Οι πρόσφατες τοποθετήσεις του Τομ Μπάρακ έχουν προκαλέσει, για άλλη μια φορά, έντονες συζητήσεις και αναταράξεις στη διεθνή διπλωματική σκηνή. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή ότι δεν έχουμε να κάνουμε με έναν συμβατικό διπλωμάτη. Κατά συνέπεια, αν προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τη ρητορική και τις κινήσεις του με τους παραδοσιακούς κανόνες του «Savoir vivre» της διπλωματίας, είναι βέβαιο πως θα χάσουμε την ουσία.

Ο Μπάρακ δεν είναι ξένος προς τη Μέση Ανατολή. Η βαθιά του γνώση για τα δίκτυα επενδύσεων, οι στενές επαφές του με τις άρχουσες ελίτ και οι οικογενειακές του ρίζες, τον καθιστούν έναν παίκτη που γνωρίζει το παιχνίδι εκ των έσω. Θα ήταν τεράστιο λάθος να απορρίψουμε τα λεγόμενά του ως απλές γκάφες ενός εξωτερικού παρατηρητή. Στην πραγματικότητα, ο Μπάρακ δέχεται πυρά ακριβώς επειδή η άμεση και χωρίς φίλτρα επικοινωνία του αναγκάζει τη Δύση να κοιτάξει κατάματα κάποιες άβολες αλήθειες.

Το τέλος των ψευδαισθήσεων για τη Δημοκρατία

Το επίκεντρο της τελευταίας διαμάχης εντοπίζεται στην τοποθέτησή του στο Doha Forum σχετικά με τις λεγόμενες «καλοπροαίρετες μοναρχίες». Ο Μπάρακ υποστήριξε ότι η επιβολή του δυτικού μοντέλου της δημοκρατίας στη Μέση Ανατολή είναι μια μάταιη προσπάθεια. Και, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, επί της ουσίας δεν έχει άδικο. Η κοινωνιολογία της πολιτικής σε αυτή την περιοχή δεν ακολούθησε ποτέ τη δυτική τροχιά εξέλιξης.

Χωρίς να πέφτουμε στην παγίδα του πολιτισμικού ντετερμινισμού, είναι ζωτικής σημασίας να αναγνωρίσουμε τις μοναδικές δυναμικές της περιοχής. Υπό αυτό το πρίσμα, τα σχόλια του Μπάρακ αξίζουν μια ψύχραιμη και αποστασιοποιημένη αξιολόγηση. Η πολυπόθητη σταθερότητα στην περιοχή δεν θα επιτευχθεί κυνηγώντας ουτοπίες, αλλά υιοθετώντας νέες προσεγγίσεις που διαμορφώνονται από τη σκληρή πραγματικότητα.

Οι Συμφωνίες του Αβραάμ και η νέα τάξη πραγμάτων

Πώς λοιπόν πρέπει να αποκωδικοποιήσουμε αυτή την έμφαση στις μοναρχίες; Ο Μπάρακ ουσιαστικά υπογραμμίζει την αυξανόμενη ισχύ των Μοναρχιών του Κόλπου. Πρόκειται για μια τάση που έχει ξεκαθαρίσει τη στρατηγική της αμερικανικής Δεξιάς απέναντι στη Μέση Ανατολή ήδη από το 2020.

Ενώ οι περίφημες Συμφωνίες του Αβραάμ φάνηκαν επιφανειακά ως μια προσπάθεια διπλωματικής εξομάλυνσης μεταξύ του Ισραήλ και των αραβικών εθνών, το βασικό κίνητρο ήταν η αναζήτηση τάξης. Μιας τάξης που έγινε αναγκαία μετά τη διαχειριζόμενη αποχώρηση και αναδίπλωση των Ηνωμένων Πολιτειών από την περιοχή. Αυτή η εξέλιξη μετατόπισε φυσικά το κέντρο βάρους προς τις μοναρχίες του Κόλπου. Αυτές οι χώρες διαθέτουν βαθιούς οικονομικούς πόρους, εδραιωμένη πολιτική σταθερότητα και αναπτυσσόμενες οικονομίες, στοιχεία που τις καθιστούν τους νέους ρυθμιστές της γεωπολιτικής σκακιέρας.

Στο δια ταύτα, η αναγνώριση αυτών των καθεστώτων ως πυλώνων σταθερότητας, αντί για στόχους «εκδημοκρατισμού», φαίνεται να είναι το νέο δόγμα που προωθείται σιωπηρά αλλά σταθερά. Ο ρεαλισμός επιστρέφει στην εξωτερική πολιτική και ο Τομ Μπάρακ απλώς τόλμησε να το πει δυνατά.

Το άρθρο βασίστηκε στην ανάλυση των σχολίων του Τομ Μπάρακ (Doha Forum) στο άρθρο του Gokhan Cinkara για το Turkiye Today, με την προσθήκη γενικών γεωπολιτικών πλαισίων για τις Συμφωνίες του Αβραάμ (Abraham Accords) για την πληρότητα του περιεχομένου.

Διαβάστε επίσης:

Η «παγίδα» των ΗΠΑ στην Τουρκία για τα F-35 και η απειλή Τραμπ που αλλάζει τα πάντα

Ελληνική Οικονομία: Το αναπτυξιακό «θαύμα» του 2025 και η κρυφή παγίδα

Άμυνα χωρίς τις ΗΠΑ: Το «Σχέδιο Β» που πρέπει να ενεργοποιήσει η Ευρώπη