Μια απροσδόκητη τροπή έχουν πάρει οι πιο ευαίσθητες διαπραγματεύσεις που διεξάγονται αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη. Ο Ντόναλντ Τραμπ, με μια κίνηση που αιφνιδίασε τους πάντες, φαίνεται να τινάζει στον αέρα τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εξασφαλίσει ζωτικής σημασίας χρηματοδότηση για την Ουκρανία, ώστε να συνεχίσει την άμυνά της απέναντι στη Ρωσία.
Η ανατροπή του ευρωπαϊκού σχεδιασμού
Εδώ και μήνες, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παλεύουν –χωρίς επιτυχία μέχρι στιγμής– να βρουν μια νομική φόρμουλα για τη χρήση περίπου 140 δισεκατομμυρίων ευρώ από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Τα κεφάλαια αυτά βρίσκονται «κλειδωμένα» κυρίως στο Βέλγιο και θεωρούνται η τελευταία ελπίδα για το Κίεβο, το οποίο κινδυνεύει να ξεμείνει από ρευστό στις αρχές του επόμενου έτους.
Ενώ οι συζητήσεις στις Βρυξέλλες βρίσκονταν σε οριακό σημείο, με στόχο τη δημιουργία ενός δανείου προς την ουκρανική κυβέρνηση, το νέο σχέδιο 28 σημείων των ΗΠΑ για εκεχειρία ήρθε να ανατρέψει τα πάντα. Το αμερικανικό προσχέδιο προτείνει κάτι εντελώς διαφορετικό: τη χρήση αυτών των κεφαλαίων για έργα ανοικοδόμησης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, μόλις συμφωνηθεί ανακωχή. Μάλιστα, το έγγραφο αναφέρει ρητά πως οι Ηνωμένες Πολιτείες θα λαμβάνουν το «50% των κερδών» από αυτή τη δραστηριότητα.
Οργή και ειρωνεία στις Βρυξέλλες
Οι αντιδράσεις ήταν άμεσες και έντονες. Το σχέδιο, που προωθείται από τον απεσταλμένο του Τραμπ, Στηβ Γουίτκοφ, χαρακτηρίστηκε από πολλούς Ευρωπαίους διπλωμάτες ως καταστροφικό για την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των «27». Ένας πρώην Γάλλος αξιωματούχος, μιλώντας ανώνυμα, χαρακτήρισε την ιδέα «σκανδαλώδη», τονίζοντας πως «οι Ευρωπαίοι εξαντλούνται για να βρουν λύση υπέρ των Ουκρανών και ο Τραμπ θέλει να βγάλει κέρδος».
Η κατάσταση έφτασε σε σημείο βρασμού, με ανώτερο Ευρωπαίο πολιτικό να δηλώνει ειρωνικά ότι «ο Γουίτκοφ χρειάζεται ψυχίατρο». Η βασική ανησυχία είναι ότι η αμερικανική πρόταση δίνει πάτημα σε χώρες όπως το Βέλγιο να κάνουν πίσω. Το Βέλγιο, όπου φιλοξενούνται τα περισσότερα ρωσικά κεφάλαια μέσω της Euroclear, φοβάται ότι θα βρεθεί εκτεθειμένο σε ρωσικά αντίποινα και θα κληθεί να αποζημιώσει τη Μόσχα αν τα χρήματα χρησιμοποιηθούν τώρα.
Το αδιέξοδο του Ζελένσκι
Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, βρίσκεται μπροστά σε ένα ιστορικό δίλημμα. Προειδοποίησε ότι το νέο σχέδιο φέρνει τη χώρα του αντιμέτωπη με την επιλογή μεταξύ της απώλειας της αξιοπρέπειάς της και της απώλειας ενός βασικού εταίρου. Οι φόβοι ότι ο Τραμπ προετοιμάζεται να πιέσει την Ουκρανία να αποδεχθεί μια ετεροβαρή ειρηνευτική συμφωνία που θα ευνοεί τον Βλαντιμίρ Πούτιν είναι πλέον διάχυτοι.
Στο κείμενο των 28 σημείων, αναφέρεται πως 100 δισ. δολάρια θα επενδυθούν στην ανοικοδόμηση, με τις ΗΠΑ να καρπώνονται τα μισά κέρδη, ενώ τα παγωμένα κεφάλαια στην Ευρώπη θα «ξεπαγώσουν». Αυτό δημιουργεί τον τρόμο στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ότι τελικά οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι θα είναι αυτοί που θα κληθούν να πληρώσουν το μάρμαρο, καθώς η ΕΕ θα πιεστεί να επιστρέψει τα χρήματα στη Ρωσία στο πλαίσιο ενός μεταπολεμικού διακανονισμού.
Διαβάστε επίσης:
Ουκρανία: «Κόκκινες γραμμές» από το Βερολίνο στο σχέδιο Τραμπ – Ο όρος για την εκεχειρία
Το σχέδιο 28 σημείων του Τραμπ για την Ουκρανία: Στα χέρια του Ζελένσκι η νέα πρόταση ειρήνης
ΗΠΑ
Ουκρανία
Ευρωπαϊκή Ένωση
Απόρρητο