Θύελλα αντιδράσεων για τα βαρέα οχήματα στο εσωτερικό του ναού

Έντονη ανησυχία και «παγωμάρα» έχει προκαλέσει στην παγκόσμια κοινότητα η δημοσιοποίηση εικόνων και βίντεο που δείχνουν βαρέα οχήματα και κατασκευαστικά μηχανήματα να κινούνται ανεξέλεγκτα στο εσωτερικό της Αγίας Σοφίας. Το ιστορικό μνημείο, σύμβολο της Ορθοδοξίας και Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, φαίνεται να μετατρέπεται σε εργοτάξιο, εγείροντας σοβαρά ερωτήματα για την ασφάλεια της ήδη επιβαρυμένης στατικότητάς του.

Τα πλάνα που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αναπαρήγαγε η τουρκική εφημερίδα BirGün, δείχνουν φορτηγά υψηλού τονάζ, γερανούς και ανυψωτικές πλατφόρμες να επιχειρούν τόσο στον περιβάλλοντα χώρο όσο και μέσα στον κυρίως ναό. Οι εργασίες αυτές εντάσσονται στη δεύτερη φάση της αναστήλωσης που έχει εξαγγείλει η τουρκική κυβέρνηση, ωστόσο οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Η βασική ανησυχία εστιάζεται στο γεγονός ότι η Αγία Σοφία εδράζεται πάνω σε ένα πολύπλοκο δίκτυο από στέρνες και υπόγεια κενά, τα οποία ενδέχεται να μην αντέξουν το υπερβολικό βάρος και τους κραδασμούς.

Η απάντηση του Τουρκικού Υπουργείου και τα «μέτρα προστασίας»

Μπροστά στο κύμα της κατακραυγής, το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας εξέδωσε ανακοίνωση σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τα πνεύματα. Σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, η είσοδος των οχημάτων κρίθηκε απαραίτητη μετά από εκτενείς τεχνικές μελέτες. Υποστηρίζουν ότι έχει τοποθετηθεί ένα ειδικό σύστημα δαπέδου πολλαπλών στρώσεων για την προστασία της αυθεντικής μαρμάρινης επιφάνειας και την ομοιόμορφη κατανομή του βάρους.

Το Υπουργείο ισχυρίζεται ότι πριν την είσοδο των μηχανημάτων διενεργήθηκαν σαρώσεις με γεωραντάρ και αναλύσεις εδάφους για τον καθορισμό ασφαλών διαδρομών. Στόχος αυτής της φάσης είναι η αντισεισμική θωράκιση και η αντικατάσταση των μολύβδινων επικαλύψεων στον κύριο θόλο. Μάλιστα, έχει εγκατασταθεί μια προσωρινή χαλύβδινη κατασκευή, η οποία στηρίζεται σε τέσσερις εσωτερικούς πυλώνες ύψους 43,5 μέτρων, γεγονός που –κατά το Υπουργείο– κατέστησε τη χρήση βαρέων μηχανημάτων «αναπόφευκτη».

Οι ειδικοί προειδοποιούν: «Παραβιάζονται οι αρχές της UNESCO»

Παρά τις διαβεβαιώσεις της Άγκυρας, η επιστημονική κοινότητα παραμένει δύσπιστη και ανήσυχη. Η ειδική στη συντήρηση αρχαιοτήτων, Μουγκέ Κορτάνογλου, ξέσπασε μέσω ανάρτησής της, τονίζοντας πως η χρήση τέτοιου εξοπλισμού εντός ενός Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς παραβιάζει κατάφωρα τις αρχές της UNESCO.

«Το υπερβολικό φορτίο και οι δονήσεις μπορούν να προκαλέσουν μη αναστρέψιμες βλάβες», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας πως για ένα μνημείο όπως η Αγία Σοφία, ακόμη και το ελάχιστο ρίσκο είναι απαγορευτικό. Παράλληλα, ο Σύνδεσμος Συντηρητών Ιστορικών Κτιρίων της Κωνσταντινούπολης κατήγγειλε ότι η παρουσία γερανών 20 έως 30 τόνων εντός του κτιρίου εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους λόγω της συγκέντρωσης φορτίων.

Η μετατροπή σε τζαμί και η φθορά του χρόνου

Η ανησυχία δεν είναι τωρινή. Από τη στιγμή που η Αγία Σοφία μετατράπηκε ξανά σε τζαμί το 2020, με απόφαση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, οι αναφορές για φθορές στο εσωτερικό της έχουν αυξηθεί δραματικά. Εικόνες από κατεστραμμένες πόρτες και φθαρμένα μάρμαρα έχουν κάνει τον γύρο του κόσμου, με την τουρκική κυβέρνηση να απορρίπτει συχνά την κριτική ως «πολιτικά υποκινούμενη».

Σήμερα, το ερώτημα που πλανιέται πάνω από τον ιστορικό ναό του Ιουστινιανού είναι αν οι «εργασίες σωτηρίας» θα αποβούν τελικά μοιραίες για τη δομική ακεραιότητα ενός μνημείου που στέκει όρθιο για 15 αιώνες. Η έλλειψη διαφάνειας και η μη δημοσιοποίηση των αναλυτικών εκθέσεων στατικότητας απλώς επιτείνουν την αγωνία για το μέλλον της Αγίας Σοφίας.

Διαβάστε επίσης:

Η «Ασπίδα» του Αιγαίου: Η αθόρυβη συμφωνία Ελλάδας-Ισραήλ που αλλάζει τις ισορροπίες και «εκνευρίζει» την Άγκυρα

Η υπογραφή του Τραμπ που «καίει» τη Μουσουλμανική Αδελφότητα: Τι πυροδοτεί το νέο εκτελεστικό διάταγμα;

KIZILELMA: Η αθέατη απειλή που αλλάζει τα δεδομένα στους αιθέρες – Τι έδειξαν οι τελευταίες «κρυφές» δοκιμές;