Η KGB ή αλλιώς Κομιτέτ Γκοντουσταρστεβνόι Μπεζοπανσόστι ήταν η κύρια υπηρεσία ασφάλειας για τη Σοβιετική Ένωση από το 1954 ως 1991.
Μεταφράζεται η KGB (και όλος ο παραπάνω «σιδηρόδρομος» ως Επιτροπή Κρατικής Ασφάλειας και διαδέχτηκε άλλες κρατικές υπηρεσίες ενώ εντάχθηκε και στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Ήταν η κύρια κυβερνητική υπηρεσία της «συνδικαλιστικής-ρεπουμπλικανικής δικαιοδοσίας», που εκτελούσε λειτουργίες εσωτερικής ασφάλειας, ξένων πληροφοριών, αντικατασκοπείας και μυστικής αστυνομίας.
Παρόμοιες υπηρεσίες λειτουργούσαν σε καθεμία από τις δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης εκτός από τη Ρωσική, με πολλά συνδεδεμένα υπουργεία, κρατικές επιτροπές και κρατικές επιτροπές.
Η KGB ήταν μια στρατιωτική υπηρεσία που διέπεται από νόμους και κανονισμούς του στρατού, με τον ίδιο τρόπο όπως ο Σοβιετικός Στρατός ή τα Εσωτερικά Στρατεύματα. Ενώ τα περισσότερα από τα αρχεία της KGB παραμένουν απόρρητα, είναι διαθέσιμες δύο διαδικτυακές πηγές τεκμηρίωσης.
Οι κύριες λειτουργίες του ήταν οι ξένες πληροφορίες, η αντικατασκοπεία, οι επιχειρησιακές-ανακριτικές δραστηριότητες, η φύλαξη των κρατικών συνόρων της ΕΣΣΔ, η φύλαξη της ηγεσίας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος και της Σοβιετικής Κυβέρνησης, η οργάνωση και η ασφάλεια των κυβερνητικών επικοινωνιών καθώς και η καταπολέμηση εθνικιστικές, αντιφρονητικές, θρησκευτικές και αντισοβιετικές δραστηριότητες.
Η ίδρυση της KGB ήταν φυσικό αποτέλεσμα της αναδιάρθρωσης του Σοβιετικού Γραφείου Εσωτερικών Υποθέσεων.
Σε αυτό οδήγησε η πτώση του Λαβρέντι Μπέρια του πανίσχυρου επικεφαλής του σοβιετικού μηχανισμού ασφαλείας και των μυστικών υπηρεσιών την περίοδο του Ιωσήφ Στάλιν. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία της KGB υπό τον Ιβάν Σερόφ το 1954
Ο Ιβάν Σερόφ, πρώτος επικεφαλής της KGB
Ο Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος, Λεονίντ Μπρέζνιεφ ανέτρεψε τον πρωθυπουργό Νικίτα Χρουστσόφ το 1964 κι ανέλαβε την εξουσία.
Ο Μπρέζνιεφ ανησυχούσε ιδιαίτερα για τη φιλοδοξία του ηγέτη της KGB εκείνη την περίοδο, Αλεξάντερ Σέλεπιν παρότι τον είχε ενισχύσει στην απομάκρυνση του Χρουστσόφ. Και για το λόγο αυτό απομάκρυνε τον Βλαντιμίρ Σεμιτσάστνι από την Υπηρεσία (ήταν ο ευνοούμενος του Σέλεπιν) και τον έστειλε σε αποστολή στην Ουκρανία.
Ο Σέλεπιν υποβιβάστηκε από Πρόεδρος της Επιτροπής Κομματικού και Κρατικού Ελέγχου σε Πρόεδρο του Συνδικαλιστικού Συμβουλίου.
Ο πανίσχυρος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, Λεονίντ Μπρέζνιεφ
Η σοβιετική κατασκοπεία ήταν η πιο επιτυχημένη στη συλλογή επιστημονικών και τεχνολογικών πληροφοριών σχετικά με τις προόδους στην πρόωση αεριωθουμένων, τα ραντάρ και την κρυπτογράφηση, που εντυπωσίασαν τη Μόσχα.
Αλλά η κλοπή ατομικών μυστικών ήταν η κορυφή της κατασκοπείας κατά της αγγλοαμερικανικής επιστήμης και τεχνολογίας.
Πάντως η KGB απέτυχε να διατηρήσει τα περισσότερα από τα δίκτυα των κατασκόπων της στις ΗΠΑ.
Στη συνέχεια, η στρατολόγηση έδωσε έμφαση στους μισθοφόρους πράκτορες, μια προσέγγιση ιδιαίτερα επιτυχημένη στην επιστημονική και τεχνική κατασκοπεία, καθώς η ιδιωτική βιομηχανία ασκούσε χαλαρή εσωτερική ασφάλεια, σε αντίθεση με την κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Μια αξιοσημείωτη επιτυχία της KGB σημειώθηκε το 1967, με την πρόσληψη του αρχηγού εντάλματος του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, Τζον Άντονι Γουόκερ.
Πάνω από δεκαοκτώ χρόνια, ο Γουόκερ επέτρεψε στην Υπηρεσία να αποκρυπτογραφήσει περίπου ένα εκατομμύριο μηνύματα του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ και να το παρακολουθήσει.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η KGB προσπάθησε ενεργά να καταπολεμήσει την «ιδεολογική ανατροπή» (αντικομμουνιστικές πολιτικές και θρησκευτικές ιδέες και τους διαφωνούντες που τις προωθούσαν) η οποία αντιμετωπιζόταν γενικά ως ζήτημα εθνικής ασφάλειας για την αποθάρρυνση της επιρροής των εχθρικών ξένων δυνάμεων.
Μετά την ανατροπή του Χρουστσόφ το 1964, ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ επανέφερε το κράτος και την KGB σε ενεργό, σκληρή καταστολή. Οι έρευνες σε σπίτια για την κατάσχεση εγγράφων και η συνεχής παρακολούθηση των αντιφρονούντων έγιναν και πάλι ρουτίνα.
Το 1967 ο νέος πρόεδρος της Υπηρεσίας και μετέπειτα πρόεδρος της ΕΣΣΔ (μετά το θάνατο του Μπρέζνιεφ) Γιούρι Αντρόποφ, συνέχισε αυτή την εκστρατεία και ίδρυσε την Πέμπτη Διεύθυνση για την παρακολούθηση και την εξάλειψη των αντιφρονούντων.
Η δολοφονία του Τρότσκι στο Μεξικό, η παραπληροφόρηση, οι πάντα εξοπλισμένες αποθήκες με όπλα κι εξοπλισμό ενόψει σαμποτάζ σε χώρες στόχους καταγράφονται στα αξιοσημείωτα της KGB.
Σύμφωνα με αποχαρακτηρισμένα έγγραφα, η KGB στρατολόγησε επιθετικά πρώην Γερμανούς αξιωματικούς πληροφοριών μετά τον πόλεμο. Τους χρησιμοποίησε για να διεισδύσει στη δυτικογερμανική υπηρεσία πληροφοριών.
Στη δεκαετία του ’60 είχε καταφέρει να διεισδύσει στο FBI και την CIA και είχε πάντα τον τρόπο να παρεμποδίζει τον εντοπισμό και την σύλληψη των συνεργατών της.
Και ταυτόχρονα κατάφερνε με διάφορα μέσα να βγάζει «αξιόπιστους» για την CIA τους πράκτορές της.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, η KGB προσπάθησε να αγοράσει κρυφά τρεις τράπεζες στη βόρεια Καλιφόρνια για να αποκτήσει πρόσβαση σε μυστικά υψηλής τεχνολογίας. Οι προσπάθειές τους ματαιώθηκαν από τη CIA.
Βεβαίως κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου η KGB παρακολουθούσε και τη δραστηριότητα στις χώρες- δορυφόρους της ΕΣΣΔ στο λεγόμενο «σοβιετικό μπλοκ».
Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη συντριβή της Ουγγρικής Επανάστασης του 1956 και της Άνοιξης της Πράγας του «σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο» στην Τσεχοσλοβακία, το 1968
Κατά τη διάρκεια της ουγγρικής εξέγερσης, ο πρόεδρος της KGB, Ιβάν Σερόφ, επέβλεπε προσωπικά την «ομαλοποίηση» της χώρας μετά την εισβολή.
Κατά συνέπεια, η KGB παρακολουθούσε τους πληθυσμούς των δορυφορικών κρατών για περιστατικά «επιβλαβών συμπεριφορών» και «εχθρικών πράξεων». Ωστόσο, η διακοπή της Άνοιξης της Πράγας, η καθαίρεση μιας εθνικιστικής κομμουνιστικής κυβέρνησης, ήταν το μεγαλύτερο επίτευγμά της.
Η KGB προετοίμασε τη διαδρομή του Κόκκινου Στρατού διεισδύοντας στην Τσεχοσλοβακία με πολλούς παράνομους κατοίκους μεταμφιεσμένους σε δυτικούς τουρίστες. Έπρεπε να κερδίσουν την εμπιστοσύνη και να κατασκοπεύσουν τους πιο ειλικρινείς υποστηρικτές της νέας κυβέρνησης του Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ.
Επρόκειτο να εγκαταστήσουν ανατρεπτικά στοιχεία, που να δικαιολογούν την εισβολή της ΕΣΣΔ. Ότι οι δεξιές ομάδες- με τη βοήθεια δυτικών υπηρεσιών πληροφοριών- επρόκειτο να καθαιρέσουν την κομμουνιστική κυβέρνηση της Τσεχοσλοβακίας.
Τελικά, η KGB προετοίμασε σκληροπυρηνικά, φιλοσοβιετικά μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος Τσεχοσλοβακίας, για να αναλάβουν την εξουσία μετά την εισβολή του Κόκκινου Στρατού.
Η τσεχική επιτυχία της KGB στη δεκαετία του 1960 συνδυάστηκε με την αποτυχημένη καταστολή του εργατικού κινήματος Αλληλεγγύη στη δεκαετία του 1980 στην Πολωνία
Στις 2 Φεβρουαρίου 1973, το Πολιτικό Γραφείο, του οποίου ηγέτης ήταν ο Γιούρι Αντρόποφ εκείνη την εποχή, απαίτησε από τα μέλη της KGB να επηρεάσουν το Μπαγκλαντές (το οποίο ήταν τότε νεοσύστατο) όπου ο Σεΐχης Μουτζιμούρ Ραχμάν επρόκειτο να κερδίσει τις εκλογές.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η σοβιετική μυστική υπηρεσία προσπάθησε πολύ σκληρά να εξασφαλίσει υποστήριξη για το κόμμα του και τους συμμάχους του και μάλιστα προέβλεψε μια εύκολη νίκη για αυτόν.
Τον Ιούνιο του 1975, σχημάτισε ένα νέο κόμμα με το όνομα BAKSAL και δημιούργησε ένα μονοκομματικό κράτος. Σε εκείνα τα χρόνια η KGB δρούσε υπόγεια και με διάφορες συνωμοσίες πετύχαινε το διχασμό και ταυτόχρονα να έχει και τον έλεγχο.
Από τον Απρίλιο του 1978 η τρομερή Υπηρεσία άρχισε να διεισδύει και στο Αφγανιστάν με το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα. Στις 19 Νοεμβρίου του 1979 επέβαλαν τον Καρμάλ στην εξουσία μετά από αιματηρό πραξικόπημα όπου βρήκαν το θάνατο ο πρόεδρος Αμίν, ο 11χρονος γιός του αλλά και 150 προσωπικοί του φρουροί.
Το τέλος της KGB
Στις 18/8/1991 ο πρόεδρος της Υπηρεσίας Βλάντιμιρ Κριούτσκοφ με άλλους επτά σοβιετικούς ηγέτες, σχημάτισαν την Κρατική Επιτροπή για Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης.
Στόχος τους ήταν η διατήρηση της ακεραιότητας της ΕΣΣΔ Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ συνελήφθη αλλά το πραξικόπημα δεν κράτησε πάνω από δύο μέρες. Ήταν το τέλος της KGB.
Την διαδέχθηκε η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αντικατασκοπίας της Ρωσίας.
Ένα άρθρο του περιοδικού Time το 1983, ανέφερε ότι η KGB ήταν η πιο αποτελεσματική οργάνωση συλλογής πληροφοριών στον κόσμο!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ιστορίες κατασκόπων: Ο πράκτορας του Χίτλερ στην Αθήνα το 1934
Ιστορίες κατασκόπων: Υπόθεση Προφούμο
