίως επίγεια μέσα. Οποιαδήποτε ναυτική ενσωμάτωση χρειάζεται επίσημες τεχνικές ανακοινώσεις. Μέχρι τότε κάθε συσχέτιση με συγκεκριμένα ναυτικά συστήματα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τεκμηριωμένη προοπτική και όχι ως ήδη αποφασισμένη λύση.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα ELSA και την ευρωπαϊκή στρατηγική στη βαθιά κρούση, μπορείτε να ανατρέξετε σε διεθνείς αναλύσεις και ρεπορτάζ στα: European Defence Agency, Opex360, La Tribune, Janes, Breaking Defense, Le Figaro, Meta-Defense, Defense News και Naval News.

Διαβάστε επίσης:

Φρεγάτες: Οπλισμένη στα όρια αντιτορπιλικού η 4η φρεγάτα FDI του Πολεμικού Ναυτικού

Iron Beam: Το ισραηλινό λέιζερ που αλλάζει την αεράμυνα και δείχνει τον δρόμο στην Ελλάδα