Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιταχύνει τις διαδικασίες για την ενίσχυση της αμυντικής της βιομηχανίας, εν μέσω αυξανόμενων απειλών από τη Ρωσία και αβεβαιότητας γύρω από τη μελλοντική στρατιωτική στήριξη των ΗΠΑ. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Τρίτη μια σειρά από μέτρα απλοποίησης που στοχεύουν στην άμεση ενίσχυση της παραγωγής στρατιωτικού εξοπλισμού.
Το πακέτο, με την ονομασία Simplification Omnibus, προβλέπει επιτάχυνση στην έκδοση αδειών, διευκολύνσεις στη διασυνοριακή μεταφορά προϊόντων άμυνας και σαφείς οδηγίες για την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και χημικές ουσίες που είναι κρίσιμες για την παραγωγή όπλων.
Η ανάγκη για γρήγορη δράση – Η στρατηγική «Readiness 2030»
Η πρωτοβουλία ακολουθεί την ανακοίνωση του σχεδίου «Readiness 2030», που θέτει ως στόχο την ενίσχυση κρίσιμων στρατιωτικών δυνατοτήτων της Ε.Ε. έως το 2030, χρονιά κατά την οποία οι μυστικές υπηρεσίες προβλέπουν ότι η Ρωσία ενδέχεται να είναι έτοιμη να επιτεθεί ξανά σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται η ροή έως και 800 δισ. ευρώ στον αμυντικό τομέα μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια, με τη βοήθεια χαλαρότερων δημοσιονομικών κανόνων και δανείων από την Επιτροπή μέσω της έκδοσης ομολόγων στις αγορές.
Ωστόσο, όπως τόνισε ο Επίτροπος Άμυνας και Διαστήματος, Αντριούς Κουμπίλιους, «τα χρήματα από μόνα τους δεν αρκούν αν η παραδοσιακή γραφειοκρατία – κατάλληλη για καιρό ειρήνης – εμποδίζει τις βιομηχανικές προσπάθειες για αύξηση της παραγωγής».
Επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων – Ένα ενιαίο σημείο επαφής
Ένα από τα βασικά σημεία της πρότασης είναι η δημιουργία ενός ενιαίου σημείου επαφής για τις αμυντικές επιχειρήσεις σε κάθε κράτος-μέλος, ώστε να καταθέτουν αιτήσεις αδειοδότησης και να λαμβάνουν απάντηση εντός 60 ημερών.
Σήμερα, η απόκτηση των απαραίτητων αδειών για επέκταση δραστηριοτήτων μπορεί να διαρκέσει έως και τέσσερα χρόνια, λόγω πολύπλοκων διαδικασιών και αξιολογήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που διαφέρουν ανάλογα με την αρχή.
Αν και οργανώσεις όπως οι ΜΚΟ για το περιβάλλον ίσως αντιδράσουν στην επιτάχυνση των διαδικασιών, η Επιτροπή διευκρινίζει ότι και οι μεταγενέστερες νομικές προσφυγές θα πρέπει να εξετάζονται κατά προτεραιότητα.
Κοινές προμήθειες και άδειες για διασυνοριακές μεταφορές
Η πρόταση περιλαμβάνει την τροποποίηση της Οδηγίας για τις Αμυντικές Προμήθειες, ώστε να διευκολυνθούν οι κοινές αγορές μεταξύ κρατών, και της Οδηγίας για τις ενδοκοινοτικές μεταφορές αμυντικών προϊόντων.
Η δημιουργία μιας ενιαίας ειδικής άδειας θα επιτρέπει τη μεταφορά εξαρτημάτων για την υλοποίηση αμυντικών έργων πολλαπλές φορές χωρίς την ανάγκη νέας άδειας, εξοικονομώντας έως και 1,5 έτος ανά έργο.
Πρόσβαση σε χημικές ουσίες και χρηματοδότηση
Η παραγωγή όπλων, και ιδιαίτερα πυρομαχικών, εξαρτάται από τη χρήση χημικών ουσιών που υπόκεινται σε αυστηρούς περιορισμούς από τη νομοθεσία REACH της Ε.Ε., με στόχο την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.
Η Επιτροπή θα παρουσιάσει σύντομα κατευθυντήριες γραμμές που επιβεβαιώνουν ότι το REACH επιτρέπει εξαιρέσεις για λόγους εθνικής άμυνας, εφόσον το εγκρίνουν τα κράτη-μέλη σε εθνικό επίπεδο.
Ο κλάδος της αμυντικής βιομηχανίας έχει ζητήσει επιτακτικά αυτή τη ρύθμιση. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Saab, Μίκαελ Γιόχανσον, δήλωσε: «Αν πρέπει να αντικαταστήσουμε αυτές τις ουσίες άμεσα, δεν θα έχουμε τρόπο να κατασκευάσουμε όπλα. Πρέπει να λάβουμε αποφάσεις για το τι είναι πιο σημαντικό σήμερα: η περιβαλλοντική συμμόρφωση ή η άμυνα;»
Χρηματοδοτική καθοδήγηση – Το ESG δεν είναι εμπόδιο για την άμυνα
Παράλληλα, η Επιτροπή θα δώσει οδηγίες στις χρηματοπιστωτικές αγορές ότι το πλαίσιο βιώσιμης χρηματοδότησης της Ε.Ε. δεν αποκλείει επενδύσεις στον αμυντικό τομέα, εκτός αν πρόκειται για απαγορευμένα όπλα.
Όπως δήλωσε ο Επίτροπος Εμπορίου, Βάλντις Ντομπρόβσκις, οι επενδύσεις αυτές «μπορούν να συμβάλουν στη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ειρήνη στην Ευρώπη».
Συμπεράσματα: Προτεραιότητα στην αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια
Η Ε.Ε. δείχνει αποφασισμένη να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της εποχής, θέτοντας στο επίκεντρο την ενίσχυση της στρατηγικής της αυτονομίας και την ταχεία ανάπτυξη της αμυντικής της βιομηχανίας. Το Simplification Omnibus έρχεται να καταργήσει περιττές καθυστερήσεις, προσφέροντας νομική σαφήνεια, χρηματοδοτική σιγουριά και επιτάχυνση στις διαδικασίες παραγωγής.
Σε έναν κόσμο με μεταβαλλόμενες γεωπολιτικές ισορροπίες, η Ευρώπη δεν μπορεί πλέον να εξαρτάται από άλλους για την άμυνά της. Η αποτελεσματικότητα στην παραγωγή, χρηματοδότηση και αδειοδότηση δεν είναι πια πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα.
Διαβάστε επίσης:
Τουρκία: Προκλητική απάντηση στην Ελλάδα για την αντίδρασή της στο θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό της
Φονική επίθεση με ρωσικά drones και πυραύλους στην Ουκρανική πρωτεύουσα: Τουλάχιστον 15 Νεκροί
