Η σύγκρουση ανάμεσα σε Ερντογάν και Νετανιάχου δεν περιορίζεται σε σκληρές δηλώσεις. Αποτελεί αντανάκλαση μιας ευρύτερης γεωπολιτικής διαμάχης που αφορά την Ιερουσαλήμ, την Ανατολική Μεσόγειο και τον ρόλο των ΗΠΑ στην περιοχή. Η ισορροπία ανάμεσα σε διπλωματία και αποτροπή είναι πλέον πιο κρίσιμη από ποτέ.

Από τη ρητορική στην κλιμάκωση

Οι λεκτικές επιθέσεις των δύο ηγετών έχουν ξεπεράσει τα όρια της διπλωματικής ευγένειας. Οι δηλώσεις του Νετανιάχου με φόντο τις αμερικανικές και ισραηλινές σημαίες για την αδιαίρετη Ιερουσαλήμ απευθύνονται όχι μόνο στο εσωτερικό ακροατήριο αλλά και σε Ουάσιγκτον και Άγκυρα. Η απάντηση του Ερντογάν έχει στόχο τόσο την εσωτερική συνοχή όσο και την υπενθύμιση της περιφερειακής ισχύος της Τουρκίας.

Η μη αποκλιμάκωση ενδέχεται να οδηγήσει την Ανατολική Μεσόγειο στη χειρότερη κρίση των τελευταίων δεκαετιών, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τους λαούς της περιοχής.

Ηγεσίες και δομικά προβλήματα

Οι δύο ηγέτες έχουν ισχυρές προσωπικότητες που δύσκολα κάνουν πίσω. Ωστόσο, τα ζητήματα όπως η Ιερουσαλήμ, η Γάζα, η Δυτική Όχθη, η Συρία, ο Λίβανος, το Κουρδικό και η Ανατολική Μεσόγειος ξεπερνούν τις ηγετικές φυσιογνωμίες. Τα προβλήματα είναι βαθιά και διαρκή.

Η Ιερουσαλήμ ως εστία έντασης

Κάθε προσπάθεια αλλαγής του καθεστώτος στην Ιερουσαλήμ ή στο τέμενος Μαστζίντ αλ-Άκσα θα προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις όχι μόνο στην Τουρκία αλλά και σε ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο.

Ιερουσαλήμ: Άποψη του Τζαμιού Αλ-Άκσα από τα ανατολικά με τον Θόλο του Βράχου (Φωτογραφία: Ισλαμική Εγκυκλοπαίδεια TDV)

Ιερουσαλήμ: Άποψη του Τζαμιού Αλ-Άκσα από τα ανατολικά με τον Θόλο του Βράχου (Φωτογραφία: Ισλαμική Εγκυκλοπαίδεια TDV)

Πιθανές συνέπειες

Από διπλωματικές ρήξεις και οικονομικούς αποκλεισμούς μέχρι μαζικές κοινωνικές κινητοποιήσεις και στοχευμένες ενεργειακές πιέσεις, η κλιμάκωση μπορεί να λάβει πολλές μορφές. Η Τουρκία δύσκολα θα παραμείνει αμέτοχη.

Στρατιωτικές δυνατότητες και ανισορροπία

Η Τουρκία διαθέτει το μεγαλύτερο στρατό ξηράς στο ΝΑΤΟ, σημαντική οικονομική ισχύ και ανεπτυγμένη αμυντική βιομηχανία. Από την άλλη, το Ισραήλ έχει υπερσύγχρονα συστήματα όπως το Iron Dome, τον στόλο F-35 και την υποστήριξη των ΗΠΑ και ευρωπαϊκών δυνάμεων. Μια ενδεχόμενη στρατιωτική σύγκρουση θα είχε καταστροφικά αποτελέσματα και για τις δύο πλευρές.

Οι παράγοντες ΗΠΑ και ΝΑΤΟ

Η Ουάσιγκτον παραμένει ο ισχυρότερος σύμμαχος του Ισραήλ. Από την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας μέχρι τη στρατιωτική υποστήριξη, η αμερικανική εμπλοκή είναι καθοριστική. Το ΝΑΤΟ, παρά τις τουρκικές αντιρρήσεις, αποτελεί ένα ακόμη περίπλοκο μέτωπο για την Άγκυρα.

Η Ανατολική Μεσόγειος και η ενεργειακή σκακιέρα

Οι βάσεις των ΗΠΑ, η ενίσχυση του Ελληνοκυπριακού–Ισραηλινού άξονα και η παρουσία αμυντικών συστημάτων στην Κύπρο εκλαμβάνονται από την Άγκυρα ως προσπάθεια περικύκλωσης. Το ενεργειακό χαρτί προσθέτει νέα επίπεδα έντασης στις περιφερειακές σχέσεις.

Η φωνή των λαών

Παρά τις πολιτικές εντάσεις, οι κοινωνίες σε Τουρκία, Ισραήλ και Παλαιστίνη επιζητούν ειρήνη, ασφάλεια και οικονομική σταθερότητα. Η αγνόηση αυτής της επιθυμίας καθιστά την πολιτική παιχνίδι ισχύος εις βάρος των απλών ανθρώπων.

Προς μια στρατηγική συμφωνία

Μακροπρόθεσμα, μια πολυετής συμφωνία που θα κατοχυρώνει το καθεστώς της Ιερουσαλήμ, θα προβλέπει διπλωματικούς μηχανισμούς επίλυσης κρίσεων και θα ενισχύει την οικονομική συνεργασία ίσως να είναι η μόνη ρεαλιστική λύση για σταθερότητα.

ΠΗΓΗ: Yetkinreport (Mehmet Öğütçü)

Διαβάστε επίσης:

Φρεγάτες: Τι είναι το πρόγραμμα ELSA και γιατί αφορά άμεσα την Ελλάδα

Σάλος στη Γερμανία: Κατάστημα στο Flensburg κατηγορείται για αντισημιτισμό μετά από προκλητική πινακίδα

Iron Beam: Το ισραηλινό λέιζερ που αλλάζει την αεράμυνα και δείχνει τον δρόμο στην Ελλάδα