Σε τεντωμένο σχοινί βαδίζουν πλέον οι ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς η Άγκυρα αντέδρασε ακαριαία και με έντονο εκνευρισμό στην ανακοίνωση της επικαιροποιημένης συμφωνίας οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Λιβάνου. Η κίνηση αυτή, η οποία έρχεται να ξεπαγώσει μια εκκρεμότητα ετών, ερμηνεύτηκε από το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών ως μια ευθεία πρόκληση που αγνοεί επιδεικτικά την ύπαρξη και τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων.

«Πυρά» από το Τουρκικό ΥΠΕΞ: «Άκυρη και μονομερής η συμφωνία»

Η τουρκική διπλωματία δεν άργησε να δείξει τα δόντια της. Αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας στη Βηρυτό, παρουσία του Νίκου Χριστοδουλίδη, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε μια σκληρή ανακοίνωση, την οποία υποστήριξε και ο εκπρόσωπος του υπουργείου, Οντζού Κετσελί. Η βασική θέση της Άγκυρας είναι σαφής: Η Λευκωσία δεν έχει καμία δικαιοδοσία να υπογράφει διεθνείς συμφωνίες που δεσμεύουν το σύνολο του νησιού.

Σύμφωνα με την τουρκική πλευρά, η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση —όπως αποκαλούν την Κυπριακή Δημοκρατία— επιχειρεί για άλλη μια φορά να δημιουργήσει τετελεσμένα. Παρόλο που η περιοχή της συμφωνίας βρίσκεται τεχνικά εκτός της δηλωμένης τουρκικής υφαλοκρηπίδας (όπως αυτή κατατέθηκε στον ΟΗΕ το 2020), η Άγκυρα επιμένει ότι το ζήτημα είναι βαθιά πολιτικό και νομικό.

Το επιχείρημα της κυριαρχικής ισότητας

Το βασικό αφήγημα πάνω στο οποίο χτίζει την αντίδρασή της η Τουρκία είναι η προάσπιση των συμφερόντων του ψευδοκράτους. Η ανακοίνωση τονίζει ότι οι Τουρκοκύπριοι αποτελούν «ισότιμο κυρίαρχο στοιχείο» του νησιού και πως οποιαδήποτε συμφωνία για τους φυσικούς πόρους δεν μπορεί να υφίσταται ερήμην τους. Η τουρκική πλευρά κατηγορεί τη Λευκωσία ότι από το 2003 συνάπτει συμφωνίες με γειτονικά κράτη (Αίγυπτος, Ισραήλ και τώρα Λίβανος), σφετεριζόμενη δικαιώματα που δεν της ανήκουν αποκλειστικά.

Προειδοποίηση προς τη Διεθνή Κοινότητα

Πέρα από την καταδίκη της συμφωνίας, η Τουρκία προχώρησε σε μια έμμεση απειλή προς τρίτους παίκτες. Κάλεσε τα κράτη της περιοχής και τη διεθνή κοινότητα να μην γίνονται συνεργοί σε αυτές τις «μονομερείς ενέργειες» της Λευκωσίας. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: Όποιος συνεργάζεται με την Κυπριακή Δημοκρατία σε θέματα ενέργειας, θα βρίσκει απέναντί του την Τουρκία και το ψευδοκράτος.

Η Άγκυρα φαίνεται να ενοχλείται ιδιαίτερα από το γεγονός ότι η συμφωνία δεν αφορά μόνο τα θαλάσσια σύνορα, αλλά συνοδεύεται και από μνημόνιο για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου-Λιβάνου, ένα έργο που εντάσσει την Κύπρο βαθύτερα στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής, παρακάμπτοντας την Τουρκία.

Ο ρόλος της ΕΕ και το οικονομικό δέλεαρ

Αξίζει να σημειωθεί πως πίσω από την αλλαγή στάσης του Λιβάνου, ο οποίος κρατούσε τη συμφωνία «στον πάγο» από το 2007, η Τουρκία βλέπει τον δάκτυλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αξιοποίησε το πακέτο βοήθειας ύψους 1 δισ. ευρώ της ΕΕ προς τον Λίβανο ως μοχλό πίεσης, υποσχόμενος άμεση εκταμίευση κονδυλίων. Αυτή η διπλωματική κίνηση ματ της Λευκωσίας, ενόψει και της ανάληψης της Προεδρίας της ΕΕ, φαίνεται πως ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για την Τουρκία, η οποία βλέπει τον εαυτό της να αποκλείεται συστηματικά από τις ενεργειακές εξελίξεις της Μεσογείου.

Η Άγκυρα δηλώνει αποφασισμένη να συνεχίσει να υπερασπίζεται τα «νόμιμα δικαιώματα» των Τουρκοκυπρίων, προμηνύοντας πως η ένταση στην περιοχή κάθε άλλο παρά θα εκτονωθεί.

ΠΗΓΕΣ: Το άρθρο βασίστηκε στις δηλώσεις του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών και του εκπροσώπου Οντζού Κετσελί (Öncü Keçeli), καθώς και στις αναφορές του πρακτορείου APA.

Διαβάστε επίσης:

Μορφέας: Το νέο «μάτι» του Ισραήλ που παρακολουθεί τα Social Media των στρατιωτών

Συναγερμός στην Άγκυρα: Η συμφωνία Κύπρου-Ισραήλ που τρέμει ο Τσελίκ

Steel Dome: Το σχέδιο των 6,5 δισ. της Τουρκίας που αλλάζει τις ισορροπίες – Τι φοβάται ο Ερντογάν;