Η Ελλάδα βιώνει μια σιωπηλή αλλά ραγδαία μεταμόρφωση, η οποία αναμένεται να αλλάξει ριζικά το πρόσωπο της κοινωνίας μας τις επόμενες δεκαετίες. Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα δεδομένα που παρουσίασε το Υπουργείο Υγείας, οι δημογραφικές προβλέψεις είναι αμείλικτες: έως το 2060, εκτιμάται ότι το 34% των κατοίκων της χώρας θα ανήκει στην ηλικιακή ομάδα των άνω των 65 ετών. Το ποσοστό αυτό κατατάσσει την Ελλάδα ανάμεσα στις χώρες με τους υψηλότερους ρυθμούς γήρανσης σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Αυτή η πληθυσμιακή αλλαγή δεν είναι απλώς αποτέλεσμα του ότι ζούμε περισσότερο. Πρόκειται για έναν δομικό μετασχηματισμό που θα επηρεάσει κάθε πτυχή της καθημερινότητας, από την αγορά εργασίας μέχρι την αντοχή του συστήματος υγείας.

Η Ελλάδα «πρωταθλήτρια» στη γήρανση εντός ΕΕ

Το φαινόμενο δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό, ωστόσο στη χώρα μας λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, η δημογραφική γήρανση επιταχύνεται. Ήδη το 2024, το 21,6% του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν άνω των 65 ετών, με την τάση να είναι διαρκώς αυξητική. Υπολογίζεται πως μέχρι το 2060, ο ηλικιωμένος πληθυσμός στην ΕΕ σχεδόν θα διπλασιαστεί, φτάνοντας τα 151 εκατομμύρια άτομα.

Ωστόσο, η Ελλάδα ξεχωρίζει αρνητικά. Η πρόβλεψη για ποσοστό 34% υπερβαίνει σημαντικά τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που υπολογίζεται στο 29%. Αν και χώρες του ευρωπαϊκού νότου, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία, αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα λόγω της υπογεννητικότητας, η τροχιά της Ελλάδας εμφανίζεται ως μία από τις πιο έντονες στην ήπειρο.

Μακροζωία δεν σημαίνει απαραίτητα Υγεία

Ένα από τα μεγαλύτερα παράδοξα που αναδεικνύουν τα στοιχεία είναι η σχέση ανάμεσα στο προσδόκιμο ζωής και την ποιότητα ζωής. Μπορεί στην Ελλάδα το προσδόκιμο ζωής να αγγίζει τα 81,1 έτη, όμως τα χρόνια αυτά δεν είναι πάντα ποιοτικά.

Η πρόκληση των χρόνιων νοσημάτων

Τα στοιχεία δείχνουν μια δύσκολη πραγματικότητα: τα δύο τρίτα του χρόνου που ζει ένας άνθρωπος μετά τα 65, αναμένεται να συνοδεύονται από χρόνιες παθήσεις. Αυτό το χάσμα ανάμεσα στο να ζει κανείς πολλά χρόνια και στο να ζει υγιής, δημιουργεί ασφυκτική πίεση στις υποδομές. Η ζήτηση για υπηρεσίες υγείας, μακροχρόνια φροντίδα και εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό αναμένεται να εκτοξευθεί, απαιτώντας άμεση ενίσχυση των κοινωνικών δομών.

Ο αντίκτυπος σε Οικονομία και Ασφαλιστικό

Η γήρανση του πληθυσμού δεν είναι μόνο θέμα υγείας, αλλά και οικονομικής επιβίωσης. Οι προβλέψεις για το εργατικό δυναμικό είναι δυσοίωνες. Μέχρι το 2060, η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους στην Ευρώπη ενδέχεται να πέσει στους δύο εργαζόμενους για κάθε έναν ηλικιωμένο, από τέσσερις που ήταν τις προηγούμενες δεκαετίες.

Για την ελληνική οικονομία, που ήδη παλεύει με ελλείψεις προσωπικού, η εξέλιξη αυτή απειλεί τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος. Η ανάγκη για μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν την παραγωγικότητα και θα δώσουν κίνητρα για συμμετοχή στην αγορά εργασίας γίνεται πλέον επιτακτική.

Προετοιμάζοντας τις πόλεις του μέλλοντος

Η προσαρμογή σε μια «γηραιότερη» κοινωνία απαιτεί αλλαγές παντού. Οι ελληνικές πόλεις θα πρέπει να γίνουν πιο φιλικές και προσβάσιμες. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς οφείλουν να προσαρμοστούν στις ανάγκες των ηλικιωμένων επιβατών, ενώ και το μοντέλο στέγασης θα χρειαστεί να αλλάξει, δίνοντας έμφαση στην υποβοηθούμενη διαβίωση.

Τέλος, η τεχνολογία θα παίξει καθοριστικό ρόλο. Η τηλεϊατρική, η ψηφιακή παρακολούθηση υγείας και οι «έξυπνες» υπηρεσίες θα είναι τα εργαλεία που θα επιτρέψουν στους ηλικιωμένους να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους. Όπως τονίζει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο μακροχρόνιος σχεδιασμός δεν είναι πολυτέλεια, αλλά μονόδρομος για να αντέξουν τα συστήματα πρόνοιας το βάρος της νέας δημογραφικής πραγματικότητας.

ΠΗΓΕΣ: Greek Reporter, Υπουργείο Υγείας (Ελλάδα), Στατιστικά Ευρωπαϊκής Ένωσης, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO)

Διαβάστε επίσης:

Ευρώπη vs ΗΠΑ & Κίνα: Το σχέδιο Μέρτς και Μακρόν για την «Ψηφιακή Ελευθερία»

Τι κρύβει η ανάλυση του Anadolu για την Ελλάδα και το SAFE

Οι Αμερικάνοι αποκαλύπτουν τα ψέματα των Κινέζων για τα Rafale στον πόλεμο Ινδίας – Πακιστάν