Από την Κατανάλωση στην Παραγωγή: Το Νέο Δόγμα της Εθνικής Άμυνας

Για δεκαετίες, η Ελλάδα βρισκόταν εγκλωβισμένη σε ένα παράδοξο: ξόδευε δυσθεώρητα ποσά για την άμυνά της, χωρίς όμως αυτά τα χρήματα να επιστρέφουν στην ελληνική κοινωνία και οικονομία. Με δαπάνες που ξεπέρασαν τα 270 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2004, η συμμετοχή της εγχώριας βιομηχανίας παρέμεινε απογοητευτικά χαμηλή, μόλις στο 0,42% του ΑΕΠ. Αυτό το μοντέλο, όπου οι Ένοπλες Δυνάμεις λειτουργούσαν απλώς ως «καλός πελάτης» ξένων οίκων, φτάνει στο τέλος του. Η Ατζέντα 2030 δεν είναι απλώς ένας σχεδιασμός εξοπλισμών, αλλά μια ολιστική μεταρρύθμιση που φιλοδοξεί να μετατρέψει την εθνική άμυνα σε μοχλό ανάπτυξης και καινοτομίας.

Η σύγχρονη γεωπολιτική πραγματικότητα, όπως διαμορφώθηκε από τις συγκρούσεις στην Ουκρανία, τον Καύκασο και τη Μέση Ανατολή, δίδαξε κάτι σκληρό αλλά χρήσιμο: Οι βαριές πλατφόρμες (πλοία, άρματα) είναι απαραίτητες, αλλά η καινοτομία και η ταχύτητα προσαρμογής στο πεδίο είναι αυτές που κρίνουν το αποτέλεσμα. Η Ελλάδα πλέον σταματά να αγοράζει άκριτα «από το ράφι» και ξεκινά να σχεδιάζει λύσεις.

Το Στοίχημα του ΕΛΚΑΚ και η Επιτυχία του «Κένταυρος»

Στην καρδιά αυτής της προσπάθειας βρίσκεται το ΕΛΚΑΚ (Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας), εμπνευσμένο από πρότυπα όπως η DARPA των ΗΠΑ και αντίστοιχα συστήματα του Ισραήλ. Η φιλοσοφία αλλάζει ριζικά: Ο Στρατός δεν ζητά απλώς να αγοράσει ένα προϊόν, αλλά θέτει ένα πρόβλημα στο οικοσύστημα των ελληνικών startups και ζητά λύση. «Πώς αντιμετωπίζω σμήνη drones σε θαλάσσιο περιβάλλον;» ήταν το ερώτημα.

Η απάντηση ήρθε από ελληνικά χέρια και ονομάζεται σύστημα «Κένταυρος». Ένα σύστημα που όχι μόνο αναπτύχθηκε εγχώρια, αλλά δοκιμάστηκε σε πραγματικές συνθήκες μάχης, προστατεύοντας τις φρεγάτες μας στην Ερυθρά Θάλασσα απέναντι στους Χούθι. Το εντυπωσιακότερο; Κοστίζει 50% φθηνότερα από αντίστοιχες ξένες λύσεις, αποδεικνύοντας ότι η ελληνική τεχνογνωσία μπορεί να είναι ταυτόχρονα αξιόπιστη και οικονομικά ανταγωνιστική, ανοίγοντας παράλληλα τον δρόμο για εξαγωγές.

Ο Κανόνας του 25% και η Μεταφορά Τεχνογνωσίας

Μια από τις πιο κρίσιμες τομές της νέας στρατηγικής είναι η υποχρεωτική ελληνική συμμετοχή. Πλέον, κανένα μεγάλο εξοπλιστικό πρόγραμμα δεν θα προχωρά χωρίς να εξασφαλίζεται τουλάχιστον 25% επιστροφή στην ελληνική βιομηχανία. Προσοχή όμως: Δεν μιλάμε απλώς για συναρμολόγηση ή υποκατασκευαστικό έργο χαμηλής αξίας.

Ο στόχος είναι η μεταφορά τεχνογνωσίας. Τα ελληνικά μυαλά πρέπει να αποκτήσουν πρόσβαση στον κώδικα και τη δομή των νέων συστημάτων (όπως το πυραυλικό πυροβολικό), ώστε να μπορούν να τα εξελίξουν, να τα συντηρήσουν και, τελικά, να δημιουργήσουν τα δικά τους προϊόντα. Μόνο έτσι θα σταματήσει η αιμορραγία του ισοζυγίου πληρωμών και η εξάρτηση από το εξωτερικό.

Σεβασμός στον Ανθρώπινο Παράγοντα με Οικονομική Λογική

Καμία τεχνολογία, ωστόσο, δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς το έμψυχο δυναμικό. Η ηγεσία του Υπουργείου αναγνωρίζει ότι οι μισθοί στις Ένοπλες Δυνάμεις δεν είναι ανταγωνιστικοί σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα. Αντί όμως να επιβαρυνθεί ο Έλληνας φορολογούμενος, η λύση αναζητήθηκε στην εξοικονόμηση πόρων. Το κλείσιμο ανενεργών στρατοπέδων – η Ελλάδα διατηρεί πάνω από 800, αριθμός υπερβολικός για το μέγεθός της – και ο εξορθολογισμός των λειτουργικών δαπανών εξασφάλισαν πάνω από 160 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία κατευθύνονται σε αυξήσεις μισθών.

Το Νέο Μοντέλο Στέγασης

Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στο στεγαστικό πρόγραμμα. Σε αντίθεση με τις φωνές που ζητούσαν επιδότηση ενοικίου – μια κίνηση που απλώς θα αύξανε τον πληθωρισμό και τις τιμές των ενοικίων στις παραμεθόριες περιοχές – επιλέχθηκε η οδός της προσφοράς. Κατασκευάζονται και ανακαινίζονται χιλιάδες κατοικίες για τα στελέχη σε νησιά και ακριτικές περιοχές.

Με αυτόν τον τρόπο, το κράτος λύνει το πρόβλημα στη ρίζα του, αυξάνοντας το διαθέσιμο απόθεμα σπιτιών, αντί να τροφοδοτεί έναν φαύλο κύκλο ακρίβειας. Είναι μια πολιτική που σέβεται τόσο την τσέπη του στρατιωτικού όσο και τους νόμους της αγοράς.

Η Ατζέντα 2030 φιλοδοξεί να παραδώσει στο τέλος της δεκαετίας τις ισχυρότερες Ένοπλες Δυνάμεις στην ιστορία της χώρας. Όχι μόνο σε όρους ισχύος πυρός, αλλά ως ένα έξυπνο, αυτόνομο οικοσύστημα που παράγει ασφάλεια και πλούτο για την πατρίδα.

Παίξτε

Το παρόν άρθρο βασίστηκε σε ομιλία του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια, σε επιμελητηριακή εκδήλωση.

Διαβάστε επίσης:

Άμυνα χωρίς τις ΗΠΑ: Το «Σχέδιο Β» που πρέπει να ενεργοποιήσει η Ευρώπη

Ενέργεια: Πώς η Ελλάδα «κλειδώνει» το μέλλον της Ευρώπης – Ο νέος ρόλος

Wall Street: Γιατί η Ελληνική σημαία κυμάτισε στο Χρηματιστήριο Νέας Υόρκης