Διπλωματικός πυρετός επικρατεί στην Ουάσινγκτον, η οποία μετατρέπεται αυτή την εβδομάδα στο επίκεντρο μιας ενδεχομένως ιστορικής αναδιάταξης στη Μέση Ανατολή. Δύο κρίσιμες, αν και επισήμως ασυσχέτιστες, επισκέψεις λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα: από τη μία, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, φτάνει στις ΗΠΑ για συνομιλίες, και από την άλλη, ο μεταβατικός πρόεδρος της Συρίας, Άχμεντ αλ Σαράα, πραγματοποιεί μια επίσκεψη που ήδη χαρακτηρίζεται ορόσημο.

Η ιστορική ανατροπή και η επίσκεψη Αλ Σάρα

Το επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος μονοπωλεί η επίσκεψη του Άχμεντ αλ Σαράα. Δεν πρόκειται για μια απλή διπλωματική επαφή. Είναι η πρώτη φορά που Σύρος αρχηγός κράτους επισκέπτεται τις ΗΠΑ από το 1946 και έρχεται σε μια συγκυρία που επιβεβαιώνει μια από τις πιο ραγδαίες πολιτικές μεταμορφώσεις στη σύγχρονη ιστορία της περιοχής. Ο αλ Σαράα πρόκειται να συναντηθεί με τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Μόλις πριν από έναν χρόνο, ο αλ Σαράα ηγείτο των αντάρτικων δυνάμεων που ανέτρεψαν το καθεστώς Άσαντ, το οποίο κυβερνούσε τη χώρα για πέντε δεκαετίες. Αυτή την εβδομάδα, εισέρχεται στον Λευκό Οίκο ως διεθνώς αναγνωρισμένος ηγέτης, σηματοδοτώντας την πλήρη επανένταξη της Δαμασκού στη διεθνή νομιμότητα.

Η «αποκατάσταση» της Δαμασκού

Το έδαφος για αυτή την επίσκεψη προετοιμάστηκε πυρετωδώς. Μόλις μία ημέρα πριν την άφιξή του το Σάββατο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε την επίσημη αφαίρεση του αλ Σαράα από την αμερικανική λίστα «Ειδικά Καθορισμένων Παγκόσμιων Τρομοκρατών» (Specially Designated Global Terrorist).

Η κίνηση αυτή, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Υπουργείου Εξωτερικών Τόμι Πίγκοτ, αναγνωρίζει τη «σημαντική πρόοδο» που έχει σημειώσει η νέα κυβέρνηση της Συρίας. Ειδικότερα, οι ΗΠΑ επικαλέστηκαν τη συνεργασία της νέας ηγεσίας για την ανάκτηση αγνοούμενων Αμερικανών, καθώς και για την εξάλειψη των εναπομεινάντων αποθεμάτων χημικών όπλων. Η απόφαση αυτή ακολούθησε ένα ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που επίσης ήρε τις κυρώσεις κατά του αλ Σαράα (με 14 ψήφους υπέρ και μία αποχή από την Κίνα), ανοίγοντας οριστικά τον δρόμο για τις διπλωματικές επαφές.

Οι προσδοκίες των ΗΠΑ και η μάχη κατά του ISIS

Η Ουάσινγκτον δεν προσβλέπει απλώς στην εξομάλυνση των σχέσεων. Αμερικανοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του Ειδικού Απεσταλμένου Τομ Μπάρακ, έχουν εκφράσει την ελπίδα ότι ο αλ Σαράα θα εντάξει επίσημα τη χώρα στον υπό την ηγεσία των ΗΠΑ συνασπισμό κατά του ISIS. Μια τέτοια κίνηση θα σηματοδοτούσε μια βαθύτερη συνεργασία στον τομέα της περιφερειακής ασφάλειας.

Σύμφωνα μάλιστα με διπλωματικές πηγές που επικαλείται το Γαλλικό Πρακτορείο (AFP), η Ουάσινγκτον εξετάζει ακόμη και τη δημιουργία μιας κοινής βάσης συντονισμού κοντά στη Δαμασκό. Στόχος θα ήταν η διευκόλυνση της παράδοσης ανθρωπιστικής βοήθειας αλλά και η παρακολούθηση των εξελίξεων κατά μήκος των κρίσιμων συνόρων Συρίας-Ισραήλ.

Δείχνοντας έμπρακτα τη δέσμευσή της στην αντιτρομοκρατία, η Συρία ανακοίνωσε ότι το Υπουργείο Εσωτερικών της πραγματοποίησε 61 επιδρομές κατά του ISIS το Σαββατοκύριακο. Οι επιχειρήσεις αυτές, που περιγράφηκαν ως «προληπτική εκστρατεία» κατά θυλάκων, οδήγησαν σε 71 συλλήψεις σε πολλές επαρχίες, όπως το Χαλέπι, η Ιντλίμπ, η Χομς και η Ντέιρ αλ Ζορ.

Ο ρόλος της Άγκυρας και η ατζέντα Φιντάν

Μέσα σε αυτό το ρευστό τοπίο φτάνει τη Δευτέρα στην Ουάσινγκτον και ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν. Επισήμως, η ατζέντα του, όπως ανακοίνωσε το τουρκικό ΥΠΕΞ, εστιάζει σε διμερή ζητήματα, στην περιφερειακή ασφάλεια και στα πλαίσια συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ.

Ωστόσο, η επίσκεψή του πραγματοποιείται σε μια στιγμή περιφερειακής αναδιάταξης, με τις ΗΠΑ και τη Συρία να σηματοδοτούν σαφείς αλλαγές πλεύσης. Αναλυτές εκτιμούν ότι η Άγκυρα επιδιώκει να διαδραματίσει διαμεσολαβητικό ρόλο στις μελλοντικές ρυθμίσεις στη μεταπολεμική Συρία, ένα πεδίο όπου η Τουρκία προσπαθεί εδώ και καιρό να διαφυλάξει τόσο τα δικά της συμφέροντα ασφαλείας όσο και τις ανθρωπιστικές της δεσμεύσεις.

Αν και το τουρκικό ΥΠΕΞ δεν έχει αποκαλύψει λεπτομέρειες για το αν ο Φιντάν και ο αλ Σαράα ενδέχεται να διασταυρωθούν στην Ουάσινγκτον, η συμβολική αλληλοεπικάλυψη των επισκέψεών τους υπογραμμίζει μια στιγμή ρευστής διπλωματίας. Η Ουάσινγκτον αυτή την εβδομάδα είναι το σημείο εστίασης μιας πιθανής ιστορικής αναδιάταξης που θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τις δυναμικές μεταξύ Άγκυρας, Δαμασκού και ΗΠΑ για τα επόμενα χρόνια.

Διαβάστε επίσης:

Ισραήλ: Κατηγορηματικό «Όχι» στην Τουρκία για την πολυεθνική δύναμη στη Γάζα

Η Ελλάδα θέτει όρους για τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE – Αμηχανία στην Τουρκία

Τούρκοι: Ελλάδα και Ισραήλ σε κοινή άσκηση με δεκάδες μαχητικά αεροσκάφη εναντίον της Τουρκίας