Η στρατηγική παγίδα των δύο μετώπων και η αόρατη κρίση πυρομαχικών

Η διεθνής σκηνή θυμίζει πλέον ένα ναρκοπέδιο όπου κάθε βήμα μπορεί να προκαλέσει μια παγκόσμια έκρηξη. Η πρόσφατη άρνηση του Ντόναλντ Τραμπ να αποκλείσει μια στρατιωτική σύρραξη με τη Βενεζουέλα δεν είναι απλώς μια κίνηση εντυπωσιασμού. Αποτελεί το προοίμιο μιας ευρύτερης μετατόπισης στη γεωπολιτική στρατηγική των ΗΠΑ, η οποία όμως κρύβει κινδύνους που η Ουάσιγκτον ίσως δεν είναι έτοιμη να διαχειριστεί. Η επικείμενη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου στις 29 Δεκεμβρίου έρχεται να επιβεβαιώσει ότι το Ισραήλ αναζητά απεγνωσμένα εγγυήσεις για ένα νέο χτύπημα κατά του Ιράν.

Ας δούμε όμως τη μεγάλη εικόνα. Μετά τον «πόλεμο των 12 ημερών» τον περασμένο Ιούνιο, όπου οι ΗΠΑ συμμετείχαν άμεσα βομβαρδίζοντας ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, η Τεχεράνη δεν υποχώρησε. Αντίθετα, φαίνεται να προετοιμάζεται για μια αναμέτρηση που θα βασίζεται στην «ποσότητα» και τον κορεσμό της εχθρικής αεράμυνας. Το πρόβλημα για τις ΗΠΑ είναι ότι η εμπλοκή στη Λατινική Αμερική μπορεί να λειτουργήσει ως ο απόλυτος στρατηγικός αντιπερισπασμός, αδειάζοντας τις αποθήκες πυρομαχικών την ώρα που το Ισραήλ θα τις χρειάζεται περισσότερο από ποτέ.

Βενεζουέλα: Το νέο Ιράκ που απειλεί να καταπιεί την αμερικανική ισχύ

Η προοπτική μιας εισβολής στη Βενεζουέλα με σκοπό την ανατροπή του Νικολάς Μαδούρο εντός του 2026, φαντάζει στα μάτια πολλών ως μια εύκολη επικράτηση. Ωστόσο, η στρατηγική ανάλυση δείχνει το αντίθετο. Η Βενεζουέλα έχει έκταση σχεδόν διπλάσια από αυτή του Ιράκ. Ένας συμβατικός πόλεμος εκεί θα μπορούσε ταχύτατα να μετατραπεί σε έναν πολυετή βάλτο, όπου οι αμερικανικές δυνάμεις θα έρθουν αντιμέτωπες με εκτεταμένο αντάρτικο πόλης και πολιτοφυλακές που γνωρίζουν το έδαφος σπιθαμή προς σπιθαμή.

Το κόστος μιας τέτοιας επιχείρησης δεν μετριέται μόνο σε δολάρια, αλλά σε κρίσιμο υλικό. Για να «τυφλωθεί» η αεράμυνα της Βενεζουέλας, οι ΗΠΑ θα πρέπει να καταναλώσουν τεράστιες ποσότητες πυραύλων Tomahawk και αναχαιτιστικών συστημάτων. Με την αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ να παλεύει ήδη να αναπληρώσει τα αποθέματα που χάθηκαν στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, η διάνοιξη ενός νέου μετώπου στη «γειτονιά» τους ίσως αποδειχθεί το μοιραίο λάθος που θα περιορίσει τη δυνατότητα προβολής ισχύος στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Η ιρανική απειλή και ο εφιάλτης των 2.000 πυραύλων

Ενώ η Ουάσιγκτον κοιτάζει προς το Νότο, η Ιερουσαλήμ εκπέμπει σήμα κινδύνου. Οι πρόσφατες πυραυλικές ασκήσεις του Ιράν δεν ήταν μια απλή επίδειξη δύναμης, αλλά μια πρόβα τζενεράλε για έναν μαζικό πυραυλικό πόλεμο. Ιρανοί αξιωματούχοι δηλώνουν πλέον δημόσια ότι έχουν τη δυνατότητα να εκτοξεύσουν έως και 2.000 βαλλιστικούς πυραύλους σε ένα μόνο κύμα επίθεσης. Πρόκειται για έναν αριθμό που μπορεί να προκαλέσει «ασφυξία» ακόμα και στα πιο προηγμένα συστήματα αεράμυνας στον κόσμο.

Το Ισραήλ βλέπει το πυραυλικό πρόγραμμα της Τεχεράνης ως μια πολύ πιο άμεση απειλή από το πυρηνικό της πρόγραμμα. Αν το Ιράν καταφέρει να αναπτύξει αυτό το οπλοστάσιο πριν από ένα προληπτικό πλήγμα, η αποτρεπτική ισχύς του Ισραήλ θα δεχθεί θανάσιμο πλήγμα. Ο Νετανιάχου γνωρίζει ότι χωρίς την αμερικανική υποστήριξη σε επίπεδο logistics και αναχαιτιστικών πυραύλων, η αντιμετώπιση μιας τέτοιας απειλής είναι πρακτικά αδύνατη. Το ερώτημα είναι: θα υπάρχουν διαθέσιμοι πύραυλοι στα αμερικανικά αντιτορπιλικά ή θα έχουν εξαντληθεί πάνω από τις ζούγκλες της Βενεζουέλας;

Η κρίση της εφοδιαστικής αλυσίδας και το «τέλος» της αφθονίας

Η πραγματικότητα που συχνά αποσιωπάται είναι η στρατηγική εξάντληση των αμερικανικών αποθεμάτων. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Ένας πύραυλος SM-3, ικανός να αναχαιτίσει βαλλιστικούς πυραύλους στο διάστημα, κοστίζει πάνω από 10 εκατομμύρια δολάρια και η παραγωγή του είναι εξαιρετικά αργή. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης «Midnight Hammer» τον περασμένο Ιούνιο, οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν περίπου 150 πυραύλους του συστήματος THAAD, εξαντλώντας ένα σημαντικό μέρος των εθνικών τους αποθεμάτων.

Επιπλέον, η δράση στην Ερυθρά Θάλασσα κατά των Χούθι έχει ήδη καταναλώσει εκατοντάδες πυραύλους Standard (SM-2, SM-6). Μόνο το αεροπλανοφόρο «Dwight D. Eisenhower» εκτόξευσε 155 τέτοια βλήματα σε διάστημα εννέα μηνών. Αν σκεφτούμε ότι η ετήσια παραγωγή των Tomahawk κυμαίνεται μεταξύ 55 και 90 μονάδων, καταλαβαίνει κανείς ότι οι ΗΠΑ καταναλώνουν όπλα με ρυθμό δέκα φορές ταχύτερο από αυτόν που τα παράγουν. Αυτή η δυσαναλογία είναι η «αχίλλειος πτέρνα» της υπερδύναμης.

Ο κίνδυνος του λανθασμένου υπολογισμού

Στη γεωπολιτική, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι ο λανθασμένος υπολογισμός. Αν η Τεχεράνη πιστέψει ότι η Ουάσιγκτον είναι πολύ απασχολημένη με τον Μαδούρο για να βοηθήσει αποτελεσματικά το Ισραήλ, μπορεί να επιλέξει να χτυπήσει πρώτη. Αντίστοιχα, αν το Ισραήλ νιώσει ότι ο χρόνος τελειώνει και η αμερικανική βοήθεια εξανεμίζεται, μπορεί να εξαπολύσει μια προληπτική επίθεση που θα σύρει ολόκληρη τη Μέση Ανατολή στην άβυσσο. Ο Τραμπ καλείται να παίξει μια παρτίδα σκάκι σε δύο ταμπλό, έχοντας όμως περιορισμένο αριθμό πιόνων στη διάθεσή του.

Η ανάγκη για μια νέα στρατηγική ρεαλισμού

Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η επιμονή σε μια πολιτική «ανοιχτών μετώπων» σε Μέση Ανατολή και Λατινική Αμερική ταυτόχρονα, μπορεί να οδηγήσει σε μια πρωτοφανή στρατιωτική παράλυση. Η εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ και η επιβίωση των συμμάχων τους απαιτεί ιεράρχηση προτεραιοτήτων.

Η ιστορία έχει αποδείξει ότι οι αυτοκρατορίες δεν καταρρέουν πάντα από εξωτερικούς εχθρούς, αλλά από την υπερέκταση των δυνάμεών τους. Αν ο Λευκός Οίκος δεν καταφέρει να ισορροπήσει ανάμεσα στην επιθυμία για αλλαγή καθεστώτος στη Βενεζουέλα και την ανάγκη ανάσχεσης του Ιράν, τότε το 2026 μπορεί να μείνει στην ιστορία ως η χρονιά που η αμερικανική ισχύς βρήκε τα όριά της. Η επόμενη μέρα απαιτεί ψυχραιμία, διπλωματικό βάθος και, κυρίως, γεμάτες αποθήκες πυρομαχικών πριν την επόμενη καταιγίδα.

ΠΗΓΕΣ: Στοιχεία παραγωγής και κατανάλωσης πυραύλων: Forbes / U.S. Navy Integrated Warfare Systems (2025), Ανάλυση κινδύνου Μέσης Ανατολής: Axios Security Reports & Diplomatic Cables, Ιστορικό επιχείρησης «Midnight Hammer»: Geostratigika.gr Archive, Γεωγραφική και στρατιωτική ανάλυση Βενεζουέλας: Strategic Studies Institute (SSI).

Διαβάστε επίσης:

Rafale: Τα αναβαθμίζει σε F4 η Κροατία – Παρόμοιες σκέψεις και στην Ελλάδα

Η κρυφή στρατηγική του Τραμπ για τους δρόμους του μεταξιού και ο νέος ρόλος του ελληνοκυπριακού άξονα

Η στρατηγική κίνηση στη σκακιέρα της Μεσογείου που αλλάζει τις ισορροπίες και προκαλεί νευρικό κλονισμό στην Άγκυρα