Μια ιστορική στιγμή για την ασφάλεια στο διαδίκτυο σηματοδότησε η δημοσίευση της Τετάρτης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο Συντονιστών Ψηφιακών Υπηρεσιών. Για πρώτη φορά, δόθηκε στη δημοσιότητα η έκθεση για τους συστημικούς κινδύνους, στο πλαίσιο της Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act – DSA), χαρτογραφώντας τις σοβαρές απειλές που ελλοχεύουν στις δημοφιλέστερες διαδικτυακές πλατφόρμες (Social Media) και μηχανές αναζήτησης της Ευρώπης.
Η έκθεση δεν περιορίζεται σε τεχνικές λεπτομέρειες, αλλά φέρνει στο φως μια ευρεία γκάμα κινδύνων που αγγίζουν την καθημερινότητα κάθε χρήστη. Στο επίκεντρο βρέθηκαν η διασπορά παράνομου περιεχομένου, οι απειλές κατά των θεμελιωδών δικαιωμάτων, αλλά και οι αυξανόμενες ανησυχίες για την ψυχική υγεία και την ασφάλεια των παιδιών μας.
Οι μεγάλες απειλές και η παραπληροφόρηση
Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες (VLOPs) βρίσκονται αντιμέτωπες με επαναλαμβανόμενους κινδύνους. Ένα από τα μεγαλύτερα «αγκάθια» είναι η μαζική και συντονισμένη παραπληροφόρηση, η οποία συχνά αφορά κρίσιμα ζητήματα δημόσιας υγείας. Παράλληλα, καταγράφηκε έντονη ανησυχία για την πώληση επιβλαβών ή παράνομων αγαθών μέσα από τα ψηφιακά κανάλια.
Οι ρυθμιστικές αρχές στάθηκαν ιδιαίτερα στη χρήση της Γενετικής Τεχνητής Νοημοσύνης (Generative AI). Η τεχνολογία αυτή, αν και επαναστατική, εργαλειοποιείται συχνά για τη δημιουργία παραποιημένων μέσων (deepfakes) ή ακόμα και για την παραγωγή υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, δημιουργώντας νέες προκλήσεις για τους ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Κόκκινη γραμμή η προστασία των ανηλίκων
Ένα σημαντικό μέρος της έκθεσης αφιερώθηκε στους κινδύνους που απειλούν τους πιο ευάλωτους χρήστες: τα παιδιά. Η λίστα των απειλών είναι σοκαριστική και περιλαμβάνει την έκθεση σε υλικό σεξουαλικής κακοποίησης (CSAM), το grooming (αποπλάνηση ανηλίκων), το sextortion, αλλά και τον διαδικτυακό εκφοβισμό (cyberbullying).
Επιπλέον, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για την εμπορική εκμετάλλευση των παιδιών-influencers, τονίζοντας την έλλειψη εύχρηστων εργαλείων αναφοράς για τους νεαρούς χρήστες που πέφτουν θύματα.
Ο αντίκτυπος στην ψυχική υγεία
Δεν θα μπορούσε να λείπει από την αναφορά η επίπτωση των social media στον ψυχισμό των χρηστών. Η έκθεση υπογραμμίζει τον εθιστικό σχεδιασμό των πλατφορμών που οδηγεί σε υπερβολική χρήση, καθώς και την έκθεση σε περιεχόμενο που σχετίζεται με τον αυτοτραυματισμό.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο άγχος που προκαλεί η συνεχής κατανάλωση δυσάρεστων ειδήσεων, αλλά και στα μη ρεαλιστικά πρότυπα ομορφιάς που προβάλλονται, τα οποία συμβάλλουν τόσο σε σωματικές όσο και σε ψυχολογικές βλάβες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέστησε σαφές ότι αυτή η πρώτη έκδοση θα αποτελέσει σημείο αναφοράς. Στόχος είναι η συνεχή παρακολούθηση αυτών των συστημικών κινδύνων στην Ε.Ε., ώστε να ενισχυθεί η διαφάνεια και να λογοδοτήσουν οι τεχνολογικοί κολοσσοί για την ασφάλεια των πολιτών.
Πηγές: Το άρθρο βασίστηκε αποκλειστικά στα στοιχεία που παρείχε το κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου Συντονιστών Ψηφιακών Υπηρεσιών (European Commission and the Board of Digital Services Coordinators).
Διαβάστε επίσης:
Η Ελλάδα «Γερνάει» Επικίνδυνα: Το Σοκ του 2060 και η Επόμενη Ημέρα για την Κοινωνία
Ευρωπαϊκή Ένωση
Απόρρητο