Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ εξετάζει έναν τρόπο να επαναφέρει την Τουρκία στο πρόγραμμα των μαχητικών F-35. Η ιδέα βασίζεται στο να χαρακτηριστεί το ρωσικό S-400 ως «ανενεργό» εφόσον αφαιρεθεί ένα κρίσιμο εξάρτημα, μια κίνηση που ουσιαστικά επιχειρεί να παρακάμψει τις κυρώσεις του CAATSA, με το Κογκρέσο να έχει τον τελικό λόγο.
Οι αντιδράσεις και το επικίνδυνο προηγούμενο
Αναλυτές τονίζουν ότι η λύση αυτή είναι αναστρέψιμη και δημιουργεί σοβαρό προηγούμενο. Κράτη όπως το Ιράν ή η Βόρεια Κορέα θα μπορούσαν να επικαλεστούν παρόμοια λογική, «απενεργοποιώντας» προσωρινά οπλικά συστήματα και επαναφέροντάς τα άμεσα σε λειτουργία όταν το θελήσουν.
Η σημασία των F-35 για την Τουρκία
Η Άγκυρα επιδιώκει την επιστροφή στα F-35 για δύο βασικούς λόγους: αφενός για να ενισχύσει τη δική της αμυντική βιομηχανία μέσω αντιγραφής τεχνολογίας, αφετέρου για να μην μείνει πίσω έναντι των περιφερειακών αντιπάλων της – Ισραήλ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Ελλάδα – που ήδη έχουν ή θα αποκτήσουν τα συγκεκριμένα αεροσκάφη.
Ωστόσο, η αγορά του S-400 από τη Ρωσία έφερε την Τουρκία αντιμέτωπη με τις αμερικανικές κυρώσεις, καθώς το CAATSA θεσπίστηκε για να πλήξει Ρωσία, Ιράν και Βόρεια Κορέα, όχι έναν σύμμαχο του ΝΑΤΟ.
Αεροπόροι της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ φορτώνουν πυρομαχικά σε ένα F-35 Lightning II προετοιμάζοντας την διεξαγωγή ενός σεναρίου κατά τη διάρκεια της Checkered Flag 24-1 στην αεροπορική βάση Tyndall της Φλόριντα, 1η Νοεμβρίου 2023. Η Checkered Flag είναι μια αεροπορική άσκηση μεγάλης δύναμης που πραγματοποιείται στην αεροπορική βάση Tyndall και η οποία ενισχύει την ετοιμότητα και τη διαλειτουργικότητα μέσω της ενσωμάτωσης αεροσκαφών 4ης και 5ης γενιάς κατά τη διάρκεια εκπαίδευσης μάχης αέρος-αέρος. (Φωτογραφία της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ από τον Επιλοχία Jake Carter)
Το πρόβλημα με τους S-400
Ο Τραμπ επιθυμεί να άρει τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας, αλλά δεν έχει την εξουσία να το κάνει μόνος του. Ακόμη και αν επικαλεστεί «ζωτικό εθνικό συμφέρον» για τις ΗΠΑ, το Κογκρέσο διαθέτει 30 ημέρες για να εξετάσει και να απορρίψει ή εγκρίνει την πρόταση.
Το S-400 δεν μπορεί απλά να αγνοηθεί ή να αποσυρθεί. Ακόμη και αν αφαιρεθεί ένα εξάρτημα ώστε να χαρακτηριστεί «ανενεργό», το σύστημα μπορεί εύκολα να επανενεργοποιηθεί, όπως συμβαίνει με ένα όπλο στο οποίο λείπει μόνο ο μηχανισμός πυροδότησης.
Οι κίνδυνοι διεθνούς διάστασης
Αν γίνει δεκτό το σχέδιο, τότε δημιουργείται μια βάση για κράτη όπως το Ιράν και η Βόρεια Κορέα να ισχυριστούν ότι «εξουδετέρωσαν» προσωρινά επικίνδυνα συστήματα, ενώ στην πραγματικότητα θα μπορούν να τα επαναφέρουν σε λειτουργία σε ελάχιστο χρόνο.
Μια εναλλακτική λύση για τα F-35
Αν το ζήτημα αφορά αποκλειστικά τη συμμετοχή της Τουρκίας στη συλλογική άμυνα του ΝΑΤΟ, υπάρχει διαφορετική διέξοδος. Τα ευρωπαϊκά μέλη της Συμμαχίας που διαθέτουν F-35 – όπως η Ιταλία, η Νορβηγία, η Ολλανδία, η Πολωνία και η Βρετανία – θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν τουρκικές αεροπορικές βάσεις για κοινή άμυνα, χωρίς να παραδοθούν μαχητικά στην Άγκυρα.
Η πρόταση αυτή θα εξυπηρετούσε την αποτρεπτική ικανότητα του ΝΑΤΟ χωρίς να θίξει τις διεθνείς ισορροπίες και τα ζητήματα διάδοσης προηγμένων όπλων. Το ερώτημα είναι αν ο Ερντογάν θα δεχθεί μια λύση που δεν του εξασφαλίζει τον πλήρη έλεγχο των F-35.
Το παραπάνω άρθρο βασίζεται στο άρθρο του Dr. Michael Rubin για το National Security Journal
Διαβάστε επίσης:
Άρχισε να εκδηλώνεται η ανησυχία των Τούρκων για τις FREMM
Τουρκία
Βόρεια Κορέα
Ιράν
