Η Τουρκία, τα «αβύθιστα» νησιά και το Ουκρανικό αδιέξοδο

Σε μια περίοδο όπου η γεωπολιτική σκακιέρα φλέγεται, η ανάλυση των δεδομένων απαιτεί ψυχραιμία αλλά και ρεαλισμό. Ο Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικής στο Ledra College (Λευκωσία), Γεώργιος Φίλης, μιλώντας πρόσφατα για τις τρέχουσες εξελίξεις, έριξε φως σε δύο κρίσιμα μέτωπα που αφορούν άμεσα την ελληνική ασφάλεια: τη στάση της Τουρκίας στο Αιγαίο και τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία.

Η Τουρκία, σύμφωνα με τον κ. Φίλη, επιδιώκει διακαώς να λειτουργεί ως ηγεμονική δύναμη στην περιοχή. Η Άγκυρα αντιμετωπίζει τις γειτονικές χώρες, και ειδικά την Ελλάδα, ως «δορυφόρους», επιθυμώντας να εξοπλίζεται χωρίς αντίλογο. Ωστόσο, η απάντηση της Αθήνας μέσω του νέου δόγματος των Ενόπλων Δυνάμεων φαίνεται να αλλάζει τις ισορροπίες, προκαλώντας εκνευρισμό στην τουρκική ηγεσία.

Το Αιγαίο ως «Kill Zone» και η σημασία των νησιών

Το κλειδί της ελληνικής αποτροπής βρίσκεται στη γεωγραφία. Όπως εξήγησε ο κ. Φίλης, τα εκατοντάδες ελληνικά νησιά λειτουργούν ως φυσικές, «αβύθιστες πλατφόρμες». Η στρατηγική εγκατάστασης σύγχρονων οπλικών συστημάτων σε αυτά τα νησιά δημιουργεί ουσιαστικά μια ζώνη άρνησης πρόσβασης (kill zone) για τον αντίπαλο. Αυτή η προσέγγιση απελευθερώνει τις κύριες μονάδες του στόλου, όπως τις φρεγάτες, επιτρέποντάς τους να επιχειρούν στην Ανατολική Μεσόγειο και να καλύπτουν το επιχειρησιακό κενό μεταξύ Κρήτης και Κύπρου.

Πρόκειται για μια επιλογή που βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο και συγκεκριμένα στη χάρτα των Ηνωμένων Εθνών περί δικαιώματος στην αυτοάμυνα. Όταν η απειλή είναι υπαρκτή και διαρκής, η οχύρωση δεν είναι απλώς δικαίωμα, αλλά υποχρέωση επιβίωσης.

Το μήνυμα Πούτιν: Γιατί η Ρωσία «λυπάται» την Ουκρανία αλλά όχι την Ευρώπη

Περνώντας στο μέτωπο του Βορρά, η ανάλυση γίνεται πιο σκοτεινή. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, σε πρόσφατες δηλώσεις του, άφησε να εννοηθεί ότι η τακτική της Ρωσίας θα είναι πολύ πιο σκληρή αν εμπλακεί άμεσα η Ευρώπη στον πόλεμο, σε σχέση με τις «χειρουργικές» επεμβάσεις που βλέπουμε στην Ουκρανία.

Ο λόγος είναι διπλός. Αφενός, οι Ρώσοι θεωρούν τους Ουκρανούς «δικούς τους» ανθρώπους και τα εδάφη αυτά ως ιστορική συνέχεια της Ρωσίας, γεγονός που τους αποτρέπει από την ολική ισοπέδωση των υποδομών. Αφετέρου, μια άμεση εμπλοκή ευρωπαϊκών ή ΝΑΤΟϊκών στρατευμάτων θα άλλαζε δραματικά το επίπεδο της απειλής. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η Μόσχα δεν θα δίσταζε να κλιμακώσει τη σύγκρουση χρησιμοποιώντας νέα όπλα και βαλλιστικούς πυραύλους, αδιαφορώντας πλέον για τις απώλειες αμάχων σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Γιατί η Ευρώπη φοβάται την Ειρήνη;

Ίσως το πιο ανησυχητικό σημείο της ανάλυσης αφορά τη στάση της Δύσης. Ενώ οι ΗΠΑ (ειδικά υπό την προοπτική μιας προεδρίας Τραμπ) και η Ρωσία φαίνεται να αναζητούν μια ρεαλιστική φόρμουλα τερματισμού του πολέμου βάσει των δεδομένων στο πεδίο, η Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίζεται ως ο πιο άκαμπτος παίκτης.

Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες έχουν επενδύσει τεράστια πολιτικά και οικονομικά κεφάλαια στη ρητορική της νίκης και στη «ρωσοφοβία». Η ειρήνη, υπό τους παρόντες όρους, θα εξέθετε αυτές τις επιλογές. Έτσι, βλέπουμε το παράδοξο φαινόμενο, κάθε φορά που αχνοφαίνεται μια προοπτική συνεννόησης, ευρωπαίοι αξιωματούχοι να θέτουν νέους, μη ρεαλιστικούς όρους, διαιωνίζοντας έναν πόλεμο φθοράς που απειλεί να εξελιχθεί σε γενικευμένη σύρραξη.

ΠΗΓΕΣ: Τηλεοπτική Συνέντευξη/Ανάλυση Δρ. Γεωργίου Φίλη (MOMENTUM), Διεθνές Δίκαιο και Χάρτα ΟΗΕ (άρθρο 51 περί αυτοάμυνας).

Διαβάστε επίσης:

Ουκρανία: Οι 3 «αδιαπραγμάτευτοι» όροι του Πούτιν στον Τραμπ για ειρήνη

Τούρκοι: Πάει για 121 Viper η Ελλάδα – Τα ελληνικά F16 Block 50 γίνονται μαχητικά 4,5 γενιάς

Πανικός στην Άγκυρα: Τι φοβούνται οι Τούρκοι και η «πληρωμένη» απάντηση