Υποβρύχιο Δελφίν: Η ελληνική παγκόσμια πρωτιά που άλλαξε τη ναυτική ιστορία

Μια ιστορική ημέρα για το Πολεμικό Ναυτικό

Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία που ένα έθνος, παρά το μικρό του μέγεθος, καταφέρνει να πρωταγωνιστήσει σε εξελίξεις που αλλάζουν τον ρου του πολέμου παγκοσμίως. Μια τέτοια στιγμή γράφτηκε σαν σήμερα, στις 9 Δεκεμβρίου 1912, στα νερά του Αιγαίου. Το ελληνικό Υποβρύχιο Δελφίν, δεν εκτέλεσε απλώς μια πολεμική αποστολή, αλλά διεκδίκησε και κατοχύρωσε μια παγκόσμια πρωτιά που μνημονεύεται μέχρι και σήμερα στα εγχειρίδια της ναυτικής ιστορίας.

Μέσα στη δίνη του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό απέδειξε πως διέθετε όχι μόνο το θάρρος αλλά και την τεχνολογική διορατικότητα να χρησιμοποιήσει ένα νέο, για την εποχή, όπλο: το υποβρύχιο. Η επίθεση εναντίον του οθωμανικού στόλου δεν ήταν απλώς μια αψιμαχία, αλλά η πρώτη αναφερόμενη επιχείρηση κατάδυσης και εκτόξευσης τορπίλης στην παγκόσμια ναυτική ιστορία.

Το χρονικό της παράτολμης επίθεσης

Όλα ξεκίνησαν έξω από τα Δαρδανέλια. Ο τουρκικός στόλος, προσπαθώντας να ανακτήσει το ηθικό του μετά την ήττα στη Ναυμαχία της Έλλης, επιχείρησε έξοδο στο Αιγαίο. Εκεί όμως καιροφυλακτούσε το «Δελφίν». Ο κυβερνήτης του, Υποπλοίαρχος Στέφανος Παπαρρηγόπουλος, εντόπισε το τουρκικό καταδρομικό «Μετζιτιέ» (Medjidieh) και πήρε την ιστορική απόφαση.

Το πλήρωμα των 18 ανδρών βρισκόταν σε συναγερμό. Το υποβρύχιο καταδύθηκε και πλησίασε στα 500 μέτρα. Η εντολή για πυρ δόθηκε. Ωστόσο, η τύχη δεν ήταν με το μέρος των Ελλήνων ναυτικών εκείνη την ημέρα. Λόγω τεχνικής δυσλειτουργίας (αφλογιστία), η τορπίλη δεν βρήκε τον στόχο της αλλά βυθίστηκε λίγα μέτρα μακριά από το ελληνικό σκάφος, χωρίς να εκραγεί. Παρά την αστοχία, το ψυχολογικό χτύπημα ήταν τεράστιο, καθώς απέδειξε ότι ο εχθρός δεν ήταν ασφαλής πουθενά, ούτε καν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Από το όραμα στην πρώτη γραμμή

Η απόκτηση του «Δελφίν» δεν ήταν τυχαία. Ήταν καρπός της στρατιωτικής ανασυγκρότησης που ακολούθησε το κίνημα στο Γουδή το 1909. Η παραγγελία δόθηκε στα φημισμένα γαλλικά ναυπηγεία Schneider και το σκάφος, τύπου «Λομπέφ», έφτασε στην Ελλάδα το φθινόπωρο του 1912, λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος. Με το χαρακτηριστικό του σχήμα που θύμιζε «μεταλλικό πούρο» και βαμμένο σε βαθύ κυανό χρώμα, το Υποβρύχιο Δελφίν φάνταζε ως ένα τεχνολογικό θαύμα για την εποχή, χωρίς καπνοδόχους και με την ικανότητα να εξαφανίζεται κάτω από το νερό.

Η δραματική επιστροφή και το άδοξο τέλος

Η αποστολή της 9ης Δεκεμβρίου είχε δραματική συνέχεια. Μετά την αποτυχημένη βολή, το υποβρύχιο στην προσπάθειά του να διαφύγει, προσάραξε σε αβαθή κοντά στην Τένεδο. Για να μπορέσει να αποκολληθεί και να σωθεί το πλήρωμα, ο Παπαρρηγόπουλος διέταξε να αφεθούν τα μολυβένια βάρη ασφαλείας. Αυτή η κίνηση έσωσε το πλοίο, αλλά του στέρησε οριστικά τη δυνατότητα κατάδυσης.

Το ιστορικό αυτό σκάφος επέστρεψε πλέοντας στην επιφάνεια στο Μούδρο και αργότερα στο Ναύσταθμο της Σαλαμίνας, όπου και παρέμεινε παροπλισμένο. Η ιστορία του έκλεισε άδοξα, καθώς κατασχέθηκε προσωρινά από τους Γάλλους κατά τον Εθνικό Διχασμό το 1916 και τελικά παροπλίστηκε το 1920. Ωστόσο, η κληρονομιά που άφησε πίσω του το Υποβρύχιο Δελφίν παραμένει ζωντανή, θυμίζοντας πως το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό υπήρξε πρωτοπόρο σε παγκόσμιο επίπεδο, τολμώντας αυτό που κανείς άλλος δεν είχε επιχειρήσει μέχρι τότε.

ΠΗΓΕΣ: Ιστορικό Αρχείο Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού (ΥΙΝ), Αρχείο Εφημερίδας «Εμπρός» (1912), Notos Press

Διαβάστε επίσης:

«Τέλος» ο Κατευνασμός: Το νέο δόγμα ΓΕΕΘΑ που αλλάζει τα πάντα στο Αιγαίο

Ελλάδα – Ισραήλ: Η συμφωνία «μαμούθ» που αλλάζει τα δεδομένα στο Αιγαίο

Στρατηγός Γκίνης: Η «κρυφή» αιτία της επίθεσης στον Δένδια – Τι τρέμει η Άγκυρα