Το ενδιαφέρον του Πεκίνου για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή έχει ενταθεί, με το κινεζικό Υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας (MSS) να παρακολουθεί στενά τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών της Αιγύπτου, του Κατάρ, της Τουρκίας και των ΗΠΑ. Στόχος αυτών των συνομιλιών είναι η σύναψη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας για τη Λωρίδα της Γάζας, ένα ζήτημα στο οποίο η Κίνα επιδιώκει να διαδραματίσει ενεργό ρόλο.

Πίνακας Περιεχομένων

Η στάση αυτή συμπίπτει με την επίσημη προειδοποίηση του Κινέζου πρωθυπουργού Λι Τσιάνγκ, στις 26 Σεπτεμβρίου 2025, ενάντια στην επιστροφή μιας «ψυχροπολεμικής νοοτροπίας». Η Κίνα υπερασπίζεται την πολυπολικότητα και τις πολλαπλές πολιτικές λύσεις, ασκώντας έμμεση κριτική στη μονομερή προσέγγιση των ΗΠΑ, ειδικά στο Παλαιστινιακό. Το Πεκίνο δηλώνει πρόθυμο να συνεργαστεί με την Αίγυπτο και τη διεθνή κοινότητα για την ειρήνη, επιμένοντας στην αρχή ότι «η Παλαιστίνη πρέπει να κυβερνάται από τους ίδιους τους Παλαιστίνιους». Για την Κίνα, η Γάζα ανήκει στους Παλαιστίνιους και δεν αποτελεί «πολιτικό διαπραγματευτικό χαρτί» ή πεδίο εφαρμογής του νόμου της ζούγκλας.

Η Κινεζική οπτική για τις διαπραγματεύσεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ

Οι Κινεζικές υπηρεσίες πληροφοριών, το Υπουργείο Εξωτερικών και δεξαμενές σκέψης έχουν αναλύσει εκτενώς τους όρους της Συνόδου του Σαρμ ελ-Σέιχ. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ομιλία του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, την οποία το Πεκίνο θεώρησε ως μια σκόπιμη προσπάθεια να αποκλειστεί οποιαδήποτε συζήτηση για το πολιτικό μέλλον των Παλαιστινίων. Σύμφωνα με την κινεζική ανάγνωση, ο Τραμπ αντιμετώπισε τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη ως δύο ξεχωριστές υποθέσεις που μπορούν να αντιμετωπιστούν διοικητικά και σε επίπεδο ασφάλειας, αλλά όχι πολιτικά.

Οι κριτική στη Σύνοδο του Σαρμ ελ-Σέιχ και την Πολιτική Τραμπ

Από την ομιλία του Τραμπ απουσίαζε κάθε αναφορά σε θεμελιώδεις έννοιες που χρησιμοποιούσαν προηγούμενες αμερικανικές κυβερνήσεις, όπως η λύση των δύο κρατών ή η Παλαιστινιακή Αρχή. Δεν υπήρξε καμία δέσμευση που να συνδέει μια πιθανή κατάπαυση του πυρός με άμεσες λύσεις για τον πυρήνα της σύγκρουσης. Επιπλέον, η αναφορά του στην επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ ερμηνεύτηκε από το Πεκίνο ως μια προσπάθεια της Ουάσινγκτον και του Τελ Αβίβ να προωθήσουν τα δικά τους συμφέροντα, αγνοώντας την ουσία του Παλαιστινιακού ζητήματος.

Για την Κίνα, η προτεινόμενη συμφωνία δεν ήταν παρά μια τεχνική διευθέτηση για την ανταλλαγή αιχμαλώτων και τη μείωση της έντασης των μαχών, χωρίς να επιβάλλει πραγματικές υποχρεώσεις στην ισραηλινή πλευρά. Η απουσία ρητής δήλωσης ότι η Λωρίδα της Γάζας αποτελεί παλαιστινιακό έδαφος υπό παλαιστινιακό έλεγχο θεωρήθηκε ως απειλή για τις διεθνείς συμφωνίες και τα δικαιώματα των Παλαιστινίων, στέλνοντας λανθασμένο μήνυμα στα δεξιά κινήματα του Ισραήλ.

Η διπλωματική αντεπίθεση της Κίνας: Προτάσεις και λύσεις

Η Κίνα, εκμεταλλευόμενη την αλαζονική, κατά την άποψή της, πολιτική των ΗΠΑ, επιδιώκει να ενισχύσει το διεθνές της κύρος ως δύναμη ειρήνης. Από την έναρξη του πολέμου τον Οκτώβριο του 2023, έχει εντείνει τις διπλωματικές της προσπάθειες. Έχει χρησιμοποιήσει σκληρή ρητορική κατά των ισραηλινών επιχειρήσεων και έχει καταδικάσει τη στάση των ΗΠΑ, ειδικά τα βέτο σε ψηφίσματα για κατάπαυση του πυρός στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Μια σημαντική κίνηση ήταν η επιτυχής διαμεσολάβηση για τη συνάντηση της Φατάχ και της Χαμάς στο Πεκίνο (Απρίλιος και Ιούνιος 2024). Αυτές οι συνομιλίες κατέληξαν στη «Διακήρυξη του Πεκίνου για τον Τερματισμό της Διαίρεσης και την Ενίσχυση της Εθνικής Ενότητας», η οποία προέβλεπε, μεταξύ άλλων, τον σχηματισμό προσωρινής εθνικής κυβέρνησης και τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών. Η κίνηση αυτή καταδεικνύει την ικανότητα της Κίνας να εμπλέκεται εποικοδομητικά σε περίπλοκες πολιτικές διαπραγματεύσεις στην περιοχή.

Η παγκόσμια πρωτοβουλία ασφάλειας ως πλαίσιο λύσης

Για την επίλυση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης, η Κίνα προτείνει την «Παγκόσμια Πρωτοβουλία Ασφάλειας» (Global Security Initiative), που εισήγαγε ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ. Ο πυρήνας της πρωτοβουλίας είναι η έννοια της «κοινής, συνολικής, συνεργατικής και βιώσιμης ασφάλειας». Οι βασικές αρχές της, προσαρμοσμένες στη Γάζα, είναι:

  • Σεβασμός στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών: Το Συμβούλιο Ασφαλείας πρέπει να λάβει αποτελεσματικά μέτρα για κατάπαυση του πυρός, χωρίς εμπόδια από κανένα κράτος.
  • Αναγνώριση των νόμιμων ανησυχιών όλων των μερών: Η ασφάλεια είναι κοινή και αδιαίρετη. Η απόλυτη ασφάλεια εις βάρος άλλων δεν είναι βιώσιμη.
  • Προτεραιότητα στον διάλογο και τις διαπραγματεύσεις: Η βία και οι συλλογικές τιμωρίες γεννούν μίσος. Η στρατιωτική λύση είναι αδιέξοδη.
  • Διεθνής ειρηνευτική διάσκεψη: Η Κίνα ζητά μια ευρεία και αξιόπιστη διεθνή διάσκεψη για τη δημιουργία ενός χρονοδιαγράμματος υλοποίησης της λύσης των δύο κρατών.

Συγκεκριμένα Βήματα για την Εφαρμογή της Κινεζικής Πρότασης

Η Κίνα επιδιώκει να υλοποιήσει την πρωτοβουλία της μέσω συγκεκριμένων καναλιών, τα οποία περιλαμβάνουν:

  • Δράση στον ΟΗΕ: Ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, η Κίνα υποστηρίζει ενεργά την προστασία των αμάχων και την παροχή επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας.
  • Διεθνής Ειρηνευτική Διάσκεψη: Προώθηση της άμεσης σύγκλησης μιας διεθνούς διάσκεψης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για την επίτευξη μιας δίκαιης και διαρκούς λύσης.
  • Προώθηση του Οράματος για Κοινό Μέλλον: Εφαρμογή της ιδέας ότι η ανθρωπότητα ζει σε μια κοινότητα με κοινό μέλλον, όπου η ειρήνη και η ανάπτυξη είναι αλληλένδετες.
  • Η Ανάπτυξη ως Κλειδί: Η Κίνα πιστεύει ότι η οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη είναι το κλειδί για την επίλυση των προβλημάτων. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να αυξήσει την αναπτυξιακή βοήθεια προς την Παλαιστίνη για να εξαλειφθεί η ανασφάλεια.
  • Αδιαίρετη Ασφάλεια και Ανάπτυξη: Η πραγματική ασφάλεια για Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω του σεβασμού των αμοιβαίων ανησυχιών και του πολιτικού διαλόγου.

Η Κίνα διαδραματίζει έναν ολοένα και πιο ουσιαστικό ρόλο, τοποθετώντας το Παλαιστινιακό ζήτημα στη σωστή του βάση. Με τη σταθερή της έμφαση στην αρχή ότι «η Λωρίδα της Γάζας κυβερνάται από τους Παλαιστίνιους», το Πεκίνο αναδεικνύει τη δέσμευσή του για μια βιώσιμη λύση που βασίζεται στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.

Διαβάστε επίσης:

ΝΑΤΟ: Πίεση υπέρ της Τουρκίας για ένταξη στο SAFE – Αντίδραση Ελλάδας και Κύπρου

Safran: Η Καζαμπλάνκα γίνεται το νέο κέντρο της αεροναυπηγικής

Αξιωματούχος ΝΑΤΟ: Η Ρωσία ενισχύει την πολεμική παραγωγή με όπλα «Επαρκούς Ποιότητας»