Τουρκία – Συρία: Τα 3 «κρυφά» μηνύματα της Άγκυρας που αλλάζουν τα πάντα

Ενώ το νέο καθεστώς στη Συρία συμπλήρωσε μόλις την πρώτη του χρονιά στις 8 Δεκεμβρίου, η γεωπολιτική σκακιέρα στην περιοχή παίρνει φωτιά. Η Άγκυρα, βλέποντας τις εξελίξεις, δεν μένει με σταυρωμένα τα χέρια. Απεναντίας, στέλνει τρία ηχηρά μηνύματα με αποδέκτες τόσο το SDG (και κατ’ επέκταση το PKK) όσο και τον «πάτρωνά» τους, τις ΗΠΑ. Οι κινήσεις αυτές δείχνουν πως ο άνεμος στην περιοχή μπορεί να αλλάξει βίαια.

Τα μηνύματα αυτά προέρχονται από τρεις διαφορετικές αλλά κρίσιμες πηγές: τις δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν στο Ντόχα, την αιφνιδιαστική επίσκεψη του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Σελτσούκ Μπαϊρακτάρογλου στη Δαμασκό και το «κίτρινο φως» που άναψε ο Σύμβουλος του Ερντογάν, Μεχμέτ Ουτσούμ.

Το Τελεσίγραφο Φιντάν: «Φύγετε ή Αντιμετωπίστε τις Συνέπειες»

Ο Χακάν Φιντάν, μιλώντας στο Φόρουμ της Ντόχα, δεν μάσησε τα λόγια του. Ξεκαθάρισε πως η συριακή κυβέρνηση και το SDG μπορούν να τα βρουν μεταξύ τους, αλλά έθεσε μια κόκκινη γραμμή: την παρουσία του PKK. Η Άγκυρα απαιτεί την άμεση απομάκρυνση των μη Σύριων στοιχείων από τις τάξεις του SDG. Στελέχη από το Ιράκ, το Ιράν και την Τουρκία πρέπει να φύγουν «χθες», αν θέλουν να υπάρξει οποιαδήποτε πρόοδος.

Λίγο αργότερα, μιλώντας στο Reuters, ο Φιντάν έγινε ακόμα πιο σαφής, τονίζοντας πως τα μηνύματα που λαμβάνει η Τουρκία δείχνουν πως το SDG προσπαθεί να «κάνει τα δικά του», παρακάμπτοντας τις συμφωνίες. Η θέση της Τουρκίας είναι αδιαπραγμάτευτη: Σε μία χώρα δεν χωρούν δύο στρατοί. Μπορεί να υπάρξει τοπική αυτοδιοίκηση, ίσως και αστυνόμευση, αλλά όχι ξεχωριστός στρατός.

Η «Παγίδα» της Ενσωμάτωσης και ο Ρόλος του Οτσαλάν

Εδώ κρύβεται η ουσία. Η Άγκυρα φαίνεται να συζητά το σενάριο όπου οι ένοπλες δυνάμεις του SDG θα ενσωματωθούν στον συριακό στρατό, χωρίς όμως διοικητική αυτονομία. Αυτό που ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν φέρεται να αποκάλεσε «Υπουργείο Άμυνας» και «Υπουργείο Εσωτερικών» σε πρόσφατες επαφές, μεταφράζεται από την Τουρκία ως εξής: Διαλύστε τον ξεχωριστό στρατό και γίνετε η τοπική αστυνομία μιας ομοσπονδίας που δεν θα λέγεται ομοσπονδία.

Ωστόσο, η μεταφορά του στρατηγείου του PKK από το Ιράκ στη Συρία περιπλέκει δραματικά την κατάσταση, ακυρώνοντας στην πράξη τη θεωρία της «αποχώρησης των ξένων στοιχείων».

Ο Στρατηγός στη Δαμασκό και η Απειλή του Ισραήλ

Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η επίσκεψη του Τούρκου Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Σελτσούκ Μπαϊρακτάρογλου, στη Συρία. Η συνάντησή του με τον Πρόεδρο Αχμέντ αλ-Σαράα και τον Σύριο ομόλογό του στο Κοινό Κέντρο Επιχειρήσεων είναι το δεύτερο, και ίσως πιο ισχυρό, μήνυμα.

Η Τουρκία – Συρία σχέση μπαίνει σε νέα φάση. Παλιότερα, ο εχθρός του καθεστώτος ήταν η εσωτερική αντιπολίτευση. Τώρα, με τη Ρωσία και το Ιράν να έχουν αποδυναμωθεί ή αποχωρήσει, ο κοινός φόβος ακούει στο όνομα «Ισραήλ». Η κυβέρνηση Σαράα απειλείται άμεσα από το Τελ Αβίβ, το οποίο φαίνεται να προτιμά μια κατακερματισμένη Συρία.

Η παρουσία του Τούρκου στρατηγού εκεί δείχνει πως η Άγκυρα είναι διατεθειμένη να στηρίξει το νέο καθεστώς, αρκεί αυτό να μην αποτελεί απειλή για την τουρκική ασφάλεια. Παράλληλα, υπενθυμίζει σε όλους ότι μια νέα στρατιωτική επιχείρηση δεν έχει βγει από το τραπέζι.

Το SDG «Φλερτάρει» με το Ισραήλ;

Την ώρα που η Άγκυρα προειδοποιεί, το SDG φαίνεται να παίζει ένα επικίνδυνο παιχνίδι. Ενώ ο εκπρόσωπός τους στην Κωνσταντινούπολη μιλούσε για ειρήνη, ο ηγέτης του SDG, Μαζλούμ Αμπντί, έδινε συνέντευξη στην ισραηλινή Jerusalem Post.

Ο Αμπντί, αγνοώντας τις προειδοποιήσεις, ισχυρίστηκε ότι έχει συμφωνήσει με το καθεστώς Σαράα να διατηρήσει 3 μεραρχίες, ενώ μίλησε για δύναμη 100.000 ανδρών (70.000 στρατό και 30.000 αστυνομία) – νούμερα που η Άγκυρα θεωρεί υπερβολικά. Το γεγονός ότι ζήτησε την παραμονή των αμερικανικών στρατευμάτων και έκλεισε το μάτι στο Ισραήλ, ρίχνει λάδι στη φωτιά.

Η Τελευταία Ευκαιρία για «Τουρκία Χωρίς Τρομοκρατία»

Το τρίτο μήνυμα ήρθε από το Προεδρικό Μέγαρο στην Άγκυρα. Ο Μεχμέτ Ουτσούμ προειδοποίησε αυστηρά όσους νομίζουν ότι μπορούν να πετύχουν με την τρομοκρατία όσα δεν πέτυχαν με την πολιτική. Η αναφορά του σε «σαμποτέρ» της διαδικασίας αφοπλισμού φωτογραφίζει ξεκάθαρα τμήματα του DEM και της ηγεσίας του PKK που αντιδρούν.

Η Άγκυρα βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Η διαδικασία για μια «Τουρκία χωρίς τρομοκρατία» συντονίζεται από τον επικεφαλής της ΜΙΤ, Ιμπραήμ Καλίν, και παρακολουθείται στενά. Ωστόσο, οι αντιδράσεις από το PKK και οι κινήσεις του SDG δείχνουν πως το κλίμα μπορεί να αντιστραφεί ανά πάσα στιγμή.

Στους διαδρόμους της Άγκυρας ψιθυρίζεται πλέον έντονα: Μετά το Όσλο και τη διαδικασία του 2012-2015, αν αποτύχει και αυτή η προσπάθεια, δεν θα υπάρξει τέταρτη. Και αυτό είναι κάτι που όλοι, εντός και εκτός συνόρων, πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη.

Το άρθρο βασίστηκε σε δηλώσεις των Χακάν Φιντάν (Reuters, Doha Forum), δημοσιεύματα της Jerusalem Post και επίσημες τοποθετήσεις Τούρκων αξιωματούχων, Yetkin Report

Διαβάστε επίσης:

Σοκ στις Βρυξέλλες: Ο χάρτης που «χάρισε» τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία

Ένας χρόνος χωρίς τον Άσαντ: Τι πραγματικά συμβαίνει σήμερα στη Συρία;

Γάζα: Το σχέδιο αφοπλισμού που «έκαψε» το Ισραήλ και ο ρόλος της Τουρκίας