Κίνα- Ταϊβάν: Εύθραυστη ισορροπία και μόνιμα μυρίζει «μπαρούτι»

Παλαιότερα, η Ταϊβάν ονομαζόταν Φορμόζα. Το όνομα αυτό το είχε πάρει από τους Πορτογάλους θαλασσοπόρους και σημαίνει «όμορφη»! Ο πληθυσμός της ξεπερνά τα 23 εκατομμύρια ανθρώπους αλλά η ιστορία της είναι μεγάλη και «ακατάστατη»!

Οι σχέσεις με την Κίνα; Ιδού είναι το θέμα μας. Έχουν περάσει από διάφορα στάδια ακόμα και απ’ αυτό της βελτίωσης αλλά πάντα υποβόσκει μια περίεργη κατάσταση που μπορεί ανά πάσα ώρα και στιγμή να «τινάξει» τα πάντα στον αέρα. Διαβάσατε, άλλωστε, στα geostratigika την τελευταία εξέλιξη

Το τελευταίο διάστημα συζητείται έντονα ο κίνδυνος (και φόβος) ταυτόχρονα της εισβολής των Κινέζων στην Ταϊβάν αφού δεν έπαψαν ποτέ να τη θεωρούν κινεζική επικράτεια κι επιθυμούν την επανένωση (και μάλιστα «ειρηνικά» όπως λένε).

Από την άλλη η Ταϊβάν δεν έχει καμία διάθεση ή πρόθεση να υπαχθεί υπό τη διακυβέρνηση των Κινέζων. Είναι όμως τόσο «γκρίζα» η μεταξύ τους ιστορία, που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Όπως αναφέραμε παραπάνω, η ιστορία της νησιωτικής χώρας είναι «ακατάστατη», γεμάτη εισβολές, κατοχές αλλά κι αποικισμό.

Από το 1683 η Ταϊβάν βρισκόταν στη διαχείριση της δυναστείας των Quing αλλά παραχωρήθηκε στην Ιαπωνία με τη συνθήκη που έληξε μετά τον πρώτο Σινοϊαπωνικό πόλεμο το 1895.

Από τότε παρατηρείται ανάπτυξη στην περιοχή. Βελτιώθηκαν οι υποδομές, δημιουργήθηκε σύγχρονη οικονομία και οι συνθήκες ζωής των κατοίκων έγιναν πολύ καλύτερες.

Η Ιαπωνία προσπάθησε να αφομοιώσει τους κατοίκους της Ταϊβάν επιβάλλοντας την ιαπωνική γλώσσα και τα δικά της ήθη κι έθιμα, επιχειρώντας έτσι να «τελειώσει» το κινεζικό τους παρελθόν.

Βεβαίως το νησί έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο ως στρατιωτική βάση της Ιαπωνίας σε πολεμικές επιχειρήσεις και μάλιστα πολλοί Ταϊβανέζοι πολέμησαν στο πλευρό της ακόμα κι ενάντια στους Κινέζους.

Το 1945 με τη συναίνεση των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας το νησί περνά υπό τον έλεγχο του Τσιάνγκ Κάι-Σεκ ηγέτη του εθνικιστικού κινήματος Κουομιντάγκ της Κίνας ο οποίος βρισκόταν σε πόλεμο με τους κομμουνιστές του Μάο Τσε Τουνγκ.

Αυτό δεν άρεσε στους κατοίκους της Ταϊβάν καθώς ο Τσιάνγκ ουσιαστικά κατέλαβε το νησί με τη βοήθεια 500 χιλιάδων στρατιωτών του και φυσικά των Μεγάλων Δυνάμεων. Το 1949 οι εθνικιστές ηττήθηκαν από τους κομμουνιστές και περιορίστηκαν στο νησί όπου και ίδρυσαν την Δημοκρατία της Κίνας θεωρώντας όμως ότι διοικούν όλη την περιοχή.

Το κομμουνιστικό καθεστώς του Μάο δεν ήταν αναγνωρισμένο διεθνώς κι έτσι η Δημοκρατία της Κίνας εκπροσωπούσε τη χώρα στον ΟΗΕ. Αυτό άλλαξε το 1971 όταν η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας πήρε το ρόλο του εκπροσώπου στο Συμβούλιο Ασφαλείας και το κομμουνιστικό καθεστώς αναγνωρίστηκε διεθνώς.

Το 1987 ο Τσιάνγκ Τσινγκ-Κουό γιός του Τσιάνγκ Κάι-Σεκ  κατήργησε το στρατιωτικό καθεστώς κι αυτό επέτρεψε στους κατοίκους της Ταϊβάν να ταξιδέψουν στην ηπειρωτική Κίνα. Το κλίμα φάνηκε να βελτιώνεται και αυτό οδήγησε στη Συμφωνία του Πεκίνου και της Ταϊπέι. Όμως η κατάσταση παράμεινε «γκρίζα»

Η συμφωνία ανέφερε ότι υπάρχει μόνο μια Κίνα, συμπεριλαμβανομένης και της Ταϊβάν αλλά με ξεκάθαρη διαφωνία για το ποια από τις δύο είναι η νόμιμη κυβέρνηση στη χώρα!

Σε εκλογές που έγιναν στην Ταϊβάν το 2000, για πρώτη φορά εκλέχτηκε πρόεδρος της χώρας ένα μη μέλος της εθνικιστικής οργάνωσης. Η κατάσταση έδειχνε να αλλάζει καθώς υπήρχε πλέον ανοιχτή έκφραση περί ανεξαρτητοποίησης του νησιού αν και οι εμπορικοί δεσμοί με την Κίνα αυξήθηκαν σημαντικά.

Στην ουσία μεγάλωσε η εξάρτηση της Ταϊβάν από την Κίνα. Το 2008 ο νέος πρόεδρος της χώρας, Μα Γινγκ Ζέου του εθνικιστικού κινήματος, αναδείχθηκε νικητής κι έκανε νέες οικονομικές συμφωνίες με την Κίνα.

Πλέον ήταν καθαρή η οπτική των δύο κομμάτων. Το Εθνικιστικό ήθελε τη βελτίωση της διπλωματικής επικοινωνίας έχοντας ως αβαντάζ τα οικονομικά πλεονεκτήματα ενώ το Προοδευτικό επιθυμούσε την ανεξαρτητοποίηση και την ενίσχυση του «ταϊβανικού στοιχείου».

Το 2005 η Κίνα ανακοίνωσε το νόμο κατά της απόσχισης κι αυτό οδήγησε τους Ταϊβανέζους σε έντονο εθνικό αίσθημα για διεκδίκηση της ανεξαρτησίας τους.

Το 2016 εκλέχτηκε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του νησιού, η Τσάι Ινγκ Γουέν  η οποία αποκήρυξε τις φιλοκινεζικές πολιτικές του Μα Γινγκ Ζέου και δήλωσε ότι «δεν αποδέχεται τη συμφωνία του 1992»!

Η πρόεδρος της Ταϊβάν, μέλος του Προοδευτικού Κόμματος ξεκαθάρισε ότι θα διασφαλίσει το status quo στα σύνορα με απόλυτο σκοπό την ειρήνη και τη σταθερότητα.

Οι Κινέζοι εξακολουθούν να είναι σκληροί και να θεωρούν ότι η Ταϊβάν αποτελεί αναπόσπαστο μέρος μιας αδιαίρετης Κίνας. Και μάλιστα δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ακόμα και στρατιωτικής επέμβασης.

Οι Ταϊβανέζοι πάντως, παρά τις απειλές και την προπαγάνδα των Κινέζων, επανεξέλεξαν την Τσάι Ινγκ Γουέν το 2020 δίνοντάς της μάλιστα ποσοστό 61%. Ήταν η πρώτη υποψήφια πρόεδρος της χώρας που συγκέντρωσε πάνω από 8 εκατομμύρια ψήφους!

Ταυτόχρονα μόνο ένας στους δέκα Ταϊβανέζους δηλώνει ανοικτά ότι επιθυμεί την ένωση με την Κίνα. Η κατάσταση είναι εύθραυστη, το χάσμα με τη γειτονική χώρα μεγαλώνει και κανείς δε γνωρίζει τι θα συμβεί τελικά.

Το πλέον παράξενο πάντως είχε να κάνει με τις σχέσεις ΗΠΑ- Ταϊβάν. Έπαιξαν ρόλο οι Αμερικανοί στη δημιουργία του νησιωτικού Κράτους ως «ασφάλεια» στους κομμουνιστές του Μάο αλλά από το 1979 και μετά όλα άλλαξαν. Χωρίς όμως να αλλάξει η προμήθεια όπλων προς την Ταϊβάν από πλευράς των ΗΠΑ.

Ο τότε πρόεδρος, Τζίμι Κάρτερ σύνηψε δεσμούς με την Κίνα παύοντας να αναγνωρίζει την εθνική κυριαρχία της Ταϊβάν.  Η Τσάι Ινγκ Γουέν επικοινώνησε με τον Ντόναλντ Τραμπ ώστε να τον συγχαρεί για τη νίκη του στις εκλογές αλλά ο ίδιος, ένα χρόνο μετά, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τις διεκδικήσεις της Κίνας έναντι της Ταϊβάν.

Όμως αργότερα ψήφισε το νόμο «Taiwan Allies International Protection and Enhancement Initiative (TAIPEI) Act» ως απάντηση σε συνεχείς παραβιάσεις του εναερίου χώρου της Ταϊβάν από τους Κινέζους.

Είναι ξεκάθαρο ότι οι Αμερικανοί προσπαθούν να παίζουν το ρόλο του «εξισορροπητή» χωρίς όμως να έχουν ιδιαίτερα αποτελέσματα. Οι Κινέζοι έχουν ιδιαίτερη αυτοπεποίθηση καθώς έχουν εξελιχθεί πολύ τα τελευταία χρόνια και οι ΗΠΑ δε δείχνουν ικανές να αποτρέψουν κάποια επιθετική τους κίνηση.

Ταυτόχρονα η Ταϊβάν αναγνωρίζεται επισήμως ως ανεξάρτητο Κράτος μόνο από 14 χώρες σε όλο τον πλανήτη. Η Κίνα ασκεί διαρκώς πιέσεις ώστε να μην αναγνωρίζεται η νησιωτική χώρα. Οι ΗΠΑ το μόνο που κάνουν είναι να προσφέρουν στήριξη στην Ταϊβάν αλλά η Κίνα ενισχύει διαρκώς τις στρατιωτικές της δυνάμεις.

Η Ταϊβάν σκληραίνει επίσης τη στρατιωτική της στάση ώστε να είναι έτοιμη σε πιθανή κινεζική εισβολή. Που δε φαίνεται να είναι και τόσο απίθανη

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Το Μαύρο ’97. Η ταπεινωτική συνθηκολόγηση για την Ελλάδα, οι Τούρκοι έφτασαν μια ανάσα από την Αθήνα

Κοινωνία των Εθνών: Ο πρόδρομος του ΟΗΕ που απέτυχε και διαλύθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Ντιβαλιέ: Ο αιμοσταγής δικτάτορας της Αϊτής που ξερίζωνε τις καρδιές των αντιπάλων του