Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, επανέρχεται στο προσκήνιο με μια νέα, αμφιλεγόμενη πρόταση που μπορεί να αλλάξει τις ισορροπίες στο Κογκρέσο. Την Πέμπτη, 7 Αυγούστου 2025, ανακοίνωσε μέσω της πλατφόρμας Truth Social πως ζητά την υλοποίηση νέας απογραφής που θα εξαιρεί άτομα χωρίς νόμιμα έγγραφα, στοχεύοντας στη μεταβολή της κατανομής εδρών ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του 2026.

«Τα πρόσωπα που βρίσκονται παράνομα στη χώρα μας ΔΕΝ ΘΑ ΛΗΦΘΟΥΝ ΥΠΟΨΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΓΡΑΦΗ», ανέφερε χαρακτηριστικά, καλώντας το Υπουργείο Εμπορίου να ξεκινήσει άμεσα την επεξεργασία μιας «πολύ ακριβούς» και επικαιροποιημένης απογραφής.

Συνταγματικό πλαίσιο και πολιτικές προεκτάσεις

Σύμφωνα με το Σύνταγμα των ΗΠΑ, η απογραφή πραγματοποιείται κάθε δέκα χρόνια και καθορίζει την κατανομή εδρών στο Κογκρέσο αλλά και τον αριθμό των εκλεκτόρων για τις προεδρικές εκλογές. Μέχρι σήμερα, η απογραφή περιλαμβάνει όλους τους κατοίκους, ανεξαρτήτως μεταναστευτικού καθεστώτος.

Η πρόταση του Τραμπ αποτελεί καταφανή αλλαγή πολιτικής, καθώς επιδιώκει να αποκλείσει από την καταμέτρηση εκατομμύρια παράτυπους μετανάστες, με σημαντικές επιπτώσεις στις πολιτείες με μεγάλο πληθυσμό μεταναστών, όπως η Καλιφόρνια, η Φλόριντα και το Τέξας.

Στόχος: Πέντε έδρες στις εκλογές του 2026

Ο Τραμπ υποστήριξε ότι η νίκη του στο Τέξας το 2024 θα έπρεπε να έχει αποδώσει στους Ρεπουμπλικανούς τουλάχιστον πέντε επιπλέον έδρες στο Κογκρέσο. Ανέφερε πως η νέα απογραφή θα βασιστεί στα αποτελέσματα των εκλογών του 2024 και ότι το κόμμα του πρέπει να διεκδικήσει μερίδιο εξουσίας αντικατοπτρίζοντας τα πραγματικά δεδομένα.

Αντιδράσεις και νομικές επιπλοκές

Η πρόταση προκάλεσε αντιδράσεις ειδικών και νομικών, καθώς η διενέργεια απογραφής διέπεται από σαφείς κανόνες και απαιτεί έγκριση του Κογκρέσου. Η Τέρι Αν Λόουενταλ, πρώην στέλεχος του Κογκρέσου και ειδική σε θέματα απογραφής, σημειώνει ότι ενδιάμεση απογραφή μπορεί να γίνει μόνο για χρηματοδοτικούς σκοπούς, όχι για ανακατανομή εδρών.

Το Pew Research Center έχει ήδη εκτιμήσει ότι η αφαίρεση των παράτυπων μεταναστών από την απογραφή θα είχε στερήσει από πολιτείες όπως η Καλιφόρνια τουλάχιστον μία έδρα στις εκλογές του 2020.

Πολιτικό στοίχημα για Ρεπουμπλικάνους και Δημοκρατικούς

Η πρόταση Τραμπ εντάσσεται σε ευρύτερη στρατηγική των Ρεπουμπλικανών για ανακατανομή των εκλογικών περιφερειών, με στόχο την ενίσχυση της πλειοψηφίας τους στη Βουλή. Οι ρεπουμπλικανικές πολιτείες, όπως το Τέξας και το Οχάιο, ήδη εξετάζουν νέους εκλογικούς χάρτες, ενώ οι Δημοκρατικοί απαντούν με δικές τους προτάσεις σε Καλιφόρνια και Νέα Υόρκη.

Η πρόθεση του Τραμπ να προχωρήσει σε μια «εξαιρετικά ακριβή απογραφή» βασισμένη σε σύγχρονα στοιχεία και όχι στη δεκαετή απογραφή του 2030 εγείρει σοβαρά ερωτήματα ως προς τη νομιμότητα, αλλά και τη χρησιμότητα μιας τέτοιας ενέργειας.

Συνταγματικά δεδομένα και προοπτικές

Το αμερικανικό Σύνταγμα, από το 1790, προβλέπει απογραφή που να καταμετρά «το σύνολο των ανθρώπων» σε κάθε πολιτεία – χωρίς εξαίρεση. Η επόμενη προγραμματισμένη απογραφή αναμένεται το 2030, όμως η παρέμβαση Τραμπ προκαλεί ερωτήματα για το αν πρόκειται για νέα ενδιάμεση απογραφή ή απλώς για πολιτικό μήνυμα προς τη βάση των Ρεπουμπλικανών.

Πολιτικός Ελιγμός ή Νόμιμη Πρόταση;

Η πρόταση του Ντόναλντ Τραμπ αναδεικνύεται σε ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα στον δρόμο προς τις εκλογές του 2026. Αν και φαινομενικά τεχνική, η πρόταση έχει έντονο πολιτικό χαρακτήρα και αποσκοπεί σε μεταβολή της ισορροπίας δυνάμεων στο Κογκρέσο.

Το μέλλον της πρότασης εξαρτάται πλέον από το νομικό πλαίσιο, τις αντιδράσεις του Κογκρέσου, αλλά και την αντίσταση των Δημοκρατικών που δεν φαίνονται διατεθειμένοι να παραχωρήσουν έδρες δίχως πολιτική μάχη