7 Νοεμβρίου, 2025
Σουηδία και Ουκρανία κοντά σε συμφωνία-μαμούθ για μαχητικά Gripen E

Η Σουηδία και η Ουκρανία βρίσκονται πολύ κοντά σε μια αμυντική συμφωνία τεραστίων διαστάσεων, η οποία, εάν οριστικοποιηθεί, θα αλλάξει τις ισορροπίες στον αέρα. Οι διαπραγματεύσεις αφορούν την πιθανή προμήθεια έως και 150 προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών Gripen E, μια κίνηση που θα ενισχύσει δραματικά την ουκρανική Πολεμική Αεροπορία.
Την είδηση επιβεβαίωσε ο Σουηδός Υπουργός Άμυνας, Παλ Τζόνσον, μιλώντας στο πρακτορείο Reuters, υπογραμμίζοντας ότι οι συνομιλίες προχωρούν με γοργούς ρυθμούς.
Οι δηλώσεις Τζόνσον και το σχέδιο χρηματοδότησης
Ο κ. Τζόνσον διευκρίνισε ότι η Στοκχόλμη εξετάζει ενεργά πώς θα χρηματοδοτηθεί αυτή η κολοσσιαία παραγγελία. Μία από τις βασικές οδούς είναι η πιθανή μερική κάλυψη του κόστους μέσω των υπαρχόντων μηχανισμών στρατιωτικής βοήθειας προς το Κίεβο.
Ωστόσο, η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή είναι η πρόταση να αξιοποιηθούν τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Ο Σουηδός υπουργός τόνισε ότι η Στοκχόλμη διερευνά αυτή τη δυνατότητα, αλλά διευκρίνισε πως μια τέτοια απόφαση δεν είναι απλή.
Το νομικό πλαίσιο για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία
Η τελική απόφαση για τη χρήση των ρωσικών κεφαλαίων θα εξαρτηθεί άμεσα από την κοινή θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον συντονισμό των απαραίτητων νομικών μηχανισμών. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τρέχουσα συζήτηση σε επίπεδο G7 και ΕΕ δεν εστιάζει στην κατάσχεση του κυρίως κεφαλαίου (των ίδιων των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων), αλλά στη χρήση των «ουρανοκατέβατων» κερδών (windfall profits) που παράγουν αυτά τα κεφάλαια.
Το σχέδιο, που έχει ήδη λάβει πολιτική έγκριση, προβλέπει ότι οι τόκοι και τα κέρδη που συσσωρεύονται από τα ρωσικά κεφάλαια σε ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως η Euroclear, θα κατευθύνονται στην Ουκρανία. Αυτά τα ποσά εκτιμώνται σε αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως και προορίζονται τόσο για την ανοικοδόμηση όσο και, κυρίως, για την αμυντική ενίσχυση του Κιέβου.
Γιατί το Gripen E είναι «κομμένο και ραμμένο» για την Ουκρανία
Η εστίαση στο Gripen E δεν είναι τυχαία. Με εκτιμώμενο κόστος περίπου 85 εκατομμυρίων δολαρίων ανά μονάδα (γεγονός που ανεβάζει μια παραγγελία 100 αεροσκαφών στα 8,5 δισεκατομμύρια δολάρια), το σουηδικό μαχητικό θεωρείται ιδανικός αντικαταστάτης των παλαιών σοβιετικών αεροσκαφών της Ουκρανίας, προσφέροντας ένα άλμα γενεών.
Τεχνική υπεροχή και επιχειρησιακή ευελιξία
Τα μαχητικά αεροσκάφη πολλαπλών ρόλων διαθέτουν εξαιρετικά υψηλή αποτελεσματικότητα μάχης. Είναι εξοπλισμένα με ένα υπερσύγχρονο ραντάρ AESA (Active Electronically Scanned Array) τύπου Raven ES-05, το οποίο παρέχει κορυφαία επίγνωση της κατάστασης, καθώς και με παθητικό αισθητήρα υπερύθρων IRST (Infrared Search and Track) Skyward-G, που του επιτρέπει να εντοπίζει στόχους χωρίς να εκπέμπει το ίδιο, μειώνοντας το ηλεκτρονικό του ίχνος.
Επιπλέον, διαθέτει μια από τις πιο προηγμένες σουίτες ηλεκτρονικού πολέμου (EW) παγκοσμίως, ικανή να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες ρωσικές απειλές. Ο κινητήρας του (General Electric F414G) του δίνει τη δυνατότητα για «supercruise», δηλαδή να διατηρεί υπερηχητική ταχύτητα πτήσης χωρίς τη χρήση μετάκαυσης, εξοικονομώντας πολύτιμα καύσιμα. Μπορεί να φέρει ένα τεράστιο οπλοστάσιο, συμπεριλαμβανομένων των πυραύλων αέρος-αέρος μακράς εμβέλειας Meteor.
Το κρισιμότερο, όμως, πλεονέκτημά του για την Ουκρανία είναι ο σχεδιασμός του για να επιχειρεί σε δύσκολες συνθήκες. Μπορεί να απογειώνεται και να προσγειώνεται σε μικρούς, αυτοσχέδιους αεροδιαδρόμους (όπως τμήματα αυτοκινητοδρόμων) μήκους μόλις 800 μέτρων και να ανεφοδιάζεται από μια μικρή ομάδα τεχνικών σε ελάχιστο χρόνο, μια τακτική ζωτικής σημασίας για την ουκρανική Πολεμική Αεροπορία, της οποίας οι κύριες αεροπορικές βάσεις δέχονται συνεχείς ρωσικές επιθέσεις.
Η επόμενη μέρα της συμφωνίας
Η οριστικοποίηση αυτής της αμυντικής συμφωνίας θα σηματοδοτούσε μια από τις μεγαλύτερες επενδύσεις στην άμυνα της Ουκρανίας από την έναρξη της εισβολής. Ενώ το πολιτικό «πράσινο φως» από τη Σουηδία φαίνεται να υπάρχει, το κλειδί βρίσκεται πλέον στην εξασφάλιση της τεράστιας χρηματοδότησης και στην υπερπήδηση των νομικών σκοπέλων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Διαβάστε επίσης:
Γαλλικό Ναυτικό: Οι φρεγάτες FDI αναβαθμίζονται στα πρότυπα της κλάσης ΚΙΜΩΝ – 32 πύραυλοι Aster
Οι ΗΠΑ επενδύουν στην τεχνητή νοημοσύνη – Όχι στα ρομπότ, αλλά στα «αόρατα» συστήματα του πολέμου